بتن‌ هوشمند ایرانی فراتر از بمب‌ آمریکایی

فارس، فروردین ماه سال جاری بود که لئون پانتا، وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد اگر قرار است حمله احتمالی به ایران صورت بگیرد، قبل از آن باید بمب‌های بتن شکن آمریکا (Massive Ordnance Penetrator) ارتقاء یابد. چهار ماه پس از این اظهارنظر، «مایکل دونلی»، معاون وزیر دفاع آمریکا در بخش نیروی هوایی مدعی شد واشنگتن بزرگترین بمب قدرتمندی را که توانایی نفوذ در عمق 60 متری زمین را دارد، ساخته است.

این بمب، بتن‌شکن (MOP) نام دارد که دارای وزن 13.5 تن، 6 متر طول و یک متر عرض است که هواپیماهای جنگی B-52 و B-2 قادر به حمل آن هستند. طبق برخی گزارش‌ها، پنتاگون 330 میلیون دلار برای تولید و تحویل بیش از 20 بمب بتن شکن هزینه کرده و حداکثر بار انفجاری هر یک از آنها 5 هزار و 300 پوند است.

همزمان با اعلام خبر ساخت این بمب، فرماندهان نظامی آمریکا علنا اعلام کردند هدف از تولید چنین سلاحی حمله به تاسیسات هسته‌ای بسیار مستحکم و مخفی کشورهای چون ایران و کره شمالی است. برخی مقامات وزارت دفاع آمریکا نیز گفته‌اند این بمب برای از کار انداختن تاسیسات هسته‌ای فردو طراحی شده است.

بتن هوشمند؛ پیشرفت جدید تلنولوژیک ایران

البته درباره توانمندی بمب‌‌های بتن‌شکن آمریکا برای تخریب تاسیسات اتمی ایران حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. نشریه «اکونومیست» با انتشار گزارشی به تشریح یکی از تردیدها پرداخته و نوشته: "آمریکایی‌ها نگرانند فردای صبحی که دودهای ناشی از حمله به تاسیسات ایران فرو می‌نشیند، مضحکه جهانی شوند"!

اشاره این هفته نامه انگلیسی به پیشرفت جدید ایران در زمینه ابداع نوع جدیدی از بتن تحت عنوان «بتن هوشمند یا ابر مقام» (UHPC) است که احتمال حمله نظامی به ایران و ضریب موفقیت آن را به شدت کاهش می‌دهد. بر اساس دانش تولید این نوع از بتن، ساختمان‌ها و تاسیساتی می‌توان ساخت که هیچ یک از بمب‌های موجود سنگر شکن و ضد بتن جهان نمی‌تواند، آنها را تخریب کند.

اکونومیست در ادامه نوشت: "تاکنون مقاوم‌ترین بتنی که ساخته شده Ductal نام دارد که توانایی تحمل بالاترین فشارها و شدیدترین انفجارها را داراست. نسل جدید بتنی که ایرانی‌ها ساخته‌اند با استفاده از تکنولوژی نانو، استفاده از اکسیدهای فلزی آهن، آلومینیوم، تیتانیوم و مس چنان مقاوم شده است که حداقل چهار برابر مشهورترین بتن مقاوم دنیا استقامت دارد."

  این هفته نامه انگلیسی اضافه کرد: "طبق گزارش‌های پنتاگون، در دانشگاه ابوعلی سینا، فیبرهای پلیمری و پودر کوارتز به بتن اضافه کرده‌اند که ضربه گیری در برابر موج انفجار را چند برابر می‌کند. تحقیقات منتشر شده دانشگاه تهران نیز نشان داده کاربرد فیبرهای فولادی بتن را نشکن می‌کند و افزودن فقط کمی پلیمر این مقاومت را تا 7 برابر افزایش می‌دهد و بتن را سبک‌تر، نازک‌تر و مقاوم‌تر می‌کند. به این ترتیب اگر فقط بخشی از تکنیک‌های موجود در بتن ریزی تاسیسات نظامی و حساس ایران به کار رفته باشد در آن صورت حمله به تاسیسات پنهان شده در زیر این بتن‌ها عاقلانه به نظر نمی‌رسد."

