آيت الله محمدتقی مصباح يزدي، 17 ربیع الاول سال 1353 (ه.ق) در شهر يزد متولد شد؛ ايشان در 17 سالگی به همراه خانواده برای تحصیل به نجف عزیمت کرد اما بعد از یک سال به علت مشکلات مالی و شغلي پدر به ایران بازگشت و در قم مشغول تحصیل شد.
آيتالله مصباح در محضر بزرگاني مانند آیت الله بروجردی، آیتالله اراکی و حضرت امام خمینی(ره) درس خواند؛ پیشرفت وي در فقه و اصول به قدری بود که در 23 سالگی به صاحب نظري در حوزه فقه تبديل شد و از 27 سالگی دیگر از کسي تقليد نکرد.
مشوّق اصلی وي در پرداختن به مسائل سیاسی و اجتماعی، آیت اللهالعظمی بهجت بود چرا که ايشان همواره تاکيد داشتند: "اگر کسي که به مسائل علمی و معنوی تقيّد دارد به اوضاع سیاسی و اجتماعی نپردازد، روزگاری ميآيد که جو سیاست اجتماع به دست نااهلان ميافتد و جامعه را از مسیر خودش منحرف ميکند."
آیتالله مصباح یزدی یکی از فقهایي است که به اذعان مخالفان، در حوزه علمیه شخصیتی در تراز وی را کمتر میتوان یافت. تعریف "ولایت" از ديدگاه آيتالله مصباح يزدي بیشترین قرابت را با نظرات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران دارد. امام خمینی (ره) ولایت فقیه را "ولایت رسول الله" میدانست و به همین زماني که پیشنویس قانون اساسی را به محضرشان بردند، ايشان آنچه در قانون اساسی در خصوص این ولایت آمده بود را حداقلی برای این شأن دانستند.
آیت الله مصباح یزدی نیز بر این معنا تاکید دارند که "ولایت فقیه" مسئلهاي نیست که تنها در حوزه دنیا قرار گیرد و ارتباطی با عالم حقیقت داشته باشد. وي ولایت فقیه را نایب امام عصر(عج) میداند که از سوی پروردگار موید به تاییدات الهیه است.
این تفاوت نگاه به مسئله ولایت فقیه و قائل شدن به قدسی بودن آن برای بسیاری از جریانات قابل قبول نبوده و به همین دلیل در دوران دوم خرداد بیشترین تخریبها و تهمتها نسبت به ايشان صورت گرفت. هر چند تفاوتهای نگاه آیتالله مصباح یزدی با این جریانات در همین مسئله خلاصه نمیشود، اما نقطه عطف مبارزه با ايشان از اين ناحيه کليد خورد لذا شناخت انديشهها و مباني فکري آيتالله مصباح ما را در جهت دريافت واقعيتها ياري ميکند.
* فعاليتهاي علامه مصباح يزدي
علامه مصباح يزدي در تأسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه و در جهت اصلاح و بازسازی نظام حوزه، نقش فعالی ایفا کرد. وي همچنين بنیاد علمی پژوهشی باقرالعلوم و سپس مؤسسهٔ آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) را در قم پایهگذاری کرد.
آيت الله مصباح در سال 74 از سوي مقام معظم رهبري به عنوان
رئیس مؤسسه علمی پژوهشی امام خمینی(ره) منصوب شد، وي همچنين ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت و
عضويت جامعهٔ مدرسین حوزه علمیه قم را نيز دارد.
در دوران دوم خرداد روزنامههای زنجیرهای به مدیریت سعید حجاریان و روزنامه صبح امروز موج اول تخریب آیتالله مصباح یزدی را آغاز کرد. دليل اين حملات ناجوانمردانه سخنرانی آیتالله مصباح یزدی در خطبههای نماز جمعه و روشنگریهای وي درباره عملکرد جریان اصلاحات بود.
در انتخابات نهم ریاست جمهوری و نقش درخشان آیتالله مصباح در گفتمانسازی از فرمایشات مقام معظم رهبری موجب شد تا شکست خوردگان این انتخابات، موج دوم حملات علیه رئیس موسسه امام خمینی(ره) را ساماندهی کنند.
مقام
معظم رهبري طي ديدار ديگري با دانشجويان در خصوص شخصيت آيتالله مصباح
فرمودند: "من خدا را شكر و حمد مىكنم كه نسل جوان ما در سراسر كشور به
ايشان (آيت الله مصباح يزدى) شديداً علاقمند و قدردان است."
همچنين آيتالله خامنهاي در بيان ديگري درباره جايگاه علمي آيتالله مصباح اظهار داشتهاند: "به
نظر من يكى از چيزهايى كه مىتواند خيلى كمك كند به اين قضيه، اين است كه
از كتابهاى شهيد مطهرى، از معارفى كه امروز بزرگانى بحمدالله هستند؛ از
قبيل آقاى مصباح و ديگران كه واقعاً مبانى فكرى اسلامى دست اينهاست؛ از
اينها استفاده كنند. حتى مىشود اين ها را ساده كرد. شما مىتوانيد اين
كار را بكنيد..."