به گزارش فارس، اکبر قاسمی سفیر ایران در اوکراین در گفتوگو با ماهنامه "نماینده پارلمان" به سؤالات مطرح شده در خصوص روابط دوجانبه، برنامه هستهای ایران و ... پاسخ داد که مشروح آن در زیر آمده است.
سؤال: اوکراین برای نقش ایران ارزش قائل است، مخصوصاً پس از این که ایران در تاریخ ۲۵ دسامبر سال ۱۹۹۱ به عنوان اولین کشور در منطقه خاور میانه استقلال کشور ما را به رسمیت شناخت. ما روابط خوبی با همدیگر داریم و نمیتوانیم تشدید تنش در منطقه خلیج فارس را نادیده بگیریم. اظهارات مطروحه در مورد احتمال بروز مناقشه جنگی در منطقه باعث نگرانی اوکراینیها میشود. شما چه واکنشی از طرف جامعه جهانی انتظار دارید تا از رویارویی محتمل نظامی پرهیز شود؟
قاسمی: ایران یکی از مراکز ثبات در منطقه است. جای تعجب نیست که موفقیتهای ما، برخورد و رفتار دموکراتیک ما، علایق عمیق فرهنگی و معنوی ایران با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بر جریان دموکراتیزه سازی در آن کشورها تأثیر گذاشته است. در حال حاضر در آن کشورها پس از سرنگونی رژیمهای استبدادی اصل مردمسالاری تحقق مییابد که بیش از ۳۰ سال پیش در ایران سرچشمه گرفته بود. ولی آمریکا و متحدان از تحولات در آن کشورها که شبیه تحولات در جمهوری اسلامی ایران است، ناراحت هستند و تلاش میکنند چهره ایران را سیاه نمایی کرده و فشار روانی را نسبت به کشور ما بیشتر کنند. در حالی که ما بیشتر از کشور های دیگر تعهدات بینالمللی خود را انجام میدهیم.
سؤال: ادعاهایی درباره برنامه هستهای ایران مطرح میشود.
قاسمی: برنامه هستهای ما صلحآمیز است. بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها از ۱۵ سایت هستهای ایران بازدید کردهاند. آنها همچنین دو بار از سایت پارچین که شایعات مختلفی راجع به آن پخش میشود بازدید کردهاند. در تمام واحدهای مذکور دوربینهای نظارتی آژانس نصب شده است. سناریوهای ساختگی در مورد برنامه هستهای ما موهوم است. استراتژی جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر ساخت سلاح هستهای نیست و نمیباشد. سلاح اتمی با اصول فرهنگی، معنوی، اخلاقی و قانون ما مغایرت دارد. حتی باراک اوباما در سخنرانی اخیر خود اعتراف کرد که ایران قصد ساختن سلاح هستهای را ندارد و آمریکا فقط به منظور جلوگیری از تحکیم نقش ایران در منطقه به ایران فشار میآورد.
به نظر شما آیا میشود موازین و قوانین بینالمللی را براساس تخیل، فرض و شک و تردید بنا نهاد؟ و با فرض اینکه احتمال دارد ایران دو سال دیگر به امکانات تولید سلاح هستهای دست بیابد، قضاوت کرد؟ آیا این داوریها عادلانه است؟ بعید است که چنین دیدگاهی به صلح و آرامش جامعه جهانی کمک کند.
سؤال: میتوان گفت که پیشگوییهایی چون بستن احتمالی تنگه هرمز توسط ایران یا اوج گرفتن تروریسم بینالمللی پس از وخامت اوضاع در خلیج فارس، فقط سناریوهای تخیلی و شایعه است؟
قاسمی: تمام این سناریوها که توسط آمریکا و اسرائیل ساخته میشود، هیچ ربطی به واقعیت ندارد. این رویکردها افزایش بی اساس تشنجات را به همراه دارد. ما به جامعه جهانی احترام میگذاریم، نه به اراده سه یا چهار کشور که به ایفا کردن نقش پلیس جهانی تمایل دارند.
