خبرگزاري دانشجو نوشت: تاثیرات اسما
همیشگی است و منحصر به انبیا و اولیا نمیباشد. اسماي مختلف اثرات خاص خود
را دارند، بعضی از اسما باعث خیر و برکت هستند و بعضی ديگر که از اسامي
دشمنان خدا میباشند باعث شر و بدی هستند، حتی اگر این اسمها را بر روی
فرزندانمان بگذاریم.
چيزهايي كه روي زندگي ما اثر دارند ولي ما متوجه آنها نيستيم
عالم هستی پر است از مسائلی که شاید
برای ما قابل درک و فهم نباشد؛ زیرا اغلب آنها خارج از حواس ما هستند، به
همین علت مورد غفلت انسان واقع میشوند. سوزندگی آتش یا برودت یخ هیچ گاه
فراموش نمیشود؛ زیرا با حواس پنج گانه قابل درک است و اثر آن سریع
میباشد، اما در عالم هستی تاثیرات و تأثرات منحصر به محسوسات ما نیست و
بسیارند اشیايي که تاثیرات زیادي در عالم هستی دارند، ولی ما به آنها بی
توجه هستیم.
میتوان برای نمونه از صدقه یاد کرد که
در روایت نبوی آمده است، هفتاد بدی و بلا را دفع میکند. کسی که صدقه
میدهد دفع شدن بلا و بدی را احساس نمیکند، اما این دلیل بر نبودن دفع بلا
نیست. اگر دقت کنیم امثال صدقه بسیار است که خیر را به سمت ما جلب میکند و
بدی را از ما دور، و حتی بر عکس مسائلی که نحوست آن دامنگیر ما میشود و
خیر را از ما دور میکند.
برای واضح شدن مقصود به چند نمونه اشاره میشود.
انواع نگاههايي كه بر زندگي ما تاثير دارند
نگاه آلوده انسان به نامحرم تیر
زهرآلود ابلیس است (1)؛ یعنی اثر این نگاه بر روح و روان انسان مانند اثر
تیر زهرآگین بر جسم انسان است؛ ولو اینکه افراد بی ایمان از این نگاه لذت
نبرند و هیچ امر خلاف طبعی را از این نگاه احساس نکنند، اما بنا بر فرموده
معصوم این اثر سوء در جان ما میماند.
مورد ديگر اثر بعضی از نگاهها است که
به چشم زخم مشهور میباشد یا تاثير بعضی از اعمال که به سحر شهرت دارد.
خداوند در قرآن بر تاثیر چشم زخم (2) و سحر (3) صحه گذاشته است که از این
دو میتوان به عنوان نمونهای از اشیايي که در عالم هستی موجود است و بر
وجود و زندگی ما تاثیر مستقیم میگذارد، نام برد.
مواردي كه خير و بركت را به زندگي ميآورند
از سوي ديگر مواردی نيز وجود دارد که
خیر و خوبی را به سمت ما جلب میکند. به عنوان نمونه میتوان از تلاوت قرآن
یا صله ارحام و پذیرایی از مهمان یاد کرد که فرمودند: «نوروا بیوتکم
بتلاوه القرآن» خانههای خویش را با تلاوت قرآن نورانی کنید. (4)
«صله ارحام باعث ازدیاد رزق و عمر
میشود» (5) يا «مهمان رزق خود را از آسمان میآورد و هنگامی که شروع به
خوردن میکند گناهان صاحب خانه بخشیده میشود.»(6)
این چند مورد، نمونههایی از اموری هستند که براي ما محسوس نیست، ولی تاثیرات مهمی بر نفوس و زندگی ما دارد.
تاثیرات اسم در عالم هستی
از جمله مسائلی که در عالم هستی دارای
اثرات بسیار خوب و یا بد میباشد «اسم» است. فضيلت حضرت آدم بر ملائکه به
علت علم بر اسما بوده است (7) يا خداوند توبه حضرت آدم را به واسطه اسما
پذیرفت و کشتی حضرت نوح به واسطه اسما آرام و قرار يافت و به ساحل نجات
رسید.(8)
تاثیرات اسما همیشگی است و منحصر به
انبیا و اولیا نمیباشد. اسما اثرات خاص خود را دارند، بعضی از اسما باعث
خیر و برکت هستند و بعضی ديگر که از اسامي دشمنان خدا میباشند باعث شر و
بدی هستند، حتی اگر این اسمها را بر روی فرزندانمان بگذاریم.
