هشدار استاد دانشگاه زوریخ به تهرانی ها

مهر، ساسان محاسب دارای دکترای مهندسی عمران در موضوع آسیبهای زلزله و تقویت بنا از دانشگاه صنعتی زوریخ، کارشناس ارشد دانشگاه اکسفورد و مدیرعامل شرکت مهندسی و تقویت سازه برای سدها و ساختمانهای بزرگ در سوئیس است که بازدیدی از مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی داشت.

وی که در کارنامه خود تقویت سازه هتل آزادی تهران، مقاوم سازی خانه دکتر شریعتی، تقویت سازه هتل استقلال و به تازگی مطالعه بر روی تقویت ساختمان وزارت نفت را دارد در مورد سازه ها و مقاومت بناهای کشور در برابر زلزله با خبرنگار مهر به گفتگو نشست.

محاسب در مورد وضعیت ساختمانها و بناهای کشور گفت: آیین نامه زلزله 2800 یک آیین نامه کامل است که در آن استاندارهای بین المللی لحاظ شده و ایران هم به آن پایبند است. در شهرهای زلزله زده رعایت این آیین نامه بعضا دیده شد ولی در روستاها 30 سال است که این تصاویر و حوادث تکرار می شود. ما بم و منجیل را داریم و شاهد بودیم که چگونه ساختمانهای فرسوده و غیر اصولی ویران شدند.

این استاد دانشگاه زوریخ اظهار داشت: ما یاد گرفتیم یه قابی درست کنیم و بعد آن را پر کنیم. به واقع فلز و دیوار رفتارهای مختلفی دارند و با هم نمی سازند. هنگام زلزله دیوارها بازی می کنند و برای همین وقتی به فلز متصل باشند آسیب می بینند. در حالی که باید میان دیوار و فلز فاصله باشد. اگر توجه کنید در زلزله اخیر دیوارها به صورت ضربدری ترک برداشته بودند چون به فلز متصل بودند.

همه جای ایران در برابر زلزله خطرناک است

از پروفسور محاسب در مورد سازه های خانه های تهران با وجود 6 هزار هکتار بافت فرسوده و مقاومت آنها در برابر زلزله و تئوری انتقال پایتخت سئوال شد که وی گفت: علم ثابت کرده می توان به سرعت سازه های مهم مانند پلها، مدارس، ساختمانهای بزرگ و بیمارستانها را مقاوم سازی کرد و این برای تهران هم امکان پذیر است. به اعتقاد من همه جای ایران در برابر زلزله در امان نیست و اگر تهران را به جای دیگری منتقل کنیم آنجا هم قطعا زلزله داریم.

این کارشناس حوزه مقام سازی بنا در برابر زلزله اعلام کرد: باید مسئولان جلوی سازه های جدید در تهران که بدون نظارت و رعایت اصول آیین نامه های بین المللی ساخته می شود را بگیرند.

تقویت خانه های فرسوده تهران با 30 میلیون تومان

وقتی از پروفسور محاسب سئوال شد که آیا تهرانیها می توانند خانه های فرسوده خود را در برابر زلزله مقاوم کنند، گفت: در سوئیس بر روی بتونی از جنس الیاف تحیق کردم که قرار است در دانشگاه تهران آن را تدریس کنم. این بتون که هزینه کمتری هم دارد مردم بهتر می توانند ساخت و ساز کنند و مقاومتش در برابر زلزله بیشتر است.

ولی تهرانیها می توانند با قرارداد با شرکتهای متخصص در تقویت سازه بناهای خود را مستحکم کنند. البته نمی توان گفت هزینه آن چقدر می شود ولی شاید برای یک خانه دو طبقه قدیمی حدود 30 میلیون هزینه داشته باشد که البته شاید به صرفه باشد تا با وامهایی که دولت می دهد خانه را نوسازی کنند. ما برای مقاوم سازی هتل بزرگ آزادی 6 ماه وقت گذاشتیم که برای خانه های کوچک این وقت کمتر خواهد بود.

استاد دانشگاه زوریخ اظهار داشت: در کشور سوئیس بناهایی با قدمت 150 تا 200 سال داریم که هنوز سرپا هستند. حتی نقشه های آنها دستی است. امروزه در جهان هم سازه ها با قدمت 80 تا 100 ساله ساخته می شود ولی آیا بناهای تهران هم این مقاومت را دارند؟

در خارج از کشور مهندس ناظر همان طراح است و باید طرح را تا انتها دنبال کند اگر هم تخلف کند به شدت با وی برخورد می شود ولی آیا در ایران هم اینگونه است؟ 

پروفسور محاسب اعلام کرد: مقاومت بتون در ایران 20 مگاپاسکال است و این اندازه در سوئیس حدود 50 است. در سوئیس بتون با نظارت کارشناس و به صورت تخصصی مخلوط و ساخته می شود ولی آیا در ایران این نظارت و تخصص در ساختمانها برای ساخت بتون وجود دارد؟ ما اگر قوانین و اصول طراحی را به درستی رعایت کنیم سازه های مقاومی خواهیم داشت. امروزه مشکل اصلی خانه های قدیمی ایرانی طبقه اول است. در سایر طبقات دیوارها با هم سری نیستند. و به آیین نامه احترام گذاشته نشده است.

متاسفانه در بسیاری از خانه ها دیوار نقش حامل را بازی می کند در حالی که باید اسکلت بنا حرف اول را بزند و همین مسئله هنگام زلزله مشکل ساز خواهد بود. برای همین به مسئولان مربوطه توصیه می شود مردم را به سوی تقویت سازه ها و یا بازسازی سوق داده و بر رعایت استاندارهای بین المللی ساخت بنا نظارت بیشتری داشته باشند.