آیا میتوان کشورها را از حق رشد آزاد علم و فناوری بازداشت و از رشد انرژی هستهای صلحآمیز محروم کرد، مخصوصاً در صورتی که کشوری به موفقیتهای بومی دست یافته است از جمله در تولید انرژی یا ایزتوپهای درمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
آیا وقتی انرژی هستهای اوکراین موجب افتخار ملی مردم اوکراین است و اوکراین مانند کشور های اروپایی آن را به نفع رفاه و توسعه مردم خود استفاده میکند و اوکراین انرژی تولید شده در ۱۷ نیروگاه هستهای خود را صادر میکند، اگر یک کشور ثالث تلاش کند تا حق اوکراین را برای رشد فناوریهای نوین در زمینه انرژی هستهای به منظور تولید برق محدود کند، شما چه واکنشی نشان میدادید؟ ما تمایل داریم از مدل تولید انرژی هستهای صلحآمیز استفاده کنیم که شبیه مدلهای رشد انرژی هستهای در اوکراین، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، برزیل و آرژانتین است. پس چه طور ممکن است که برخی کشورها از حق استفاده از انرژی از جمله انرژی هستهای برخوردار باشند و سایر کشورها به علت زورگویی از طرف عدهای از کشورهای بزرگ آن حق را نداشته باشند؟
به نظر ما هر چه بیشتر به ایران برای قطع یا تحدید فعالیتهای صلحآمیز هستهای فشار بیاورند، منابع داخلی و پتانسیلهای ایرانیان شکوفاتر و قویتر میشود.
سؤال: تشدید تشنج در منطقه خلیج فارس بر وضعیت اقتصادی در داخل ایران چه تأثیری گذاشته است؟
قاسمی: ما برای تامین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران به منظور تولید رادیوداروها مشکل داشتیم. سال گذشته آمریکا، بریتانیا و فرانسه سعی کردند از این وضعیت استفاده کنند و به فشار خود علیه جمهوری اسلامی ایران افزودند. ولی ما از برنامه ریزی و توان دانشمندان داخلی خود از جمله دانشمندان جوان دانشگاههای خود استفاده کردیم و ظرف دو ماه نه تنها نیازهای خود را تامین کردیم، بلکه صادرات بنزین را شروع کردیم. بعداً ابزار دیگر را برای فشار علیه ایران مانند برقراری تحریمها نسبت به واردات نفت ایران و تحریم علیه بانک مرکزی ایران را در دستور کار خود قرار دادند.
سعی کردیم هواداران تحریمها را متقاعد کنیم که این تحریمها به رفاه مردم کشور های اروپایی ضربه وارد خواهد کرد ولی استدلالات ما را نشنیدند و ما را مجبور کردند تا تحویل نفت به بریتانیا و فرانسه که بیشتر از همه بر تحریمها اصرار داشتند قطع کنیم. این یکی از دلایل افزایش قیمت نفت در جهان شده که در وهله اول به علت سیاست اشتباه کشورهای غربی صورت گرفته است.
سؤال: در حال حاضر قیمت نفت تا ۱۲۴ دلار افزایش یافته است. آیا به نظر شما قیمت میتواند تا ۲۰۰ دلار برسد؟ این اتفاق چه زمانی رخ میدهد و چه پیامدهایی را میتواند به دنبال داشته باشد؟
قاسمی: افزایش قیمت در وهله اول برای مردم طبقه متوسط در کشورهای اروپایی پیامدهای منفی را خواهد داشت. ما بارها تلاش کردیم مقامات کشورهای غربی را از اقدامات غیرمعقولانه با تشریح عواقب منفی آن بازداریم. ما به کارهای ماجراجویانه که وضعیت را متشنج میکند و زندگی آدمهای عادی را مختل میکند، تمایل نداریم. در حال حاضر ما به مذاکرات موفقیتآمیز با گروه ۱+۵ امیدوار هستیم. ولی مذاکرات موفقیت آمیز فقط در صورت تغییر نگرش و اتخاذ موضع خردمندانه سران کشورهای اروپایی و همچنین با پیروی از اصول عدالت خواهانه و برابری شرایط و رویکرد برد - برد امکان پذیر است.
سؤال: این مشکلات چه تأثیری بر زندگی ایرانیها داشته است؟
قاسمی: در مراحل اول، تحریمها یک سری مشکلاتی برای مردم ایران ایجاد کرده است. این هزینهای است که ما برای حفاظت از استقلال و تحقق حقوق مسلم خود پرداخت میکنیم. در عین حال از طرف دیگر تحریمها به صورت فعالانه به رشد امکانات داخلی تحرک میبخشد.