بنابر آنچه گذشت باید در مورد نام
گذاشتن بر کودکان بسیار دقت کرد که آن، نام مغضوب خداوند متعال نباشد و
اسمی نباشد که باعث سرور و خوشحالی ابلیس شود.
اولین وظیفه پدر گذاشتن نام نيكو روي فرزند است
از امام معصوم (ع) رسیده است که اولین
نیکی که پدر بر فرزند خود میکند، گذاشتن نام نیکو برای فرزند خویش است؛ پس
باید هر کدام از شما اسم نیکویی برای فرزند خود انتخاب کنيد. (9)
رسول خدا (ص) میفرماید:«اسماي خودتان
را نیکو گردانید؛ چرا که روز قیامت با آن اسما خوانده خواهید شد. در روز
قیامت خواهند گفت: قیام کن ای فلانی فرزند فلان و به سوی نور خویش حرکت کن
و بپا خیز ای فلان فرزند فلان برای تو نوری نیست.»(10)
نام نيكو در آخرت نور دارد و مسير محشر را روشن ميكند
طبق این حدیث باید نامی را برای خود و
فرزندانمان انتخاب کنیم که این نام در روز قیامت فایدهای برساند و مسیر
تاریک محشر را روشن کند. بنابر فرمایش پیامبر (ص) بعضی از اسما نور ندارند،
لذا باید در هنگام نامگذاری عاقبتاندیش بود.
اسم هم بر شخصیت انسان در طول حیات
موثر است و هم در آخرت منشا اثر خواهد بود، بنابراین نامی نیکوست که در
آخرت نور داشته باشد و کسی که برای فرزند دلبند خود نامی انتخاب میکند که
در آخرت نور ندارد در حقیقت فرزند خویش را از اولین بر و نیکی محروم کرده
است؛ به اين ترتيب هر کسی اسم خودش یا فرزندش قبیح باشد باید آن را تغییر
دهد.
رسولالله (ص) اسماي قبیح و زشت مردان و
شهرها را تغییر میدادند (11). باید دید اهلبیت که از نامگذاری زشت نهی
کرده و پیروانشان را به نامهای نیکو دعوت کردهاند نام حسن و نیکو را چه
میدانند تا ما هم در پیروی از ایشان نامهایمان را نیکو گردانیم.
برترين نامها، نام انبياست
به راستی چه نامهایی قبیح و زشت هستند
و در قیامت نور ندارند؟ امام باقر (ع) میفرمایند: «صادقترین اسمها اسمی
است که دلالت بر عبودیت خداوند میکند و برترین اسمها اسماي انبیاست»
(12).
پیامبر(ص) نيز فرمودند: «اهل بیتی نیست
که در میان ایشان اسمی از اسماي انبیا باشد، الا اینکه ملکی در هر صبح و
شام آن اهل خانه را تقدیس میکند.» (13)
بالاترين و نيكوترين نام، نام پيامبر (ص) است
همانگونه که رسول خدا (ص) و علی (ع)
سیدالاوصیا و اهل بیت عترت و طهارت افضل از تمامی امتها و پیامبران گذشته
بودند. نام ایشان نیز بالاترین و نیکوترین اسما است؛ چرا که نامهای اهل
بیت از نامهای خداوند مشتق شده و اسامي ایشان اسماي خداست.
