جزئیات داروی ایرانی سرطان سینه

چند داروی گران قیمت که برای درمان بیماریهای مختلف از جمله سرطان سینه، هموفیلی، ناباروری، پوکی استخوان و ... بکار می رفتند، از سوی محققان ایرانی ساخته شدند که این کار علاوه بر کاهش قیمت درمان بر تحریم ها نیز غلبه خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، داروی تراستوزومب Traustuzumabبا نام تجاری هرسپتین Herceptin نیز از جمله این داروها است.

تراستوزومب Traustuzumabبا نام تجاری هرسپتین Herceptin یک آنتی بادی تک دودمانی (مونوکلونال) بر علیه رسپتور هر 2 نئو (HER 2/neu) بوده که استفاده اصلی آن بر علیه سرطان سینه است. "رسپتور هر 2 نئو" در بعضی از سرطانهای سینه خیلی بیشتر از حد عادی بیان می شود و باعث رشد بی رویه سلول سرطانی در سینه می شود. آنتی بادی تراستوزومب به طور اختصاصی به رسپتور هر 2 نئو متصل می شود و از این طریق جلوی رشد سلولی را می گیرد. لذا طول عمر بیماران افزایش پیدا می کند. البته سلول سرطانی بعد از مدتی می تواند نسبت به این دارو مقاوم شود. به همین دلیل معمولا این دارو با شیمی درمانی همراه است.

حدود 20 تا 30 درصد افرادیکه به سرطان سینه مبتلا می شوند واجد شرایط دریافت تراستوزومب هستند یعنی در آنها رسپتور هر2 نئو افزایش بیان دارد و برای افراد دیگر مفید فایده نیست و حتی می تواند عوارضی داشته باشد. دارو برای افرادی که رسپتور مربوطه در آنها بیان معمولی دارد بی فایده و حتی ممکن است ضرر داشته باشد.

هزینه بالای دارو و عوارض احتمالی این دارو باعث شده است که وزارت بهداشت به نحوه استفاده از آن اعمال نظارت کرده و برای کسانیکه واجد شرایط استفاده از آن هستند دارو را در مراکز بیمارستانی خاص به صورت یارانه ای با تخفیف 80 درصد ارائه کند. ایجاد مشکلات قلبی از جمله عوارض این دارو است و مصرف دارو باید تحت نظر متخصص باشد.

در سال 1998 شرکت Genenteh آمریکا مجوز فروش این دارو را از FDA گرفت و تبلیغات وسیعی برای فروش این دارو در جهان راه اندازی کرد این دارو به نام هرسپتین به طور وسیع وارد بازار دارویی کشور شد و بدون هیچ محدودیتی برای تمامی مبتلایان به سرطان سینه تجویز می شد و بسیاری از پزشکان یا از روی عدم اطلاع و یا تبلیغ شرکت سازنده بدون توجه به هزینه بسیار سرسام آور آن (هر دوره درمان حداقل 60 میلیون تومان برای یک بیمار هزینه در بر داشت) و یا عوارض جانبی برای هر بیمار این دارو را تجویز می کردند.

بعضی از متخصصین با هماهنگی وزارت بهداشت در پی گزارشات علمی و تحقیقات داخلی مصرف آن را تحت نظارت در آورده و برای تشویق بیماران و پزشکان برای همکاری و نیز کمک به بیماران پرداخت یارانه 80 درصد را منوط به واجد شرایط بودن بیمار دانسته و آزمایش نحوه بیان رسپتور هر 2 نئو را اجباری کردند و این عمل کاهش چشمگیر مصرف این دارو را در پی داشته است  و از تحمیل هزینه غیر ضروری برای 70 تا 80 درصد بیماران غیر واجد شرایط کاسته است.

در سال 1388 معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فهرستی از داروهای مورد نیاز کشور را طی یک فراخوان به همه متخصصین اعلام کرد و دکتر زینلی از شرکت دانش بنیان زیست فناوری کوثر طرحی را برای تولید این دارو ارائه و در خرداد 89، اقدام به طراحی و شروع فعالیت های لازم برای تولید این دارو کرد و بخشی از اقدام در کشور آلمان و بخش مهمی از آن در شرکت آریوژن زیست دارو در ایران صورت گرفت.

پس از پیگیری های وزارت بهداشت، معاونت تحقیقات فناوری این وزارتخانه و حمایت مسئولین سازمان غذا و دارو و تلاش مجری و مسئولین شرکت آریوژن زیست دارو، مراحل اخذ مجوز اجرا و در تابستان 91 مجوز مربوطه صادر گشت و حال تولید آن رونمایی می شود. مرحله بعدی کارآزمایی بالینی است که به زودی بر روی بیماران مورد نظر انجام خواهد گرفت.

تولید دارو با مشارکت برابری دو شرکت زیست فناوری کوثر و آریوژن زیست دارو صورت خواهد گرفت تا قدمی کوچک در راستای خودکفایی کشورمان باشد تا اولاً دارو با کیفیت مشابه خارجی به راحتی در اختیار آنها قرار گرفته و نیز هزینه درمان بسیار کاهش پیدا کند و کشور در شرایط تحریم ها از واردات دارو از کشور آمریکا بی نیاز شود.