رسمی بودن اردوگاههای آوارگان به این معنی است که 12 اردوگاه به طور رسمی بخشی از خاک لبنان را در اختیار گرفتهاند و هرچند این اردوگاههای دارای اسامی مختلفی هستند ولی با دیدن همه آنها یک نکته در ذهن شکل میگیرد که آن زندگی سخت مردم فلسطینی است.
اردوگاههای آوارگان فلسطینی از ابتداییترین امکانات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی که برای زندگی انسانی لازم است، محروم هستند.
اردوگاه صبرا
هرچند برخی نهادها از جمله کمیته امور فلسطین در وزارت کشور لبنان، موسسه حقوق بشر فلسطین و سازمان بینالمللی «آنروا» وابسته به سازمان ملل درباره مشکلات اردوگاههای فلسطینی به طور میدانی تحقیق میکنند ولی دولت بیروت از روند بهبود شرایط در این اردوگاهها غایب است و این درحالی است که شرایط براساس آمار هرساله بدتر از سال قبل میشود.
یکی از دلایل بدتر شدن شرایط در اردوگاههای فلسطینیان در لبنان کمرنگ شدن نقش آنروا است که تا قبل از این نقش مهمی در تامین مایحتاج آوارگان به ویژه تهیه مواد غذایی، ساخت منازل مسکونی و مدارس داشت.
موسسه حقوق بشر فلسطین نیز طی سالهای گذشته همزمان با طولانی شدن دوران آوارگی تلاش خود را بیشتر برای اسکان دائم فلسطینیها متمرکز کرده است. هیچ پدیده طبیعی در اردوگاههای فلسطینی وجود ندارد که حیات طبیعی داشته باشد؛ جادههای باریک و گل آلود، خانههای نامناسب برای زندگی که با خاک رس و آهنهای فرسوده ساخته شده و دکانهایی که اقلام ناچیز برای آوارگان دارند.
براساس آمارهای سالانه سازمانهای بینالمللی حقوق بشر، درصد بالایی از آوارگان زیر خط فقر زندگی میکنند که دلیل آن فرصتهای شغلی کم در داخل اردوگاههای آوارگان است. آوارگان فلسطینی پیش از این براساس قانون لبنان حق داشتند در 70 نوع از مشاغل حضور داشته باشند که این تعداد به 45 شغل کاهش یافته است و این گزارشها حکایت از آن دارد که آوارگان بدون وطن و هویت با شناسنامههایی موقت زندگی میکنند.
نهربارود
همراه داشتن سلاح در این اردوگاهها امری عادی است که بازپسگیری فلسطین هدف اصلی از در اختیار داشتن این سلاحهاست ولی اشتباه اینجاست که این سلاحها در درگیریهای داخلی به کار گرفته میشود که گاهی در درگیری فلسطینی_فلسطینی و گاهی در درگیری فلسطینی_لبنانی به سود منافع اسرائیل عمل میکند.
مسئله اسکان دائم فلسطینیها نگرانی عمدهای برای لبنانیها و فلسطینیهاست؛ طرفهای لبنانی_فلسطینی نگرانند تا براساس نقشه راه جدید برای خاورمیانه وادار به پذیرش طرحهای غرب و اسرائیل در اسکان مهاجران و یهودی سازی فلسطین شوند. اسکان فلسطینیها از نظر امنیتی تبعات مختلفی را برای دولت بیروت در بر خواهد داشت و در مقابل مخالفت با آن شرایط زندگی انسانی برای لبنانیها را سختتر خواهد کرد.
در پایان میتوان گفت که دولت لبنان باید برای امور آوارگان و تامین حقوق انسانی آنها از طریق توسعه اقتصادی اردوگاهها اقدام کند تا اینگونه شرایط امنیتی را بهبود و نگرانیها را کاهش دهد.