انتقاد دانشجويان از رييس دانشگاه تهران

سالهای اولیه دهه 80 بود که دانشجویان نسبت به مسئله ای در کشور حساس شدند و همان سرآغاز ماجراهای دیگر شد.

به گزارش خبرنامه دانشجویان ایران، ماجرا از آنجایی شکل گرفت که دانشگاه صنعتی اصفهان بدون برگزاری آزمون اقدام به پذیرش ۴۰ دانشجو در رشته عمران با اخذ شهریه ۴۵ میلیونی (در هرترم) کرد و از همین جا بود که "دانشجوی پولی" بر سر زبان ها افتاد.

البته اعتراضها به پولی شدن دانشجو نبود چراکه در همان زمان هم دانشگاه های آزاد در سیستم خودش با دانشجوی پولی سروکار داشت اما اعتراض ها به پذیرش دانشجوی پولی آن هم در دانشگاه های دولتی مربوط می شد.

دانشجوی پولی اما فقط به دانشگاه هایی نظیر اصفهان محدود نشد و حتی دانشگاه تهران نیز در سالهای اخیر اقدام به پذیرش دانشجو کرد.

به طور مثال دانشگاه تهران ۲ برای ۳۰ رشته از جمله مهندسی مخابرات، مهندسی مکاترونیک، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، حقوق، علوم اقتصادی، مدیریت، MBA و … در نیمسال دوم ۱۳۹۰-۹۱ اقدام به پذیرش دانشجو کرد و شهریه این دانشگاه همانند شهریه پردیس بین الملل دانشگاه تهران محاسبه گردید.

تاسیس شعبه پولی برای معتبرترین دانشگاه کشور از این جهت عجیب به نظر می رسد که مدتهاست دانشگاههای آزاد و غیرانتفاعی در کشور مشغول فعالیت هستند و از طرف دیگر دانشگاههای دولتی هم به پذیرش دانشجوی شبانه و همین طور تاسیس شعبه بین الملل دست زده اند.

امروز چهارشنبه جنبش عدالتخواه دانشجویی با ارسال نامه‌ای به فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه تهران 1 و 2 اعتراض خود را به پذیرش پولی و بی‌ضابطه دانشجویان توسط این دانشگاه اعلام کرد و برخی مشکلات را یادآور شد.

متن کامل نامه دانشجویان به فرهاد رهبر بدین شرح است:

جناب آقای دکتر فرهاد رهبر؛ ریاست محترم دانشگاه تهران

با سلام؛

مدتی است دانشگاه تهران با تاسیس دانشگاه تهران۲ اقدام به پذیرش دانشجوی پولی کرده و بدون اندک توجهی به دغدغه های دلسوزان انقلاب اسلامی، راه را برای طبقاتی نمودن نظام آموزش عالی کشور هموار نموده است. بعد از آن بود که حضرتعالی در دفاع از پذیرش دانشجوی پولی مصاحبه کردید و با کمال صراحت گفتید که «چه عیبی دارد دانشجویان به صورت پولی تحصیل کنند» و وعده دادید ظرفیت پذیرش دانشجوی پولی را به ۵ هزار نفر افزایش دهید.

لذا لازم دانستیم چند مساله را من باب تذکر یادآور شویم:

۱- پذیرش دانشجو با ملاک پرداخت پول، خلاف عدالت اجتماعی است. آیا این عادلانه است فردی مرفه با پرداخت پول در بهترین دانشگاه ایران درس بخواند در حالیکه فردی روستایی و مستضعف به این خاطر که توان پرداخت پول برای تحصیل خود را ندارد، مجبور است تلاش کند تا از طریق آزمون سراسری به دانشگاه راه یابد؟ آیا پذیرش دانشجوی پولی موجب طبقاتی شدن نظام آموزش عالی کشور نمی گردد؟ آیا این امر به معنای طبقاتی کردن ساختار مدیریتی کشور و سپردن آن به دست طبقه مرفه نیست؟