خداوند در قرآن مجید میفرماید: «و لله
الاسماء الحسنی فادعوه بها» برای خداوند اسماي نیکویی است، پس خداوند را
بوسیله نامهایش بخوان. (14)
امام صادق (ع) میفرمایند: «به خدا
سوگند اسمای حسنای خداوند ما هستیم (15). اسماي اهل بیت همان اسمايی بود که
خداوند به واسطه آن، توبه حضرت آدم را پذیرفت (16) و نوح نبی در پناه و
برکت اسماي خمسه طیبه توانست آن کشتی عظیم را کشتیبانی کند. (17)
اهلبيت در هفت روز اول زندگي نوزاد نام او را محمد ميگذاشتند
بر هر کسی که اندکی با آیات و روایات
آشنایی دارد، مبرهن است كه نام مبارک پیامبر و عترتش زیباترین و بالاترین
اسما است. امام صادق علیه السلام میفرمایند: «هیچ فرزندی از ما اهل بیت
متولد نمیشود، الا اینکه نام او را محمد میگذاریم، پس از هفت روز اگر
بخواهیم نام او را تغییر میدهیم و اگر بخواهیم نام او را محمد باقی
میگذاریم.» (18)
آنقدر این اسم مورد احترام و علاقه اهل
بیت است که تمام فرزندان ایشان در هفت روز اول زندگی نام محمد را دارند.
اسم رسول گرامی اسلام از شرف و احترام فوقالعادهای برخوردار است، همچنین
احترام کسی که نام محمد را بر او گذاشتهاند به واسطه نام او واجب است و
این احترام بر پدر و مادر کسی که محمد نامیده شده نیز واجب است.
ابا هارون میگوید: به امام صادق (ع)
عرض کردم نام فرزندم را محمد گذاشتهام، تا نام محمد را شنیدند گونه مبارک
خویش را به احترام نام پیامبر اعظم به سمت زمین نزدیک کردند و پشت سر هم
فرمودند محمد، محمد، محمد تا اینکه نزدیک بود صورت مبارک حضرت به زمین
برسد، سپس فرمودند :«جان من و فرزندانم و والدینم و همه اهل زمین به فدای
محمد هیچگاه فرزندت را [به احترام نامی که برای او گذاشتی]دشنام نده، او
را مزن و با او بد رفتاری نکن و بدان بر روی زمین نامی نیست که بر آن اسم
محمد باشد، الا اینکه در هر روز آن خانه تقدیس میشود.» (19)
شيطان از شنيدن نام محمد و علي ذوب ميشود
در باب نامگذاري فرزندان روایات بسیار
است و این روایات به عنوان نمونه ذکر میشود و چه زیباست این روایت که
میفرماید: در هنگام قیامت منادی ندا دهد که کسانی که نامشان محمد است به
خاطر کرامت و بزرگی این نام از قبر به پا خیزند و داخل بهشت شوند (20) و
شیطان از شنیدن نام محمد و علی ذوب میشود و کسی که به این دو نام نامیده
شده باشد از شر شیطان در امان است و کسی که به نام دشمنان اهل بیت نامیده
شود هنگامی که او را به نامش بخوانند شیطان خوشحال شده و به سمت او برای
گمراهی میآید. (21)
بدترین نامها، نام دشمنان اهل بیت است
یعقوب سراج میگوید: بر امام جعفر صادق
(ع) وارد شدم در حالی که حضرت موسی بن جعفر طفل بود. بعد از مدتی حضرت
فرمودند به موسی بن جعفر مولای خودت سلام بده. حضرت موسی بن جعفر (ع) به من
اشاره کردند که نزدیک بروم پس از نزدیک شدن به من امر فرمودند: «آن اسمی
را که دیروز بر روی دختر خویش گذاشتی تعییر بده؛ چرا که آن نام مبغوض
خداست.» یعقوب سراج میگوید که من نام دختر خویش را حمیرا گذاشته بودم.
(22)
عَنْ سُلَيْمَانَ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ
سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع يَقُولُ لَا يَدْخُلُ الْفَقْرُ بَيْتاً فِيهِ
اسْمُ مُحَمَّدٍ أَوْ أَحْمَدَ أَوْ عَلِيٍّ أَوِ الْحَسَنِ أَوِ
الْحُسَيْنِ أَوْ جَعْفَرٍ أَوْ طَالِبٍ أَوْ عَبْدِ اللَّهِ أَوْ
فَاطِمَةَ مِنَ النِّسَاءِ (23). امام موسی بن جعفر (ع) فرمودند: فقر در
خانهای که در آن اسم محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله یا
فاطمه باشد وارد نمیشود.
