وقتی ستاره‌های فوتبال میمون می‌شوند!

فارس، پیکارهای جام ملت‌های اروپا در دو کشور لهستان و اکراین روز گذشته آغاز شد و سوت رقابت 16 تیم برتر اروپا با اولین دیدار میان لهستان و یونان زده شد.

جدا از بازی‌های هیجان انگیز و رقابت‌ها داغ غول‌های مطرح اروپا، چیزی که بیش از همه، پیش از شروع مسابقات و در حین برگزاری آن به چشم آمده است چندان با روح پاک ورزش سنخیت ندارد.

ورزش و در راس آن فوتبال که نقش اصلی آن دوستی و نزدیکی فرهنگ‌ها میان ملل و کشورها است، به دلیل رفتارهای گروه و افراد چنان تنزل پیدا کرده که در آن انسانیت و مرزهای اخلاقی حرمت انسانی به راحتی شکسته می‌شود و عکس العمل چندانی از سوی مسئولان برگزاری این مسابقات مشاهده نمی‌شود.

نمونه بارز این حرکت‌ها شنیع را می‌توان در رفتارهای نژادپرستی و آپارتایدی سفیدپوستان نسبت به سیاه پوستان مشاهده کرد.

آن‌جا که تیم ملی هلند قبل از بازی مقابل دانمارک به تمرین می‌پردازد و بیش از 20 هزار نفر به تماشای تمرین لاله‌های نارنجی می‌پردازند و انواع و اقسام شعارهای نژادپرستی را به بازیکنان این تیم نسبت می‌دهند و تمرین نایب قهرمان جام جهانی 2010 برای مدتی متوقف می‌شود و یا در روز آغازین مسابقات و پس از پیروزی روسیه در برابر جمهوری چک باز هم شاهد درگیری و توهین‌های نژادپرستانه هستیم. زد و خورد و درگیری فیزیکی تعدادی از هواداران تیم ملی روسیه با طرفداران تیم چک و به ویژه توهین نژادپرستانه روس ها به مدافع آفریقایی تبار تیم رقیب یعنی "تئودور گِبر سِلاسی"، که روس ها سلاسی را به میمون تشبیه کردند.

آیا باید در این شرایط انتظار فوتبال و رقابتی پاک و سالم را داشت؟

به کمی عقب‌تر برمی‌گردیم و اظهارات تعدادی از بازیکنان و رسانه‌های انگلیسی را به یاد می‌آوریم.

در راس آن‌ها سول کمپل ملی‌پوش سابق سه‌شیر که قبل از آغاز این مسابقات هشدار می‌دهد که رفتن به اوکراین یا لهستان به دلیل وجود برخوردهای خشونت آمیز و نژاد پرستی ریسک بالایی دارد و تصمیم یوفا را در اعطای میزبانی به این دو کشور را اشتباه می‌خواند.

وی که خود یک سیاه پوست است و بارها با توهین‌های نژادپرستانه مواجه شده اعلام می‌کند که در خانه‌هایتان بمانید و بازی‌ها را از تلویزیون تماشا کنید. ریسک رفتن به اوکراین و لهستان را نپذیرید زیرا ممکن است با تابوت به خانه برگردید!

"کشورهایی که قصد دارند میزبانی چنین بازی‌هایی را به عهده بگیرند، باید مشکلات کشور خود را رفع کرده و سپس برای این کار اقدام کنند. اگر کشوری نتواند مشکلات خود را حل کند، نباید میزبانی به آنها داده شود زیرا شایستگی برگزاری چنین تورنمنتی را ندارد."

"خانواده بازیکنان رنگین پوستی مانند تئو والکات، جولین لسکات و الکس اوکسلید چمبرلین برنامه‌ای برای حضور در این کشورها را ندارند زیرا احتمال دارد با شعارهای نژادپرستانه از آنها استقبال شود."

البته در این مقال قصد نداریم به بحث واگذاری میزبانی به این دو کشور اشاره کنیم که اصلا در چنین شرایطی پرداختن به این موضوع فاقد اعتبار است؛ زیرا بحث مربوط به نژاد پرستی فقط مربوط به این دو کشور نیست و اکثر کشورهای اروپایی درگیر این مسائل هستند. بازیکنانی نظیر پاتریس اورا ، ماریو بالوتلی و اتوئو که خود قربانی این مسائل شدند و با چشمانی اشک بار زمین بازی را ترک کردند خود نمونه گسترش این پدیده شنیع در سطح اروپا است.

اما می‌توان در این‌باره به نبود قوانین نه‌چندان سخت‌گیرانه یوفا (فدراسیون فوتبال اروپا) در برابر این مشکلات و دردسرها انتقاد کرد.

تنها اظهارنظر پلاتینی رئیس بلندپایه فدراسیون اروپا در رابطه با نژادپرستی این است که داوران در صورت مشاهده چنین مسائلی، از ادامه بازی جلوگیری کنند: "داوران این قدرت را دارند که در صورت توهین نژادپرستانه مسابقه را ناتمام پایان دهند".

پلاتینی این مسئله را که بروز اتفاقات نژادپرستانه در یورو 2012 باعث لکه‌دار شدن اعتبار او خواهد شد را رد می‌کند و می‌گوید: وقوع مسائل نژادپرستانه در لهستان و اوکراین هیچ تاثیری بر اعتبار او ندارد. "من که مسئول رفتارهای نژادپرستانه در انگلستان و اروپا نیستم. ما کارهای زیادی برای تغییر قوانین و مهار نژادپرستی انجام داده‌ایم. اما من در مقابل جامعه مسئول نیستم".

با این حال رئیس یوفا تاکید کرده که هر بازیکنی که بدون اجازه زمین را ترک کند، حتی اگر به او توهین نژادپرستانه شده باشد، کارت خواهد گرفت.

بدون شک مسائل مربوط به نژادپرستی در اکثر نقط جهان وجود دارد اما اروپایی که خودش را سردمدار حمایت از حقوق بشر و ارزش‌های انسانی می‌داند و در هرجا چنین شعارهایی سر می‌دهد حالا کشورهای عضوش به راحتی حرمت‌ انسان‌ها را زیر سوال می‌برند و افرادی بدون هیچ ترس و واهمه‌ای حتی در زمین سبز فوتبال نیز اعمال شنیع خود را بروز می‌دهند و کسانی که مسئول رسیدگی به این مسائل هستند، به نظر می‌رسد چندان تلاش خود معطوف ریشه‌کن کردن این معزل نمی‌کنند.

با این شرایط نباید چندان امیدوار باشیم که این مشکلات بر طرف شود و قطعا باز هم شاهد این رفتارهای غیرانسانی خواهیم بود.