به گزارش فارس، اندیشکده «فارین پالیسی این فوکس» در گزارشی به قلم «راس وِلِن» در خصوص چنداچون مذاکرات جاری میان ایران و گروه 1+5 نوشت: اعطای امتیازات هستهای به ایران از جانب گروه 1+5 تأثیر شایانی در بازداری برنامه هستهای ایران نداشته است.
در تارنمای «مرگ، سرنوشت محتوم خودکامگان» (متعلق به «پَت لانگ»)، دکتر «کریستوفر بولان» از دانشکده جنگِ ارتش، درباره «احتمال روزافزون درگیری نظامی، بین ایران و آمریکا و پیامدهای ناگوار آن برای هر دو طرف»، پنج عامل را مطرح کرد:
1. ترس و برتریجویی، درست یا نادرست، میتواند منجر به آتشافروزی شود.
2. ایرانیها و آمریکاییها تا حد زیادی از تاریخ و فرهنگ یکدیگر بیاطلاع اند.
3. تحریم اقتصادی برابر یک اقدام نظامی است.
4. پیشفرض برتریِ اخلاقی میتواند آشکارا، استیلای مادی یک دشمن و تبعات آنرا تخفیف دهد.
5. پیشگویی که درست پنداشته میشود، راه را برای یک جنگ اجتنابناپذیر میگشاید.
* برای تخفیفِ تنش به جنگ میانجامد
نظریه من مبنی بر اینکه پارهای اوقات کوشش برای تخفیفِ تنش به جنگ میانجامد، با نکته آخر قرابت دارد. هنگامیکه شما وسوسه میشوید، سرانجام تسلیم، جای خود را به اجتناب از این خواست ممتد و بیرحم، میدهد.
حتی اگر یک گروه مذاکرات آشتیجویانهای را ترتیب دهد، هنوز لغزش به سمت جنگ محتمل است؛ زیرا همین تمهیدات میتوانند به ضد خود تبدیل شده، مسیر گفتگو را مسدود کنند. «گَرِت پورتر» در نوشتاری تحت عنوان «دیپلمات ایرانی میگوید ایران حاضر است غنیسازی اورانیوم را به 20 درصد محدود کند» در آژانس خبری آیپیاِس، شرح میدهد:
* ایستادگی ایران برپای پیشنهاداتش
براساس گفتههای نماینده دائمی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران همچنان برپای پیشنهاد غنیسازی 20 درصدی خود که نیز اولویت اصلی غرب، برای پیشبرد گفتگوهای هستهای و رفع تحریمها علیه ایران به شمار میرود، ایستاده است.
علیاصغر سلطانیه که مذاکرات ایران با آژانس انرژی اتمی در تهران و وین را ترتیب داده است، در یک مصاحبه با آیپیاِس گفت که ایران پیشنهاد فوق را در ملاقات مذاکره کننده ارشدِ هستهای ایران، «دکتر سعید جلیلی» با «کاترین اشتون» رئیس سیاستخارجه اتحادیه اروپا در نشستِ 19 سپتامبر استانبول مطرح کرده بود.
* آژانس میبایست برای اتهامات خود شواهد و مدارکی ارائه کند
سلطانیه همچنین در مصاحبهاش گفت، مقامات آژانس ماه گذشته با درخواست ایران مبنی بر ارائه شواهد و مدارکی دال بر فعالیت ایران برای ساخت سلاحهای هستهای موافقت کرده بودند آنچه که ایران در قبالش بازخواست میشود، که پس از آن بطور ناگهانی تمام امتیازات کنار گذاشته شد.
* شروط ایران برای توقف غنیسازی 20 درصدی
اگرچه ممکن است موضوع، توقف غنیسازی 20 درصدی بارها مطرح شده باشد اما سلطانیه اولین مقام ایرانی است که درباره آن سخن میگوید.
وی گفت: «اگر ما اینکار را انجام دهیم، دیگر نباید تحریمی وجود داشته باشد».
منطقی به نظر میرسد؛ درست است؟ البته نه برای کشورهای 1+5 (ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا بعلاوهی آلمان) و نه حتی برای IAEA.
حتی اگر ایران تمام امتیازات دور از دسترس گروه 1+5 را بپذیرد، هیچ تضمینی برای برداشتن تحریمها ارائه نشده است.
تأسیسات غنیسازی اورانیوم در فردو، مجاور شهر قم، به یک مانع تبدیل شده است. سلطانیه گفت: «برآوردن انتظار آنها برای بستن تأسیسات فردو، غیر ممکن است».