طبق این گزارش، از آنجائیکه ایران کشور زلزله‌خیری است، مهندسان ایرانی برخی از محکم‌ترین و بادوام‌ترین مصالح ساختمانی دنیا را ساخته‌اند. این بتن‌ها به راحتی می‌توانند در برابر زمین‌ لرزه‌های کوچک و در صورت وقوع، در مقابل لرزش‌های مصنوعی زمین مانند ارتعاشات ناشی از بمباران مقاومت کنند.

دقیقا همین موضوع موجب تشویش مقامات آمریکایی شده چراکه آنها نگرانند بمب‌های بتن‌شکن نتوانند در سنگرهای عمیق ایران نفوذ کنند، به ویژه اینکه ایران به فناوری بتن هوشمند (UHPC) دست یافته و به باور آنها حتی احتمال دارد به‌روزرسانی بمب‌های بتن‌شکن نیز کافی نباشد.

توانایی مقاومت در برابر موشک

به نوشته این هفته نامه انگلیسی،‌ نتیجه مطالعه‌ای که دانشگاه تهران در سال 2008 منتشر شد، به توانایی بتن هوشمند برای مقاومت در برابر موشک‌های فلزی اشاره دارد. این مطالعه نشان می‌دهد بتنی که در ساختار خود حاوی نسبت بالای الیاف فولادی است، به بهترین نحو ممکن عمل می‌کند. نتیجه مطالعه دیگری که به سال 1995 باز می‌گردد، نشان می‌دهد اگرچه مقاومت فشاری بتن با اضافه کردن الیاف پلیمری تنها به میزان اندکی افزایش می‌یابد، اما مقاومت ضربه‌ای آن تا هفت برابر بهبود می‌یابد.

البته ایران تنها کشوری نیست که به دنبال فناوری بتن‌های مستحکم‌تر و کاربردهای گسترده آن است. چند سال قبل، محققان ام.آی.تی بر روی این موضوع مطالعه کرده‌اند که چطور تغییر شکل‌های نانو در بتن می‌تواند باعث بی‌ثبات شدن آن بشود. آنها همچنین آزمایش‌هایی را در خصوص استفاده از بخار سیلیس برای بهبود طرح اختلاط بتن انجام داده‌اند. همچنین مطالعه‌ای که بین سال‌های 2004 تا 2006 در استرالیا انجام شده، تایید کرده بتن هوشمند در مقابل انفجارهای ناشی از برخورد مستقیم نیز مقاومت می‌کند.

اکونومیست نوشت: "مهندسانی که بمب‌های سنگرشکن را طراحی کرده‌اند، بدون شک به این نکته توجه نکرده‌اند و از داده‌های سری خود برای طراحی بمب‌ها استفاده کرده‌اند. در طول جنگ اول خلیج فارس در سال 1991، نیروی هوایی آمریکا دریافت بمب‌های سنگرشکن یک تنی آن نمی‌تواند در برخی از سنگرهای عراقی نفوذ کند. در نتیجه طراحان بمب دوباره مشغول کار شدند و پس از دو نسل بهبود نتایج، حاصل کار آنها بمب 13 تنی MOP است که می‌تواند تا 60 متر در بتن‌های معمولی نفوذ کند."

در پایان این مطلب آمده:‌ "با این وجود، حتی این بمب نیز در مقابل مواد محکم‌تر، کارایی کمتری دارد و در بتنی که تنها دو برابر استحکام بیشتری دارد، تنها 8 متر نفوذ می‌کند. بنابراین هیچ کس (حداقل آنهایی که به اطلاعات نظامی طبقه‌بندی شده دسترسی ندارند) نمی‌داند بمب MOP در مقابل بتن‌های فوق مستحکم ایرانی کارایی دارد یا خیر.