عمرو موسی: مبارک مخالف رابطه با ایران بود

فارس، "عمرو محمد موسی (Amr Mohammed Moussa)، نامزد ریاست جمهوری مصر در اکتبر سال 1936 در قاهره پایتخت مصر به دنیا آمد. وی در دانشگاه قاهره در رشته حقوق تحصیل کرد و سال 1957 فارغ‌التحصیل شد و سال بعد در وزارت امورخارجه مصر مشغول به کار شد.

از جمله سوابق وی در وزارت امورخارجه مصر می‌توان به مدیر گروه بین‌المللی در سال 1977، سفیر مصر در هند از سال 1983 تا 1986، نماینده دائم مصر در سازمان ‌ملل متحد در سال 1990 تا 1991، وزیر امورخارجه کشور مصر از سال 1991 تا 2001 اشاره کرد. عمرو موسی از سال 2001 دبیرکل اتحادیه عرب بود و تا زمان برکناری حسنی مبارک در سال 2011 در این سمت فعالیت کرد. وی چند ساعت پس از کناره گیری حسنی مبارک در تاریخ 11 فوریه سال 2011، استعفای خود را از اتحادیه عرب اعلام کرد.

عمرو موسی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قاهره به بررسی وضعیت کنونی و آینده این کشور به دنبال انقلاب 25 ژانویه پرداخت.

نامزد ریاست جمهوری مصر شورای نظامی این کشور را به دلیل اشتباهات زیادی چون به تعویق انداختن تحویل قدرت، سرکوب اعتراضات و رد صلاحیت برخی نامزدهای اسلام‌گرا فریبکار خواند و تاکید کرد حکومت نظامیان اعتبار خود را در نزد مردم از دست داده است.

دبیرکل سابق اتحادیه عرب ایران را کشوری محوری در منطقه و  روابط تهران و مصر را رو به بهبودی خواند و از سفر وزیر خارجه ایران به قاهره برای شرکت در اجلاس کشورهای عضو عدم تعهد ابراز خرسندی کرد.

عمرو موسی خود را از مخالفان سرسخت سیاست رژیم صهیونیستی در قبال فلسطین و کشورهای عربی دانست و تاکید کرد: توافقنامه صلح کمپ‌دیوید بین مصر و اسرائیل سند تاریخی منسوخی است؛ چرا که تل‌آویو به بند دوم توافقنامه پایبند نبوده است.

عمرو موسی همچنین تاکید کرد روابط قاهره-واشنگتن در دوره مبارک پیشرفتی برای مصر به همراه نداشته است و منافع آن تنها شامل حال اطرافیان مبارک بوده است.         

   *****آنچه در زیر می‌آید متن کامل این مصاحبه است*****

فارس: برنامه شما برای ریاست جهموری مصر چیست؟

عمرو موسی: طبیعتا در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای امکان تشریح کامل برنامه انتخاباتی وجود ندارد چون بنده برنامه انتخاباتی خود را در 80 صفحه خلاصه کرده‌ام اما برخی برنامه‌های اساسی خود را بیان خواهم کرد.

شعار تبلیغات انتخاباتی من "بازسازی مصر" است و معیارهایی برای بازسازی مصر وجود دارد که از جمله آن دموکراسی است که باید در تقسیم قدرت، رعایت حقوق بشر، احترام به آزادی افراد و رهایی از فساد نشان داده شود.

ایجاد تغییرات در صحنه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز از دیگر معیارها برای ساختن مصر جدید است.

فارس: آیا فکر نمی‌کنید شورای نظامی قدرت را به نامزد مورد حمایت خود واگذار کند؟

عمرو موسی: شورای نظامی مظنون به اشتباهات بسیاری است به همین جهت برخی و بلکه بسیاری  اعتماد خود را به آن از دست داده‌اند و حس عدم اعتماد به دنبال تاخیر شورای نظامی در انتقال قدرت و بی‌توجهی به جدول زمانی اعلام شده شکل گرفت به ویژه که شورای نظامی به دنبال فشارهای مردمی به دنبال جدول زمانی دیگری بود و به همین جهت شورای نظامی اعتبار خود را در نزد مردم مصر از دست داد.

