ساختار مجلس و مطالبات رهبری

بیش از یک ماه از شروع مجلس نهم گذشت، مجلسی که در برپایی آن، مردم عزیز و شریف ایران کم نگذاشتند و با حضور خود پای صندوق‌های رأی، آن هم پس از یک فتنه عظیم، برای ایران و ایرانی عزت آفریدند. ملت و رهبری عزیز به این مجلس امید بسته اند. برای فردی مثل حقیر که کارهای اجرایی سنگین در حد وزارت انجام داده است انتظار کار شبانه روزی از مجلس انتظار بیجایی نیست.

یک ماه گذشته را ارزیابی مي‌‌کنم، مي‌‌بینم دستاورد قابل ملاحظه‌ای ندارد. نگران مي‌شوم و جست‌وجو مي‌‌کنم تا اشکال را پیدا کنم. ملاحظه مي‌‌کنم که اکثریت نمایندگان نیت خدمت دارند و کمرها را بسته‌اند تا به این مرز و بوم خدمت جانانه و بی‌منت کنند. با بعضی‌ها فرصت حرف زدن و درد دل پیدا مي‌‌کنم، مي‌‌بینم همه دغدغه دارند. پس مسئله اصلی کجاست که با گذشت یک ماه از مجلس بسیاری از نمایندگان احساس رکود در مجلس را مي‌‌کنند و از کار مجلس راضی نیستند؟

مسئله بسیار ساده ولی ممتنع است. مجلس محل کار جمعی است. برای انجام هر کاری ضرورت دارد گروهی با هم بنشینند و همفکری کنند. ولی آیا بستر این کار فراهم است؟ و آیا با ساختار فعلی، اصولاً مي‌‌توان از مجلس نهم انتظار ایجاد تحولات عظیم داشت؟ با یک حساب ساده و سرانگشتی مي‌توان نشان داد که حتی اگر افراد درون مجلس همه توانمند و باتجریه و عالم و مشرف به کار باشند نیز نباید انتظار کار عظیمی را از مجلس داشت! چرا؟ چون ساختار معیوب و ناکارآمد است! چرا؟

ارکان مجلس جلسات علنی، کمیسیون‌ها و کمیته‌ها هستند و قاعدتاً ساختار باید هرمی باشد که قاعده آن کمیته‌ها و در رأس هرم جلسه علنی و تصمیم‌گیری باشد. آیا هست؟ خیر! چرا؟ ملاحظه کنید که در طول سال مجلس حداکثر 95 روز فعالیت جمعی دارد. این عدد از کجا آمده است؟ حساب مي‌‌کنیم. هر سال 12 ماه است و مجلس 15 روز عید و یک ماه تعطیلی تابستانه کاملاً تعطیل است و در هر ماه فقط 9 روز فعال جمعی است چون هر ماه 4 هفته دارد و از این مدت یک هفته مجلس کامل تعطیل است تا نمایندگان به حوزه نمایندگی خود سرکشی کنند. از طرفی مجلس در سه هفته دیگر، هر شنبه، دوشنبه و پنجشنبه جلسه علنی یا کمیسیون ندارد. بنابراین مجلس حداکثر 5/94={روز9}×{ماه (5/1-12)} روز در سال جلسه جمعی دارد. پس تعداد جلسات علنی مجلس حداکثر 95 جلسه است. البته اگر تعطیلات رسمی کشور را هم در نظر بگیریم، تعداد جلسات علنی از این مقدار هم کمتر مي‌‌شود. دقت شود که هر جلسه علنی حدود 4 ساعت است.

کمیسیون‌ها هر هفته فقط روزهای یکشنبه و سه‌شنبه بعدازظهر جلسه دو تا سه ساعتی دارند، یعنی هر ماه حداکثر 6 جلسه، پس تعداد جلسات هر کمیسیون‌ در طول سال حداکثر 63= 5/10×6 جلسه است. از آنجایی که کمیته‌ها هر هفته حداکثر یک جلسه دارند، پس تعداد جلسات هر کمیته در سال حداکثر 32جلسه است. توجه شود که مجلس سالی 95 روز از 365 روز به صورت جمعی فعالیت دارد و بقیه غیرجمعی و عمدتاً فردی است، یعنی 25 درصد زمان.