۲- بر اساس کدام توجیه مهم ترین راهکار تحرک اجتماعی در کشور، یعنی تحصیل در دانشگاه، باید طبقاتی شود تا راه ورود به دانشگاه ها که در حال حاضر نیز به مدد کلاس های کنکور و مدارس غیر انتفاعی تا حد زیادی در انحصار مرفهین درآمده است، بر روی فقرا و محرومین بسته شود؟ آیا وقت آن نرسیده است که قلمرو عدالت اجتماعی از حرف و موعظه فراتر ببریم؟

۳- آیا تبدیل دانشگاه به کارخانه تولید مدرک برای مرفهین، به بی‌اعتباری مدارک آموزش عالی در دانشگاههای دولتی و افت سطح علمی دانشگاه ها با تبدیل شاخص ورود به دانشگاه ها از توانایی علمی به پول نمی انجامد؟ آیا این مسئله به نهادینه و قانونی کردن تبعیض و بی‌عدالتی در عرصه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی منجر نمی شود؟ ‌آیا این امر، اصالت دادن به ثروت در برابر علم و جایگزینی سرمایه‌سالاری به جای شایسته‌سالاری نیست؟ لکه‌دار شدن حیثیت علمی دانشگاه‌ها و از بین رفتن ارزش علم و علم‌آموزی با چه ملاکی صورت می گیرد؟

۴- آیا تا به حال به جنبه های روحی و روانی این عمل اندیشیده اید؟ آیا نتیجه یک چنان نظام پرورشی رواج پول محوری نیست؟ آیا با این کار در جامعه اشتهای سودجوئی بالا نخواهد رفت چون پول جنبه اصلی و مبادلاتی خود را به جنبه تأثیر گذاری روی سرنوشت سازی مبدل خواهد ساخت؟

۵- آیا علاقه مندان به تولید انبوه مدرک برای مرفهین، به تبعات بیکاری ناشی از نگرش پول محور به آموزش عالی اندیشیده اند؟ ظرفیت مازادی که جنابعالی به آن اشاره کرده اید، از کجا حاصل می شود؟ از طریق افزایش ظرفیت یعنی افزایش بیکاری و یا از طریق کاهش ظرفیت دوره های روزانه؟!

۶- آیا واقعا کار دانشگاههای برتر کشور بدانجا رسیده‌است که برای تامین منابع مالی شان باید مدرک فروشی و اعتبار فروشی کنند؟ دانشگاههای معتبر ما، چرا توان و همت خود را بر تامین منابع مالی از طریق ارتباط با صنعت و انجام پروژه های تحقیقاتی و پژوهشی با بنگاههای صنعتی و تولیدی متمرکز نمی سازند؟ چرا باید برای جبران کسری بودجه دانشگاهها راحت ترین گزینه (مدرک فروشی) انتخاب گردد؟!

۷- همواره به عنوان دلیل برای گرفتن دانشجوی پولی ، جلوگیری از خروج سرمایه و دانشجویان از کشور را نام می برند. آیا شده است آماری کوتاه از دانشجویان تحصیلات تکمیلی بگیرید تا ببینید پس از گرفتن دانشجوی پولی در مقطع ارشد و دکتری ، به دلیل بی اعتبار شدن مدرک چه تعداد از دانشجویان مستعد درصدد خروج از کشور برآمده اند. همانطور که برای جلوگیری از خروج سرمایه مادی فکر می کنید بهتر بود برای جلوگیری از خروج سرمایه انسانی نیز فکری می کردید.

۸- به نظر ما این اقدام نقض صریح اصل ۳۰ قانون اساسی، مبنی بر گسترش رایگان وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور و نقض بند ۹ اصل سوم قانون اساسی، مبنی بر بسیج امکانات دولت برای رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی و نقض بند ۶ اصل دوم قانون اساسی مبنی بر بسط قسط و عدل و استقلال سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و همیستگی ملی و در تناقض آشکار با فرامین امام و مقام معظم رهبری در مورد تبعیضات ناروا در کشور است.

