از خام فروشی و صادرات سنگ آهن پرهیز کنیم

در شرایطی که شرکت های بزرگ فولاد سازی از جمله فولاد مبارکه و ذوب آهن و سایر واحدهای فولادی کشور، نیاز به سنگ آهن تولید داخلی دارند تا ظرفیت موجود و روبه رشد خود را برای افزایش تولید فولاد و حمایت از تولید و اشتغال داخلی به کار بگیرند، ضروری است که شرکت های معدنی و تولید کننده سنگ آهن از جمله گل گهر و چادرملو، تشویق شوند تا به سمت تامین نیاز داخلی حرکت کنند و اولویت خود را تامین نیاز شرکت های فولاد مبارکه و ذوب آهن و....قرار دهند و در صورتی که با مازاد تولید مواجه بودند برنامه صادراتی خود را اجرا نمایند.

به گزارش سرویس اقتصادی بی باک، برخی کارشناسان معتقدند که ظرفیت های تولید فولاد کشور رو به گسترش است و در سال های آینده برنامه تولید فولاد کشور به سمت 35 میلیون تن ظرفیت حرکت می کند و برای چنین تولید عظیمی باید 53 میلیون تن سنگ آهن تامین شود که فراتر از ظرفیت 42 میلیون تنی آینده است.

در سال 88 ظرفیت تولید سنگ آهن حدود 25 میلیون تن اعلام شده است که براساس گزارش های اعلام شده حدود 10 میلیون تن صادر می شده و برخی آمارها حکایت از آن دارد که حدود 5 میلیون تن از تولید شرکت بزرگ سنگ آهن گل گهر به چین صادر شده است.

این در حالیست که در سال حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی، شرکت های فولاد مبارکه و ذوب آهن، برای ایجاد رشد و رونق و تحول در تولید کشور، باید از ظرفیت کامل تولید بهره مند شوند و سنگ آهن موردنیاز این شرکت های بزرگ باید تامین شود.

براین اساس، مسوولان اقتصادی و صنعتی کشور که مسوول تنظیم بازار و مقررات صادرات و واردات، هستند باید تمهیداتی در نظر بگیرند تا نیاز سنگ آهن شرکت های فولاد مبارکه و ذوب آهن و.... از بازار داخلی تامین شود و شرایط فعلی که انگیزه صادرات سنگ آهن متاثر از رشد نرخ ارز را افزایش داده است باید به گونه ای مدیریت شود تا هم شرکت های معدنی، تشویق شوند تا سنگ آهن را به فولاد سازان داخلی تحویل دهند وهم نرخ های تعرفه صادرات و واردات، مقررات صادراتی، قیمت گذاری سنگ آهن و محصولات فولادی و... به گونه ای تنظیم شود که در نهایت تولید محصولات فولادی افزایش یابد و با قیمت مناسب و در حاشیه قیمت بازار، تحویل واحدهای مصرف کننده شود و به ساخت و ساز، تولید کالاهای مختلف و رشد ارزش افزوده و اشتغال و تولید ملی کم کند.

این مجموعه از سیاست های مکمل باید در سال تولید ملی، همه متغیرها و پارامترهای تولید فولاد کشور را به سمت عمران وآبادانی و رشد ارزش افزوده واشتغال زایی هدایت کند.به عبارت دیگر، اگر تنها در سایه رشد نرخ ارز، صادرات سنگ آهن و صادرات مواد واسطه ای فولادی مانند شمش و ورق فولادی و.... افزایش یابد اما سایر تصمیم گیری ها و نرخ ها ثابت بماند، عملا باعث خواهد شد که سنگ آهن و مواد واسطه ای و محصولات فولادی صادر شود ودر خدمت تولید و اشتغال داخلی به کار گرفته نشود.