* واهمه آمریکا از تداوم غنیسازی در تأسیسات فردو
علت درخواست ایالات متحده برای بستن شدن تأسیسات فردو، ترس از ادامه غنیسازی در این مکان تا مقیاس تولید سلاحهای هستهای است؛ زیرا تاکنون از این مجموعه برای غنیسازی 20 درصد استفاده شده است.
اما سلطانیه گفت که تبدیل نیمی از ذخایر به صفحه سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران در گزارش 30 اوت آژانس مستند شده است.
پودر حاصل از تبدیل ذخائر که در صفحات سوخت بکار میرود، دیگر قابلیت تبدیل مجدد به ماده خام برای غنیسازی در سطح تولید سلاح هستهای را ندارد.
* توانمندی فنی ایرانیها، غرب را مبهوت کرد
سلطانیه گفت، اثبات توانمندی فنی ایرانیها برای انجام یک چنین تبدیلی، موجب تحیر ایالات متحده و دیگر اعضای گروه 1+5 شده، درخواست آنها را برای انتقال کل ذخائر 20 درصدی از کشور بیثمر کرده است.
* توافق ساختارمند
سلطانیه همچنین به دو مقام عالیرتبه آژانس اشاره کرد که در یکی از جلساتِ ماه گذشته، درخواست ایران مبنی بر «توافق ساختارمند» برای رفع سوءظنها در مورد برنامه هستهای ایران را پذیرفته بودند اما در پایان نشست از آن عقبنشینی کردند.
چرا؟
در طی این دوره از مذاکرات، ایران برای دریافت مدارک و شواهد آژانس حاکی از ابعاد نظامی برنامه هستهایش، پافشاری کرد. درحالیکه از آن انتظار میرفت تا توضیحی درخور رضایت آژانس فراهم آورد.
متن مذاکرات برگزار شده در 20 فوریه نشان میدهد که آژانس دائماً از ارائه مستندات با ذکر عبارت "در صورت لزوم" طفره رفته است.
* چگونه میتوان فردی را متهم کرد اما او را در جریان اتهاماتش نگذاشت؟
«محمد البرادعی» مدیر کل سابق آژانس از وقایع سال 2011 میگوید که «او بطور پیوسته منبع اطلاعات آژانس درخصوص اتهام منتسب به ایران مبنی بر جستجوی سلاح هستهای را منتشر کرده بود» -منظور ایالات متحده است- «و از آنها خواسته بود اجازه بدهند، نسخههایی هم در اختیار ایران قرار بگیرد». او مینویسد که از خودش پرسید: چگونه میتوان فردی را متهم کرد اما او را در جریان اتهاماتش نگذاشت؟
* ورقها بر ضد منافع ایران بوده است
در پاسخ به پرسش البرادعی میتوان گفت: تنها زمانی این شرایط حاکم میشود که بخواهیم برگهها را علیه منافع ایران بچینیم. براساس اظهارات سلطانیه، دیگر موضوع حل نشده این است که آیا بازرسیهای آژانس میخواهد ادامهدار باشد یا خیر.
* درخواست ایران برای مختومه شدن موارد بازرسی شده
متن مذاکرات 20 فوریه نشان میدهد که ایران از آژانس تقاضا کرد یک فهرست از مواردی که بازرسیها، به آن محدود میشود، ارائه گردد در ضمن اینکه، با پاسخگویی ایران به آن و تحویل اطلاعات درخواست شده، موضوع بازرسی میبایست مختومه درنظر گرفته شود. اما آژانس تأکید دارد که بتواند موضوعات بازرسی شده را مجدداً مورد کاوش قرار دهد.
* رئیس کنونی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از نگهداری اطلاعات محرمانه کشورها غافل بوده است
سلطانیه افزود: «یکی از ناراحتیهای ما این است که «یوکیو آمانو» رئیس کل کنونی آژانس، از اطلاعات محرمانه ما حفاظت نمیکند. وقتی که آنها در خصوص تعداد سانتریفیوژهای در حال کار و غیرفعال گزارش ارائه میدهند، این برای ما مشکلساز میشود.»
* اعتراض ایران نسبت به سوء استفاده از شفافیتش در مورد مسایل هستهای
ایران در مورد اطلاعاتی که بازرسان آژانس در طول این سالها گردآوری کردهاند، شکایت کرده است؛ این گزارشها شامل اطلاعات مربوط به کارکنان فعال در برنامه هستهای ایران میشود که به راحتی در اختیار آمریکا، اسرائیل و دیگر سرویسهای امنیتی اروپایی قرار میگیرد.
در مجموع، صحنه اینگونه ترسیم شده است که تنها راه برونرفت از این کشاکش، سلب عزت نفس از خویش و آزاد گذاشتن گروه 1+5 برای پایمال کردن حقوق ایرانیهاست.