ملاحظه مي‌‌شود که با این ساختار نمی‌توان یک مجلس زنده، با نشاط و پرتحرك و با حیات مطابق خواست رهبری عزیز داشت بلکه برعکس مجلس راكد و خمود و بدون خروجی درست و مناسب ایجاد مي‌‌گردد. پس چه باید کرد ؟ باید ساختار را اصلاح کرد. چگونه؟ یک پیشنهاد به شرح زیر تقدیم مي‌‌شود:

در هفته‌های فعالیت مجلس، کمیته‌ها هر روز جلسه، کمیسیون‌ها سه روز در هر هفته جلسه و مجلس دو روز مثلاً روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه جلسات علنی داشته باشند. توجه گردد که در این پیشنهاد هفته سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه حذف نشده است و صرفاً فعالیت در ساعات اداری درنظر گرفته شده و کماکان پنجشنبه‌ها تعطیل در نظر گرفته شده است.در این صورت هرم ساختار نامناسب فعلی به صورت زیر اصلاح مي‌‌شود.


این ساختار پایدار است، چون بر قاعده خود نشسته و مي‌تواند مجلس را زنده، با نشاط و پرتحرك و با حیات مطابق خواست رهبری عزیز کند و آنرا از ركود و خمودی و بدون خروجی درست و مناسب خارج کند. ولی آیا هیأت رئیسه مجلس نهم آمادگی اصلاح ساختار را دارد؟ جواب آن است که اگر مجلس بخواهد به مطالبات مردم و رهبری پاسخ مثبت دهد، راهی جز اصلاح هرم ساختار نیست و الا در دیدار بعدی با مقام معظم رهبری و با حضور در جمع مردم فداکار باز مورد عتاب و خطاب قرار مي‌‌گیریم؟ نمایندگان تکی نمی‌توانند کاری کنند.

اراده هیأت رئیسه را مي‌‌خواهد، هیأت رئیسه مجلس برای بهبود اداره مجلس و کارآمدی مجلس مسئولیت دارند. همانطور که عمده بيانات و مطالبات رهبری در جلسه 24/3/91 نمایندگان مجلس نهم با ایشان خطاب به هیأت رئیسه مجلس بود. مجلس با ساختار نامناسب ضرورتاً ناکارآمد است، و حتماً اقتدار ندارد و به سمت انفعال یا زورگویی مي‌‌رود. امام و امت مجلسی زنده، فعال، مقتدر و پویا، پرتحرک، با نشاط، کارآمد و الگو مي‌‌خواهد. مي‌شود مجلس نهم را دارای همه این خصایص کرد به شرط‌ها و شروط‌ها و هیأت رئیسه من شروط‌ها.

جمع‌بندی مي‌‌کنم مردم و رهبری عزیز کاری به شماره مجلس ندارند که مجلس مثلاً هشتم است و یا نهم. آنها مطالبات بحق خود را دارند، مجلس نهم را مجلسی سالم و مجلسی با علائم حیات برجسته مي‌‌خواهند. پس ای حضرات هیأت رئیسه مجلس دست به کار شوید تا دیر نشده اقدامی کنید. زمان زود مي‌گذرد این 1461 روز به سرعت مي‌‌گذرد و منتظر هن و هون کسی نمی‌شود، آخر پائیز مي‌‌شود و جوجه‌ها را مي‌‌شمارند. مردم و رهبری عزیز دست از مطالبات خود برنمی‌دارند. قاطبه نمایندگان مجلس آمادگی اصلاح ساختار را دارند. مانده اراده و خواست شما حضرات هیأت رئیسه مجلس. این گوی و این ميدان، بسم الله.