رشد صادرات مورد احترام و ارزشمند است اما نباید صادرات مواد خام مانند سنگ آهن یا صادرات محصولات فولادی را شاهد باشیم بلکه سنگ آهن و محصولات فولادی را باید به کالاهای ارزشمند و دارای ارزش افزوده بیشتر که اشتغال بیشتری را به همراه خواهد داشت مورد توجه باشد.

ذخایر ایران 1.5 درصد ذخایر سنگ آهن جهان

میزان ذخایر زمین شناسی سنگ آهن در دنیا حدود 300 میلیارد تن برآورد شده که بیش از 82 درصد این ذخایر در کشورهای استرالیا ، برزیل ، چین ، روسیه ، قزاقستان واکراین هستند .

در سال 2009 تولید سنگ آهن به حدود 1820 میلیون تن رسیده است. حجم صادرات این محصول از طریق آنها حدود 930 میلیون تن گزارش شده است . بطوریکه استرالیا بیش از 90 درصد و برزیل بیش از 80 درصد از حجم تولیدات خود را صادر نموده است .

چین با 628 میلیون تن حجم واردات ، حدود 70 درصد از سهم وارداتی این محصول در دنیا در اختیار دارد همچنین درصد رشد واردات سنگ آهن در سال 2009 با 128 درصد افزایش نسبت به سال 2008 همراه بوده است .

رشد مصرف سنگ آهن چین سالانه حدود 12 درصد و در سایر کشورها به طور متوسط 3 درصد برآورد شده است . میزان ذخایر این ماده معدنی در ایران نیز در حدود 4.5 میلیارد تن معادل 1.5 درصد جهان، برآورد شده که بیشتر این ذخایر در مناطق مرکزی ، گل گهر و سنگان خراسان هستند بطوریکه هر یک از آنها دارای دو ، یک و یک میلیارد و 200 میلیون تن ذخایر احتمالی هستند .

در سال 88 تولید سنگ آهن در کشور به حدود 25.5 میلیون تن رسیده که نسبت به سال قبل آن با یک درصد افزایش همراه بوده است . در سال 88 سهم ایران از صادرات این محصول حدود 5 میلیون تن یعنی 20 درصد تولید بوده که عمده آن توسط شرکت گل گهر تحقق یافته است . همچنین طی همین سال حدود 1.3 میلیون تن سنگ آهن وارد کشور شده که عمده آن از برزیل بوده است .

براین اساس اگر صادرات سالانه 5 میلیون تن سنگ آهن صرف تامین نیاز داخلی فولاد سازان شود، بدون شک می تواند ارزش افزوده بیشتری ایجاد کند و نیاز فولاد سازان بزرگ مانند فولاد مبارکه وذوب آهن و بقیه واحدهای فولادی کشور را تامین کند.

بر اساس برنامه ایمیدرو ، تا پایان سال 1393 (پایان برنامه پنجم توسعه کشور) ظرفیت تولید سنگ آهن کشور به 42 میلیون تن خواهد رسید که بر اساس همین برنامه برای تولید 37 میلیون تن فولاد خام نیاز به حدود 53 میلیون تن سنگ آهن خواهد بود که باید از طریق اجرای سریعتر طرح های توسعه ای و بهره برداری قریب الوقوع آنها در این صنعت تحقق یابد .

به عبارت دیگر، علاوه بر مصرف سنگ آهن تولیدی کشور، نیاز به حدود 11 میلیون تن سنگ آهن وارداتی داریم لذا صادرات سنگ آهن در چنین شرایطی، توجیه ندارد و شرکت های بزرگ سنگ آهن مانند گل گهر و چادر ملو ومنطقه سنگان باید اولویت خود را بر تامین نیاز داخلی قرار دهند.

اگر ظرفیت تولید سنگ آهن 25 میلیون تنی سال 88 با رشد 17 میلیون تن ظرفیت تولید سنگ آهن به 42 میلیون تن در سال های آینده برسد بازهم نیاز به واردات خواهیم داشت.