به گزارش گروه بینالملل مشرق،
"ژوزف بات" دانشمند فیزیک هستهای داشنگاه هاروارد در پاسخ به مقاله اخیر
"علیرضا نادر" روزنامهنگار و تحلیلگر اندیشکده "رند" آمریکا در این
نشریه، مینویسد: تحریمها و فشارهای اقتصادی وارده از سوی آمریکا
مهمترین مانع در رسیدن به توافق هستهای با ایران است.
علیرضا
نادر، پیشتر در مقالهای در همین نشریه با "هوشمندانه" خواندن تحریمهای
آمریکا، آنها را یکی از عوامل مؤثر در کند شدن برنامه هستهای ایران
تحلیل کرده بود.
این دانشمند هستهای غربي، تحریمهای اعمالشده را
بهگونهای میداند که حتی در صورت توافق ایران در مذاکره با آمریکا و
غرب، بهسادگی قابل لغو نیستند، چرا که خواستههایی فراتر از مسأله
هستهای برای لغو آنها پیشبینی شده است؛ تغییراتی که برخی از آنها
مانند " پایهگذاری قوه قضائیه مستقل[!]" بسیار بنیادی بوده و عملاً
امکانپذیر نیست و مواردی نیز مانند مباحث حقوق بشری است که اصولاً از طرف
ایران پذیرفته نیست. این مسئله باعث شده انگیزه و اشتیاقی از سوی ایران
برای همکاری با آمریکا باقی نماند.
* تحریمها هيچ تغییری در برنامهریزی هستهای ایران ایجاد نکرده است
ژوزف
بات، با اشاره به سقوط شدید ارزش ریال در هفتههای اخیر، آن را یکی از
نتایج تحریمها و فشارهای بیسابقه بر اقتصاد ایران قلمداد کرده و در عین
حال، این تحریمها را بینتیجه و بدون کارکرد معرفی میکند. به اعتقاد این
دانشمند فیزیک هستهای، این تحریمها در برنامهریزی هستهای ایران تغییر
چندانی ایجاد نکرده و با نگاهی بیطرفانه میتوان گفت تحریمها در رسیدن
به نخستین هدف خود، شکست خوردهاند.
اين دانشمند هستهاي دانگاه
هاروارد در ادامه ميافزايد: در حقیقت این تحریمها با پرداختن به مسائل
غیرهستهای، بزرگترین مشکل را در مذاکرات هستهای با ایران به وجود
آوردهاند.
* يک بام و دوهواي رفتار آمریکا با کشورهاي حاشيه خليج فارس
فارینپالیسی
در ادامه به برخورد دوگانه آمریکا اشاره کرده و از حمایتهای این کشور از
حکومتهای سرکوبگر بحرین و عربستان سعودي، انتقاد میکند.
وی در
ادامه مقاله خود، ویژگی این تحریمها را "عدم تأثیرگذاری" و "عدم تمرکز بر
مسئله هستهای" میداند و معتقد است آمریکا با اعمال تحریمهای شدید
اقتصادی قصد فلجکردن زندگی مردم عادی را دارد تا طبقه متوسط جامعه را
برای مقابله با نظام تحریک کند.
* مردم ایران از آمریکا و غرب عصبانی هستند
"بات"
در همین حال این پرسشي اساسي را مطرح میکند که "وقتی قرار است ایران به
رغم اِعمال همه گونه تغییري در برنامه هستهای خود همچنان در تحریم باقی
بماند، چه دلیل و منطقی وجود دارد که این کشور تغییری در برنامه هستهای
خود ایجاد کند؟"
این گزارش در ادامه به عصبانیت مردم ایران از
تحریمکنندگان اشاره کرده و مینویسد: افزایش تحریمها و فشارهای اقتصادی
طی چند ماه گذشته خشم مردم ایران را از داخل به سمت آمریکا و غرب متوجه
کرده و مردم غرب را مسؤول شرایط دشوار اقتصادی خود میدانند که با وجود
معافیت غذا و دارو از تحریمها، تحریم نظام بانکی ایران، عملاً امکان خرید
این اقلام حیاتی را از ایرانيان گرفته و با گروگانگیری از اقشار کمدرآمد
و بیماران این کشور، کشورهای غربی ادعای "احترام به حقوق بشر" خود را زیر
سؤال بردهاند.
* مردم با "نظام" مشکل ندارند؛ انتقادها به "دولت" است
سقوط
ارزش ریال در هفتههای گذشته، فشار بیسابقهای را به دولت این کشور و شخص
رئیسجمهور وارد کرده است اما آنچه تغییر نکرده، موضع سران نظام نسبت به
برنامه هستهای است. در ایران حتي معترضان نيز بهصراحت اعلام کردهاند که
به "دولت" و "عملکرد اقتصادی آن" انتقاد دارند نه به "نظام اسلامی"؛ و
اتفاقاً به همین دلیل است که این احتمال وجود دارد که در انتخابات آینده
رياست جمهوري ايران نیز، مردم با جهتگیری ضد آمریکایی، نامزدی رادیکالتر
را برگزینند.
* داشتن ظرفیت تولید سلاح هستهای تهدید نیست
فارینپالیسی
همچنین با اشاره به توان هستهای کشورهایی چون برزیل و آرژانتین، داشتن
ظرفیت تولید سلاح هستهای را خطرناک ندانسته و تصریح میکند اصولاً هر
کشوری که به فناوری پیشرفته هستهای دست پیدا کند ظرفیت تولید سلاح
هستهای را نیز دارد و این به خودی خود، تهدیدی تلقی نمیشود بلکه آنچه
ممنوع است استفاده از ذخیره اورانیوم غنیشده برای مصارف نظامی است که
ایران تا کنون هرگز به تلاش برای تولید آن متهم نشده است.
اين گزارش مدعي است که ایران به اعتقاد بسیاری از کارشناسان در شرایط کنونی نیز به ظرفیت تولید سلاح هستهای دست پیدا کرده است.
* ادامه فشارها ایران را به غنیسازی بیشتر تشویق میکند
نويسنده
فارينپاليسي در ادامه مينويسد: در رفتار ایران به هیچ وجه تمایلی برای
دستیابی به سلاح هستهای مشاهده نشده و تهران، بارها حسن نیت خود را برای
مصالحه در مسأله غنیسازی نشان داده است بنابراين آمریکا نیز باید با لغو
تحریمها در رسیدن به این مصالحه گام بردارد در حالي که واشنگتن با تأکید
بر باقی ماندن تحریمها، رفتاری غیرمنطقی داشته و احتمال توافق با ایران
را به حداقل رسانده است؛ رفتاری که میتواند ایران را به غنیسازی با غناي
بيشتر تشویق کند.
این مقاله با "مبهم"خواندن ادبیات تحریمهای
کنونی، به دولت آمریکا توصیه میکند بهصراحت اقدامات لازم برای برداشتن
تحریمها را برای ایران تشریح کند و با ادامه فشارها و تحریمهای بیاثر،
جنگطلبان کنگره را بیش از این خشنود نسازد.