فارس، انتشار خبر انتصاب یکی از نمایندگان مجلس نهم به ریاست یکی از نهادهای آموزشی کشور در ابتدای شکلگیری نهمین دوره مجلس شورای اسلامی کافی بود تا یک بار دیگر این سوال در افکار عمومی مطرح شود که مگر قرار نیست نمایندگان ملت فقط نماینده ملت باشند و کار دیگری انجام ندهند.
جدای از تفسیرهای مختلفی که از اصل 141 قانون اساسی ارائه میشود و بر اساس آن اشتغال نمایندگان مجلس به جز سمتهای آموزشی در دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی ممنوع اعلام شده، بحث اصلی این است که آیا درگیریها و اشتغالات یک نماینده آنقدر کم است که وقت میکند سمت دیگر مدیریتی را هم بر عهده بگیرد؟
قطعا اقتضائات شرایط نمایندگی حکم میکند که نمایندگان مجلس از هرگونه فعالیت اقتصادی و اجتماعی غیرمربوط به امور نمایندگی خودداری کنند چراکه نمایندهای که در شرکتها و موسسات مختلف عضو هیئت مدیره است، در حقیقت نماینده مردم نیست و فقط نام نمایندگی را یدک میکشد.
البته برخی معتقدند که نمایندگی شغل نیست و تنها یک تعهد اخلاقی و اجتماعی به مردم است، ولی باید توجه کرد نمایندگانی که شغل دوم را برای خود انتخاب میکنند، در حقیقت آمادگی لازم مطالعاتی و فکری برای ورود به بررسی لوایح و طرحهای مجلس را ندارند چراکه مباحث تخصصی قانونگذاری باید با آمادگی فکری همراه باشد.
در ضمن نمایندگان دوشغله باید بدانند که تعهد اخلاقی خود به مردم را خدشهدار کردهاند چراکه قراردادی که بین نمایندگان و مردم بسته شده به این شرح است که نمایندگان متعهد شدهاند که تمام وقت خود را صرف خدمت به کشور و اعتلای انقلاب اسلامی کنند و در مقابل مردم نیز باید از منتخب خود حمایت کنند.
در صورتی که نمایندگان حتی اگر بخش اندکی از وقت خود را صرف فعالیت اقتصادی یا شخصی کنند، به طور یقین قرارداد اجتماعی خود با مردم را لغو کردهاند.
از سوی دیگر باید توجه کرد در حالی که نسل جوان کشور ما با مشکل اشتغال مواجه هستند، شایسته نیست که نمایندگان با پرداختن به امور دیگر، زمان کافی برای خدمت کردن نداشته باشند، چراکه در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی کشور به اذعان مسئولان اجرایی و همچنین وکلای ملت معضل بیکاری است و خیلی از منتخبین با شعار حل این مشکل توانستند رای مردم را بگیرند و به بهارستان بیایند.
در حال حاضر برخی نمایندگان پزشک و یا عضو هئیت مدیره برخی شرکتها هستند و این در حالی است که نیمی از وقت آنها به جای صرف قانونگذاری، نظارت بر اجرای قانون و بررسی مشکلات مردم صرف اموری میشود که هیچ ربطی به امور نمایندگی ندارد.
قطعا دوشغله بودن نمایندگان آفتی برای مجلس و کشور است. اگر یک نماینده بخواهد تنها به وظیفه ذاتی خود عمل کند، قطعاً با مشکل کمبود وقت مواجه میشود که در غیر این صورت میتوان ادعا کرد که آن نماینده به وظیفه ذاتی خود عمل نکرده است بر همین اساس باید توجه کرد که هیچ توجیهی برای دو شغله بودن نمایندگان نمیتواند پذیرفتنی باشد.
در هر صورت باید توجه کرد که پرهیز از چندشغله بودن چه به صورت رسمی و چه به صورت غیررسمی یکی از شاخصههای نمایندگی است و نباید کار به گونهای پیش رود که نمایندگی مجلس در رده دوم یا چندم نماینده مجلس قرار گیرد.
به نظر میرسد لازم است مجلس در رابطه با نمایندگان چندشغله وارد عمل شود و با تصویب قانونی محکم نه از جنس طرح نظارت بر نمایندگان که حجتالاسلام آقاتهرانی آن را قانونی آبکی نامگذاری کرد، در رابطه با چند شغله بودن نمایندگان تصمیمی جدی بگیرد.