فارس، "رجب صفروف" مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه در مصاحبه با خبرگزاری فارس به تشریح موضع مسکو در آستانه مذاکرات ایران و 1+5 پرداخت و تاکید کرد مسکو خواستار برداشته شدن تحریمها و به رسمیت شدن حق غنی سازی ایران است.
فارس: در آستانه برگزاری دور بعدی مذاکرات گروه 1+5 با ایران در مسکو، یکبار دیگر تبلیغات رسانه های غربی علیه برنامههای هستهای ایران شدت گرفته است. به اعتقاد شما، تبلیغات رسانهای و سخنان مقامات و نخبگان سیاسی (چه ایرانی و چه سایر طرفها) تا چه حد میتواند بر روند مذاکرات تاثیرات منفی یا مثبت داشته باشد؟
صفروف: این سخنان و تبلیغات به هیچ عنوان تاثیری بر روند مذاکرات نخواهد گذاشت. غرب دایما در حال اقدامات تحریک آمیز با هدف وارد ساختن فشار بر ایران است. این رسم معمول است که همیشه در آستانه برگزاری برنامه های بزرگ، اظهارات و اقدامات تحریک آمیز انجام می گیرد. طرفین با این روش در مقابل یکدیگر موضع گیری می کنند. اخیرا در روزنامه کامرسانت چاپ روسیه، مطلبی چاپ شده بود که عنوان می کرد روسیه تکنولوژی ساخت موشک را به ایران ارایه کرده است. بر این اساس، یک سناتور آمریکایی مجموعهای از تحقیقات را در این زمینه آغاز نموده است. ما آگاه هستیم که این جریان بلوف بوده و به هیچ عنوان حقیقت ندارد.
فارس: اما میان ایران و روسیه همواره معاملات تسلیحاتی وجود داشته است. شاید این خبر نیز مربوط به یکی از همان معاملات باشد.
صفروف: شرکت روس آبارون اکسپورت شاید بتواند در بهترین حالت، دستگاه ها و تولیدات خود را به فروش برساند، اما امکان فروش طرح ها و تکنولوژی را ندارد. زیرا این شرکت فقط یک نماینده و فروشنده برای محصولات دولتی است. این صحبت ها قبل از سفر لاوروف به تهران مطرح شدند تا توجه جامعه جهانی را به این مساله جلب کنند که روسیه علیرغم تصمیم گیری های شورای امنیت، در نقض قوانین بین المللی و تخطی از تعهدات، به ایران مساعدت می کند. در صورتی که واقعا روسیه چنین کاری نمی کند. از طرف دیگر، قصد دارند کاری کنند که روسیه موضع گیری خود را در قبال برنامه هسته ای ایران تغییر دهد. می خواهند این کشور را به عقب برانند تا بیش از این به آغوش ایران نرود.
فارس: سفر سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
صفروف: سفر لاوروف به ایران برای غرب یک سیگنال هشدار و اولین نشانه تغییر سیاست روسیه در قبال ایران پس از آغاز دوره ریاست جمهوری آقای پوتین است. این حرکت برای غرب یک زنگ خطر است. ما در حقیقت به غرب پیام میدهیم که از هم اکنون با شدت بیشتری به دنبال منافع خود هستیم و با کمک به ایران، در حقیقت از منافع خود حمایت می کنیم. این حمایت به خاطر عشق بی حد و حصر روسیه به ایران نیست، بلکه به خاطر حفظ منافع مسکو است. بنابراین، برای حصول این نتیجه، یک ایران قدرتمند بیشتر به کار روسیه می آید. در وهله اول، روسیه میخواهد که ایران از تمامی محدودیتهای حاصله در اثر قطعنامه ها و تحریم ها رها شود، دوم اینکه ایران بتواند عضو تمام عیار سازمان های بین المللی شود و سوم اینکه، برنامه هسته ای ایران که حق مسلم این کشور است، تبدیل به یک برنامه عادی در چهارچوب آژانس و شورای امنیت سازمان بین الملل شود.