جنبش عدالتخواه دانشجویی که از سالهای قبل پیگیر قضیه دانشجوی پولی بوده است، خود را در قبال این ظلمی که درحق محرومین و مستضعفین و اقشار متوسط جامعه می شود مسئول میداند و تا رسیدن به نتیجه نهایی و پاسخگویی مسئولین، از پای نخواهد نشست.

نقش ویژه کمیسیون آموزش

اعتراضات گسترده دانشجویان دانشگاه های کشور در شهرهای مختلف به پذیرش دانشجوی پولی، بدون توجه به رتبه های پائین دانشجویان پذیرش شده و تنها بر اساس دریافت دهها میلیون تومان پول صورت گرفت و منجر به صدور بیانیه ها و اعتراضات از سوی دانشجویان شد و در نهایت و با وجود همه این اعتراضات این مصوبه در مجلس هشتم شکل قانونی هم پیدا کرد.

برخی نقش کمیسیون آموزش مجلس را در این زمینه بسیار مهم می دانستند به خصوص تلاش های رئیس این کمیسیون که نسبت فامیلی نزدیکی با رئیس ابر دانشگاه پولی یعنی دانشگاه آزاد داشت.

با این حال رئیس قبلی این کمیسیون در دور جدید نتوانست از سوی مردم رای بگیرد و در نهایت به مجلس نرفت تا کمیسیون آموزش مجلس شکل جدیدی به خود بگیرد.

کمیسیون آموزش مجلس نهم 23 عضو دارد که در میان آنان چهره های شاخصی چون حدادعادل، آقاتهرانی و زاهدی، نبویان، کوچک زاده، طبیب زاده دیده می شوند. 

ریاست این کمیسیون بر عهده وزیر علوم سالهای قبل است که به نظر می رسد آشناترین به مسائل دانشجویان باشد.

دانشجویانی که امروز یکی از دغدغه هایشان این است که چرا باید تفاوت دانشجویان میزان پر بودن جیب و حساب بانکی باشد؛ شاید دیگر از این پس دود چراغ خوردن و بیدار ماندن تا نیمه های شب برای تحصیل در بهترین دانشگاه های ایران فقط محصور به دانشجویانی شود که فقط پول ندارند چون به نظر می رسد از این پس در دانشگاهی مثل شریف تفاوت دو دانشجو پولی باشد که در جیب مبارک هست نه استعدادهای تحصیلی!

با این حال به سراغ وزیر علوم سابق و رئیس کمیسیون آموزش جدید رفتیم.

این گفت‌وگو هر چند کوتاه بود اما واقعیت بسیاری را روشن کرد و رئیس کمیسیون آموزش قول داد تا این مسئله را بررسی کند.

محمد مهدی زاهدی زمانی که عبارت دانشجوی پولی را شنید گویی اولین بار است که با این معنا مواجه می شود و خواست تا توضیحات بیشتری بداند و گفت: شما سوالات را بگویید تا ببینم موضوع چی هست؛ چون من 2 سال نبودم و اطلاعی ندارم.

رئیس کمیسیون آموزش از خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران» پرسید آیا دانشجو پولی شامل پیام نور و آزاد می شود و وقتی با توضیحاتی بیشتر مواجه شد با بیان اینکه "روز یکشنبه با وزیر علوم جلسه داریم" گفت: من یکسری اطلاعات بگیرم و بعدا کمیسیون رسما میتواند اعلام موضع کند.

با این حال به نظر می رسد کمیسیون آموزش سالهای و روزهای سختی را داشته باشد وقتی که ظاهرا آشنایی چندانی با مهمترین مسائل مواجه با دانشجویان اطلاعی ندارد.