بازی پنهان امریکا درانتخاب ولیعهدعربستان

مهدی جهانتیغی روزنامه نگار و تحلیل گر مسائل سیاسی در گفتگو با بولتن نیوز درباره تحولات اخیر در خاندان آل سعود اظهار داشت: تحلیل انتخاب نایف بن عبدالعزیز به سمت ولیعدی عربستان با وجودی که او در حالت طبیعی گزینه پنجم برای جانشینی پادشاه سعودی محسوب می شد و اینک امیر سلمان به جای او منصوب شده است از نکاتیست که رمزگشایی از آن می تواند استراتژی نهفته در این انتخاب ها و نوع نگرش آمریکایی ها را به وضعیت فعلی عربستان را به خوبی نمایان کند.

وی افزود: نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که کاملا قابل پیش بینی بود که با در گذشت سلطان بن عبدالعزیز ولیعهد قبل از امیر نایف در حوزه سیاست خارجه و سیاست های منطقه ای عربستان شاهد تغییرات جدی نخواهیم بود زیرا یک وحدت نگرشی سلفی عمیق در میان اکثریت غریب به اتفاق شاهزادگان سعودی وجود دارد و همچنین سیطره نگاه آمریکایی در میان شاهزادگان سبب می شود که امید به تغییر در حوزه سیاست خارجه تاثیر چندانی در خاندان سعودی نوعی خیال بافی مجسوب شود.

وی با اشاره به اینکه تحولات جهان عرب خیلی زود عربستان را تحت تاثیر قرار داد ،افزود: تاکید پادشاه عربستان بر ولیعدی نایف در آن مقطع از باب امنیت و محیط داخلی عربستان بود و نه سیاست خارجه و انتخاب او را در هشت ماه قبل باید در این فضا ریشه یابی کرد.

این روزنامه نگار تصریح کرد: استراتژی پادشاه عربستان با مشورت دستگاه اطلاعاتی آمریکا - که نفوذ زیادی در حوزه امنیت داخلی عربستان دارد - درباره انتخاب نایف در اوج بیداری اسلامی به عنوان ولیعهد به چند دلیل عمده بود که مهمترین آن در آن مقطع حفظ ثبات امنیت داخلی عربستان در اوضاع ملتهب خاورمیانه و جهان عرب بود.

این تحلیل گر مسایل سیاسی افزود: پیش فرض اساسی برای ادامه حفظ محیط داخلی عربستان برای آمریکایی ها این بود که نایف از طرفی وزنه تعادل میان شاهزادگان سعودی و از سوی دیگر سابقه 37 ساله او در وزارت کشور سبب تسلط بر اوضاع ناآرام عربستان علی الخصوص در شرق این کشور خواهد شد.

این روزنامه نگار خاطر نشان کرد: مورد مهمتر بعدی آنکه پادشاه عربستان با وجود آگاهی از وضعیت جسمانی وخیم نایف او را بر دیگران باز ترجیح داد به این نکته اشاره دارد که او به لحاظ اشراف امنیتی و داخلی قویتر از دیگر شاهزادگان بود و مسکن فوری این روزهای عربستان به شمار می رفت و همچنانکه از وی به عنوان اصلی ترین چهره در حوزه امنیت داخلی عربستان یاد می شد.

وی افزود: سوابق امنیتی نایف منجمله - وزیر مشاور در امور امنیتی عربستان سعودی و رئیس شورای عالی اطلاعات نیز این موضوع را نزد دستگاه اطلاعاتی آمریکا تایید میکرد که وی توان مقابله با ناآرامی ها در محیط داخلی این کشور را داراست.

جهانتیغی ادامه داد: از سوی دیگر او هم وزیر کشور بوده و هم به نمایندگی از پادشاه نخست وزیر بود و همه اختیارات پادشاه را داشته است چنانکه حتی در زمان ولی‌عهدی نیز وزارت کشور را رها نکرده بود و حتی نایف از سالها قبل نفر دوم سعودی ها در اداره مملکت محسوب میشده بنابراین مهمترین گزینه برای اداره محیط داخلی عربستان محسوب میشد.

این تحلیل گر سیاسی تصریح کرد: وقتی نقش نایف را در اداره عربستان در غیاب ولیعهد سابق به خاطر مریضی و پادشاه فرتوت عربستان می نگریم می توانیم بگوییم مرگ او به تعببیری معادل مرگ خود پادشاه عربستان تلقی می شود.

وی خاطر نشان کرد: انتخاب امیر سلمان به عنوان ولیعد جدید عربستان نیز ادامه همین استراتژی را حکایت می کند زیرا سلمان بن عبدالعزیز در طول زندگی سیاسی خود علاوه بر مشاور مخصوص پادشاهان عربستان بودن نقش ویژه‌ای در اداره امور داخلی و امنیتی این کشور داشته و از این باب نفر سوم محسوب میشده است.

جهانتیغی افزود: امیر سلمان فردی نزدیکتر به غرب به لحاظ تفکری محسوب می شود و کمتر از نایف به جریان سلفی در عربستان نزدیک هست.

این روزنامه نگار تصریح کرد: این دو انتخاب برای ولیعهدی عربستان به خوبی نشان میدهد که آمریکایی ها تنها ادامه ثبات عربستان را در فضای فعلی خاورمیانه به هر طریق ممکن خواهان هستند.

جهانتیغی اظهار داشت: از سوی دیگر نباید این نکته را غفلت کرد که مرگ نایف یک حفره در امنیت داخلی عربستان ایجاد کرده است که فضا را برای نفوذ بیشتر شاهزاده بندر بن سلطان در مسائل امنیت داخلی عربستان فراهم می کند.

این کارشناس مسائل سیاسی خاطر نشان کرد: بندر بن سلطان که سال‌ها سفیر عربستان در آمریکا بوده و روابط بسیار نزدیکی با آنها دارد، پس از مرگ فهد و به قدرت رسیدن عبدالله بن عبدالعزیز به ریاست شورای امنیت ملی عربستان رسید.

جهانتیغی با اشاره به اینکه بندر بن سلطان به عنوان یک شاهزاده ناراضی در عربستان شناخته می شود و ظاهرا طراحی یک کودتا نافرجام نیز بر علیه پادشاه عربستان را در کارنامه اش دارد، افزود: روابط بسیار نزدیک این شاهزاده ناراضی اما پرنفوذ در میان خاندان آل سعود با دستگاه اطلاعاتی آمریکا بدین ترتیب نفوذ دستگاه امنیتی آمریکا در عربستان بسیار بیشتر از قبل خواهد کرد.

این روزنامه نگار با اشاره به اینکه بندر بن سلطان از شاهزادگان نسل دوم محسوب میشود افزود: آمریکایی ها از مدت ها قبل در مراکز مطالعاتی و امنیتی خود به این نتیجه رسیده اند که برای حفظ حکومت آل سعود باید هرچه سریعتر قدرت از شاهزادگان مریض و فرتوت به شاهزادگان جوان و همسوتر با غرب برسد.

جهانتیغی افزود: آمریکایی ها همچنان به دنبال سیطره و اشراف بیشتر بر محیط امنیت داخلی عربستان می باشند که بتوانند در بزنگاه های نزدیک مهره های نزدیکتر به خود را در عربستان به قدرت برسانند تا همچنان این کشور را در پازل خاورمیانه ای خود حفظ کنند.