ما هم بودجه 1.5 میلیاردی می گیریم، منتها بدون 6 تا صفر! / باید حداقل 5 سال از جیب کار کنی تا بتوانی پول بگیری

سرویس نقد رسانه 598/ مستند "میراث آلبرتا" دومین مستندی بود که در جشنواره فجر با اقبال گسترده روبرو شد. این مستند که در مورد مهاجرت نخبگان به خارج از کشور می باشد، به تعبیر فراستی "دوربینش دوربین با شخصیتی است". در میان تکاپوی رسانه ای که در مورد اختصاص 1.5 میلیارد تومان توسط آستان قدس رضوی به بازیگری تازه کار برای ساخت مستندی راجع به امام رضا، گفتگوی کوتاهی با "حسین شمقدری" سازنده میراث آلبرتا داشتیم تا از او درباره کمک هایی که احیاناً او و گروه جوانش از نهادهای حکومتی دریافت می کنند بپرسیم. اما جواب دیگری شنیدیم!

آقای شمقدری، پیش از میراث آلبرتا شما و گروهتان چه مستندهایی تولید کرده اید؟

مستندهای کوتاه زیاد داشتیم. اما مستند بلندمان "یزدان تفنگ ندارد"، "مهار نشده" و"دوپینگی ها" بود که هر سه در جشنواره عمار جایزه گرفتند.

میراث آلبرتا چقدر دیده شد؟

طی 5 سال اخیر در فضای اینترنت، این مستند پربازدیدترین مستند بوده است. فقط سیصد هزار بار در Youtube و در کل حدود نیم میلیون بار دیده و دانلود شده است.

در طول تنها 3 هفته در بیش از 30 دانشگاه اکران و نقد و بررسی شد. در اکران دانشگاه شریف، اتفاق بزرگی افتاد. 3 هزار دانشجو در جلسه اکران این مستند شرکت کردند و بازخوردهای فراوانی داشت. این درحالی است که 2 سال قبل که آقای رفسنجانی به همین دانشگاه آمد و کلی هم روی آن تبلیغ شد، نهایتاً 1500 نفر به سالن آمدند.

بازخوردی هم داشته این مستند؟

بخش زیادی از مخاطبین، دانشجویان خارج از ایران بودند. در درجه اول "کانادا" که دانشگاه آلبرتا در آن قرار دارد و بعد از آن آمریکا. در فضای فیس بوک، بحث داغی روی مستند صورت گرفت و صدها کامنت رد و بدل شد. در داخل هم که دیگر تا دلتان بخواهد، دست به دست چرخید و دیده شد و آماری نمی توانیم از آن بدهیم.

تأثیرها آنقدر زیاد بود که دانشجویان دانشگاه تصمیم گرفتند در جواب این مستند، مستندی بسازند و ما هم از آن استقبال کردیم. اما تنها کاری که اتفاق افتاد، فیلمی بود که یک دانشجو دوربین را جلوی خودش گذاشته بود و ما را نقد کرد. ما از این کار او حمایت کردیم و روی سایت گذاشتیم و به مخاطبینمان گفتیم که این را هم ببینند.

میراث آلبرتا بازخوردهایی هم در شبکه های ماهواره ای داشت. شبکه VOA دو سه برنامه راجع به آن پخش کرد. آقای نوری زاده را آوردند که یکی از حرف های معروفی که زد، این بود که «ما در ناسا بمب نمی سازیم!»

آیا از طرف مؤسسات دولتی یا حکومتی از شما حمایت یا درخواست کار شد؟ از طرف صدا و سیما درخواستی برای پخش کارهایتان دادند؟

کمک های پراکنده ای از اینطرف و آنطرف می رسد، ولی واقعاً ناچیز است و ربطی به هزینه ساخت مستند ندارد. ما مستندها را خودمان خودجوش می سازیم. ولی اینکه بگویید حمایتی می شود، ابدا. خودت باید بدوی این طرف و آن طرف برای هر کاری که می سازی تا حداقل بتوانی هزینه ساخت را در بیاوری. کسی که دنبال این کارهای می رود، کمی باید کله اش بوی قرمه سبزی بدهد!


الآن مثلاً مستندی را آستان قدس دارد می سازد و یک ملیارد و نیم به بازیگر تازه کاری تا بدینجا داده اند. در همین حدود به شما هم کمک می کنند دیگر؟

بله! منتها باید شش تا صفر از واحد پولت کم کنی!

پس در چه حدودی کمک می کنند؟

اصلاً مستند به هیچ وجه چنین هزینه ای ندارد. نورم مستندهایی که صدا و سیما کار می کند، دقیقه ای سیصد هزار تومان است. یکی دو مؤسسه که به مستندسازان کمک می کنند، نهایتاً 50 ملیون تومان به یک مستند 70 دقیقه ای  که در داخل فیلمبرداری شده باشد کمک می کنند. اگر فیلمبرداری خارج از کشور داشته باشد، نهایتاً 100 میلیون تومان. اصلاً ارقام میلیاردی در کار مستندسازی بی معناست.

همین کمکی که فرمودید به چه کسانی می شود؟ آیا از تمام نیروهای جوانی که می خواهند وارد این عرصه شوند، حمایت می شود؟

ابداً؛ همانطورکه گفتم، گرفتن بودجه برای مستند نیاز به دوندگی فراوان دارد و شما باید در چندین کار با هزینه خودت، اعتماد نهادی را بدست بیاوری تا به شما کمکی بشود. معمول کار هم 5 سال است که اگر 5 سال خودت کار کنی و کارهای موفقی بسازی، کم کم می توانی برای بودجه به جاهایی مراجعه کنی. میراث آلبرتا چهارمین مستند بلند ما بود که توانستیم هزینه آن را در بیاوریم و حداقل ضرر نکنیم.