عرض ارادت و مودت به اهل بیت با نامگذاری فرزندان به نامهای ایشان
کنه و حقیقت دین محبت و مودت به اهل
بیت عصمت و طهارت میباشد. کسی که نسبت به ایشان محبت و مودت نداشته باشد
بهشت بر او حرام است؛ چرا که یکی از واجبات مهم، بلکه از همه واجبات
بالاتر، ادای اجر رسالت رسول خداست و کسی که اجر رسالت ایشان را پرداخت
نکند به آن بزرگوار ظلم کرده، لذا جهنم و عذاب بر او واجب است.
یکی از راههای ابراز محبت و دوستی به
اهل بیت نامگذاری به نامهای مبارک ایشان است. از آنجا که از روی محبت به
نام ایشان اسمگذاری میشود، این محبت در روز قیامت برای ما فایدهای عظیم
خواهد داشت.
معناي اسم جزئي از شخصيت انسان ميشود
پس باید بر نامگذاری بر روی اشخاص،
خاصه کودکان نهایت دقت را داشت؛ چرا که این نام و معنا و محتوای اسم جزئی
از شخصیت فرزندمان میشود؛ همچنين همان طور که گذشت، این نامها در عالم
هستی دارای اثرات مهمی هستند. از بعضی اسمها خداوند غضبناک و شیطان خوشحال
میشود و از بعضی اسمها خداوند خوشحال و شیطان دور میشود و در نهایت
نامگذاری به نامهای مقدس اهل بیت بهترین و بالاترین نامهایی است که در
عالم وجود میتوان اختیار کرد.
به امام صادق (ع) گفته شد: «جانم به
فدای شما باد، ما به نامهای شما و پدرانتان نامگذاری میکنیم آیا این
نامگذاری برای ما نفعی هم خواهد داشت؟» امام صادق (ع) در جواب فرمودند:
«آری به خدا سوگند، آیا دین چیزی بجز حب و دوست داشتن [ما اهل بیت] است؟
خداوند فرموده است: اگر شما خدا را دوست دارید از من (پیامبر) تبعیت کنید
تا خدا هم شما را دوست داشته باشد و گناهان شما را ببخشد. (24)
پینوشتها:
1. مستدركالوسائل، ج 14، ص 270
2. سوره قلم، آیه 51
3. سوره بقره، آیه 102 و سوره فلق
4. الكافي، باب البيوت التي يقرأ فيها القرآن، ص 610
5. الکافی، ج 2، ص 51
6. الكافي، باب أن الضيف يأتي رزقه معه، ص 284
7. سوره بقره، آیه 31
8. آداب سفر در فرهنگ نيايش، ص 271
9. الكافي، ج 6، باب الأسماء و الكنى، ص 18
10. الكافي، ج 6، باب الأسماء و الكنى، ص 19
11. قربالإسناد، 45، الجزء الأول من
قرب الإسناد لعبد الله جعفر عن أبيه قال كان رسول الله ص يغير الأسماء
القبيحة في الرجال و البلدان
12. وسائلالشيعة، ج، 21 ،ص 391 ،
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ أَصْدَقُ الْأَسْمَاءِ مَا سُمِّيَ
بِالْعُبُودِيَّةِ وَ أَفْضَلُهَا أَسْمَاءُ الْأَنْبِيَاء
13. وسائلالشيعة، ج، 21، ص 392
14. سوره اعراف، آیه 180
15. الكافي، ج 1، باب النوادر، ص 143
16. وسائلالشيعة، ج 7 ، باب استحباب التوسل في الدعاء بمحمد و آل محمد، ص 97
17. آداب سفر در فرهنگ نيايش، ص 271
18. وسائلالشيعة، ج 21، ص 392
19. وسائلالشيعة، ج 21، ص 393
20. وسائلالشيعة، ج 21، ص 395
21. وسائلالشيعة، ج 21، ص 393
22. وسائلالشيعة، ج 21، ص 389
23. الكافي، ج 6، باب الأسماء و الكنى، ص 18
24. بحارالأنوار، ج 101، ص 130