سؤال: در صورت وخیم شدن اوضاع، انتظار چه واکنشی را از سوی کشورهای همجوار دارید؟
قاسمی: روابط ما با کشورهای همسایه براساس ارزشهای مشترک معنوی و فرهنگی که در طول قرنها ما را به همدیگر نزدیک کرده بود، استوار است. ما با ترکیه، عراق، آذربایجان، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس روابط خوبی داریم. لذا نباید القائات و شایعاتی که برخی قدرتهای غربی با برجسته کردن اختلاف نظر بین ایران و کشورهای منطقه به ویژه در فضای مجازی دامن میزنند، باور کنید. واقعیت چیز دیگری است و آن چه در برخی از رسانههای غربی تبلیغ میشود فاصله زیادی با حقایق روی زمین دارد.
سؤال: تا چه حدی همکاریها با کشورهای دیگر در حل مشکلات انرژی، مالی و فنی که پس از برقراری ممنوعیت برای واردات، خریداری و حمل و نقل نفت و فرآوردههای نفتی ایران از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا ایجاد شد، به ایران کمک میکند؟
قاسمی: همه کشورها از منافع ملی خود حفاظت میکنند و روابط دوجانبه را بر اساس منافع اقتصادی گسترش میدهند و سعی میکنند بدون واسطهها که معمولاً به نفع خود ابتکار را به دست میگیرند، عمل کنند. ما تصور میکنیم اوکراین نیز هر چه زودتر واسطهها را کنار گذاشته و روابط دوجانبه را با شناخت مستقیم مقامات خود گسترش دهد.
برای رفع موانع ناشی از تحریمها راهها و روشهای فراوانی برای مبادلات تجاری، معاملات بین بانکی و مبادلات تهاتری وجود دارد. دهها شرکتها از سوئد، هلند، رومانی، سوئیس، آلمان، ایتالیا، لهستان با ما همکاری دارند و مناسبات در طول سالهای متمادی شکل گرفته و از منافع خویش در روابط با جمهوری اسلامی ایران صیانت میکنند.
در صورت بروز مشکلات در زمینه معاملات بانکی یا تحویل وجوه قراردادها از مدیران شرکتها دعوت میکنیم حتماً به سفارت ایران مراجعه کنند. ما همیشه برای هر مشکل راهحل مناسب را پیدا خواهیم کرد. در مجموع نمایندگان محافل تجاری و سیستم بانکی ایران جزو شرکای قابل اعتماد هستند.
سؤال: آیا این بدین معنی است که حتی در صورتی که کشورهای مختلف با تحریمهای بینالمللی محدود باشند، تجارت همیشه زبان مشترک خود را پیدا خواهد کرد؟
قاسمی: بله، همینطور است. بیش از ۴۰ در صد اقتصاد ایران در بخش خصوصی متمرکز است. در ماه ژانویه سال جاری هیئت اتاقها و اعضای اتاق صنعت، بازرگانی و معادن ایران به سرپرستی محمد نهاوندیان رئیس اتاق به کییف آمده بودند و با شرکای اوکراینی در مورد چشماندازهای همکاری به توافق رسیدند. در سال گذشته حجم مبادلات کالا بین ایران و اوکراین دو برابر شده و تا ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار رسیده است. در عین حال ما میدانیم که فقط ۲۰ درصد از امکانات موجود به کار گرفته شده است. اغلب رسانهها عنوان میکنند که حجم مبادلات، کمتر از ظرفیتهای دو کشور است و میپرسند چرا حجم مبادلات تجاری ایران با ترکیه بیش از ۲۰ میلیارد دلار با روسیه بیش از ۳،۵ میلیارد دلار با بلاروس بیش از ۲ میلیارد دلار است. اینجانب در پاسخ گفتهام آگاهی ناکافی مقامات و دست اندرکاران و محافل بازرگانی و صنعتی اوکراین نسبت به پتانسیالهای واقعی ما و تبلیغات سیاه نمایی در فضای روابط دو کشور عامل عمده است.
نشست کمیسیون مشترک همکاریهای تجاری و اقتصادی ایران و اوکراین چندین سال پیش برگزار شده است. در حال حاضر ما منتظر پاسخ طرف اوکراینی در مورد برگزاری نشست بعدی هستیم تا بتوانیم راههای همکاریهای ممکن را مشخص کنیم.