صعود ایران به رتبه 16 تولید علم جهان

دکتر جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ثبت و نمایه سازی مقالات دانشمندان و پژوهشگران ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس از اول سال میلادی تا اوت 2012 برابر با 21 مردادماه 1391 نشان می دهد که ایران در این بازه زمانی 19559 مقاله تولید کرده است که از نظر طول زمان یعنی تقریبا 7 ماه و 10 روز در تاریخ آموزش عالی ایران بی نظیر و منحصر به فرد است.

وی ادامه داد: سیاست های موثر دولت باعث ایجاد انگیزه قوی در اعضای هیات علمی و پژوهشگران دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی و فناوری شده و اکنون دانشگاه ها با علاقه وافر در جهت توسعه علمی از نظر کمی و کیفی گام های بلندی را به جلو بر می دارد که تبلور آن در تربیت بیش از 4 میلیون دانشجو در دانشگاه های دولتی و غیر دولتی ، افزایش دوره های تحصیلات تکمیلی و پرداختن به پدیده های نوین علمی  در قلمرو نانو فناوری، بیوتکنولوژی، هوا و فضا، سلول های بنیادی و تولید علم است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تصریح کرد: رتبه تولید علم ایران در پایگاه اسکوپوس در سال قبل 17 بود و هم اکنون در اثر تلاش های بی وقفه مجموعه عوامل شامل اعضای هیات علمی، مدیریت ها و سرمایه گذاری در عرصه آموزش عالی موجب شده است که رتبه ایران از 17 در سال 2011 به رتبه 16 در هفت ماه اول سال 2012 میلادی ارتقا یابد.

پیشی گرفتن ایران از ترکیه

دکتر مهراد با تبریک این حرکت غرور آفرین به جامعه علمی گفت: ترکیه که همواره از نظر تولید علم در سال های مختلف بر ایران پیشی داشت نه تنها در سال 2011 میلادی جمهوری اسلامی ایران این کشور را پشت سر گذاشت، بلکه در سال جاری نیز با اختلاف 3 رتبه از ترکیه پیش افتاده است. رتبه تولید علم ترکیه در حال حاضر 19 است که همین رتبه را در سال 2011 میلادی نیز بدست آورده بود.

برترین های تولید علم جهان؛ آمریکا و چین در صدر

به گفته دکتر مهراد رتبه اول در طی دوره مورد اشاره، به ایالات متحده مربوط می شود که در حدود 282665 مقاله تولید کرده است، رتبه های دوم تا پنجم به ترتیب به چین (197537 مقاله)، انگلستان (81853 مقاله)، آلمان (75635 مقاله) و ژاپن (60446 مقاله) تعلق دارد.

برترین های قاره آسیا

وی افزود: هندوستان از قاره آسیا، پس از ژاپن در جایگاه 7 تولید علم جهان نشسته است و میزان تولیدات علمی این کشور 47082 مقاله می باشد. رتبه های 6، 8، 9 و 10 جهان نیز مربوط به فرانسه، کانادا، ایتالیا و اسپانیا می باشد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: کره جنوبی سومین کشور قاره آسیا است که از نظر تولید علم بعد از ژاپن و هندوستان با تولید 35009 مقاله، مقام 12 تولید علم را از آن خود کرده است. از سایر کشورهای نوظهور علمی می توان به برزیل و تایوان اشاره کرد که به ترتیب با تولید 24951 و 21218 مقاله، رتبه های 14 و 15 جهان را کسب کرده اند.

سوئیس،‌ روسیه و سوئد را پشت سر گذاشتیم

دکتر مهراد با ابراز خوشحالی افزود: نگاه اجمالی به تولیدات علمی سایر کشورها نشان می دهد که بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه جهان رتبه ای بعد از جمهوری اسلامی ایران بدست آورده اند: کشورهای سوئیس، روسیه و سوئد به ترتیب با 19242 مقاله، 18156 مقاله و 16552 مقاله بعد از جمهوری اسلامی ایران در رتبه های 17، 19 و 20 قرار دارند.

وی تصریح کرد: مالزی که به دلایل مختلف موفق شده جمعیت زیادی از کشورهای جهان را به عنوان دانشجو در دانشگاه های  خود بپذیرد و سهم قابل توجهی از این دانشجویان به دانشجویان ایران تعلق دارد، تنها 8837 مقاله تولید نموده و رتبه 27 جهان را احراز کرده است. رتبه رژیم اشغالگر قدس با تولید 9149 مقاله، 26 جهان است.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در این مصاحبه از دو کشور اسلامی نیز نام برد که این دوکشور عبارتند از عربستان سعودی و مصر که به ترتیب با 5787 مقاله و 5629 مقاله دارای رتبه های 38 و 40 تولید علم جهان می باشند.

ارتقای مرتبه علمی ایران در شرایط تحریم

وی گفت: ارتقا مرتبه ایران در تولید علم در شرایطی حاصل شده است که تحریم های مختلف نه تنها بر کلیت جمهوری اسلامی ایران بلکه بر دانشگاه ها و موسسات پژوهشی و فناوری کشور نیز تحمیل شده، طوری که کشورهای غربی حتی از فروش مجلات به دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی امتناع می ورزند، با این حال از آنجا که دانشمندان جمهوری اسلامی ایران راه ترقی و پیشرفت علمی را با توجه به سند چشم انداز ایران 1404 و نقشه جامع علمی کشور به خوبی شناخته اند اکنون هیچ حرکتی نمی تواند جلو پیشرفت های علمی ایران را کند نموده و به تاخیر اندازد.

به گفته دکتر مهراد با اصلاح آئین نامه ارتقا که در آن به موازات تولید علم به شکل انتشار مقالات در مجلات معتبر بین المللی، به کاربردی کردن علم نیز توجه ویژه ای شده، می توان انتظار داشت که در آینده نه چندان دور بخش مهمی از مقاله های علمی دانشمندان کشور در عرصه های تجاری جنبه کاربردی پیدا کرده و بخش صنعت کشور نیز از این حرکت مهم علمی استقبال و در تجاری سازی یافته های علمی به نحو مطلوب بهره جویی کند.