فارس: در رابطه با طرح پیشنهادی لاوروف، «طرح گام به گام» چه نظری دارید؟ آیا فکر نمی کنید که نه غرب و نه ایران، چندان توجهی به اجرای این برنامه ندارند؟
صفروف: مسکو تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا این برنامه تحقق پیدا کند. مسلما غرب نمی خواهد که این برنامه اجرا شود. در غرب می گویند که ایران مذاکره برای مذاکره انجام می دهد. می گویند ایران وقت کشی می کند تا در این فاصله زمانی، به سلاح هسته ای دست پیدا کند. اما به اعتقاد من، این سخنان هم بلوف است؛ زیرا وقت کشی برای ایران بهای سنگینی دارد. تحریم ها می توانند تاثیر جدی بر اقتصاد این کشور و به طبع، رفاه عمومی مردم کشور بگذارند. در نتیجه آن، مردم عصبی می شوند، تولیدات افول می کند، تجارت تحت فشار شدید قرار می گیرد و تحریم روابط بانکی به کشور صدمه وارد می سازد. این وقت کشی نه تنها اقتصاد کشور، بلکه سایر حوزه های زندگی مردم را نیز در بر می گیرد.
فارس: پس شما دلیل اصلی اخلال در روند مذاکرات را در چه می بینید؟ در واقع چه کسی در روند مذاکرات کارشکنی می کند؟
صفروف: من می گویم که غرب می خواهد مذاکره برای مذاکره صورت بدهد تا مشکل برنامه هسته ای ایران لاینحل باقی بماند. مسکو میگوید که اگر ایران یک گام به جلو بردارد و کارشناسان آژانس را به پایگاه نظامی پارچین راه بدهد، در مقابل باید برخی از تحریم ها از روی آن برداشته شود. پس از آن، ایران اجازه بازدید از پایگاه فردو را به کارشناسان آژانس می دهد، در مقابل تعداد مشخص دیگری از تحریم ها برداشته می شود تا به این وسیله، ایران انگیزه ای برای انجام درخواست های آژانس داشته باشد. این راه حل، یک جاده دو طرفه است. روسیه به این راه حل کاملا علاقهمند است. اما من فکر می کنم که غرب چندان علاقه ای به انجام این کار ندارد؛ زیرا باز نگه داشتن این جریان به نفع غرب است و با این ابزار میتواند به جامعه جهانی نشان دهد که از تمام راه های دیپلماتیک و سیاسی برای حل مساله وارد شده است، اما ایران علاقه ای به دیدار و مذاکره برای حل مساله نشان نمی دهد.
فارس: با این حساب، شما چشم انداز مذاکرات آتی در مسکو را چگونه ارزیابی می کنید؟
صفروف: من فکر می کنم در دیدار بعدی در مسکو نیز هیچ اتفاق خاصی نمی افتد. غرب می خواهد ذهن جامعه جهانی را برای بکار گیری روش نظامی آماده سازد. بنابراین، غرب این کارت را هم روی میز می گذارد و خود را آماده می کند. اما این راه، آخرین مرحله است. غرب با استفاده از این روش، فشار روانی، اقتصادی، روحی و سیاسی وارد می کند، تا نهایتا در یک مقطع، ایران به راحتی و بدون هیچ پیش شرطی عقب نشینی کند. در حال حاضر، ایران می گوید که پنج پیشنهاد دارد و از غرب می خواهد که این پیشنهادات را بپذیرد. اما غرب می خواهد که ایران غنی سازی اورانیوم را به طور کامل متوقف سازد، کارشناسان را به پایگاه ها راه بدهد و بقیه خواسته ها را نیز انجام دهد. در مقابل غربی ها حاضر نیستند، قدمی بردارند و تنها می خواهند که ایران تسلیم شود. تسلیم شدن به معنای متوقف شدن رشد و توسعه ایران است و این کشور هیچ گاه چنین چیزی را نمی پذیرد.