این گونه فریبکاری شورای نظامی و اقدامات سرکوبگرانه و رد صلاحیت نامزدهای جریان اسلام‌گرا از جمله خیرت الشاطر و حازم ابواسماعیل از دیگر عوامل بی‌اعتمادی مردم به حکومت نظامیان است.

شورای نظامی قادر به تقلب کردن در انتخابات ریاست جمهوری و دستکاری کردن در آرای مردمی نیست شورای نظامی از اینکه با صورت گرفتن هر گونه تقلب در انتخابات انقلاب جدیدی در کشور به وقوع بپیوندد هراس دارد شورای نظامی از هیچ نامزد ریاست جمهوری حمایت نکرده است اگرچه نگاه‌ها به سوی احمد شفیق که در اصل فردی نظامی است دوخته شده است اما باز فکر نمی‌کنم که شورای نظامی از آن حمایت کند.

شورای نظامی خواستار خروج ایمن از قدرت در موعد مقرر خود است اما نگران است که برخی جریان‌ها نتیجه انتخابات هر آنچه باشد، نپذیرند چون نیروهای سیاسی در مصر کاملا چند دسته شده‌اند.

فارس:نظر شما درباره روابط مصر و ایران چیست آیا معتقدید که باید این روابط از سر گرفته شود اهمیت از سرگیری این روابط در چیست؟

عمرو موسی: به اعتقاد من روابط مصر و ایران در برهه آتی در مسیر بازگشت به حالت طبیعی خود است و من بسیار خرسند شدم وقتی فهمیدم که یک هئیتی از دانشجویان مصری رشته زبان فارسی سفری به تهران داشته‌اند و خوشحالی من زمانی بیشتر شد که علی اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران در اجلاس چند روز گذشته وزرای خارجه کشورهای عضو عدم تعهد در شرم الشیخ مصر حضور یافت.

ازسرگیری روابط مصر با ایران ضروری است من در زمان تصدی دبیر کلی اتحادیه عرب خواستار ازسرگیری روابط تهران-قاهره و خواستار گفت‌وگوی واقعی همه کشورهای عربی با ایران شدم اما جریان‌هایی از کشورهای حوزه خلیج [فارس] و همچنین در مصر از جمله مبارک با این پیشنهاد مخالفت کردند.

 ازسرگیری روابط ایران و مصر از آن جهت اهمیت دارد که ایران همچون مصر کشوری محوری در منطقه است و سابقه  فرهنگی اسلامی بزرگی دو کشور را به هم پیوند می‌دهد و اگرچه دو کشور در مذهب با یکدیگر تفاوت دارند اما این هرگز مانع روابط دیپلماتیک مصر و ایران نخواهد بود.

فارس: نظر شما درباره توافقنامه کمپ‌دیوید چیست؟

عمرو موسی: توافقنامه کمپ‌دیوید توافقنامه‌ای بین‌المللی است اما به سند تاریخی منسوخی تبدیل شده است و باید برخی از بندهای این توافقنامه اصلاح شود از جمله اینکه اسرائیل به بند دوم توافقنامه پایبند نبوده است بندی از توافقنامه که بر اساس آن فلسطینیان باید از حکومت کاملا مستقل برخوردار باشند اما ما روزانه شاهد جنایات اسرائیل در فلسطین هستیم پس پایبندی به توافقنامه از اساس کجا رفته است.

فارس: از نظر شما روابط مصر و اسرائیل پس از انقلاب چگونه باید باشد؟

عمرو موسی: من از مخالفان سرسخت سیاست اسرائیل هستم و می‌توانم بگویم که این مخالفت از دلایل اصلی عدم تمدید دوره تصدی‌گری پست وزارت خارجه  از سال 2001 بود.

سیاست مصر در قبال اسرائیل به دلایلی که به مصری‌ها و کشورهای عربی اختصاص دارد تغییر خواهد کرد از جمله اینکه مصری‌ها از سیاست اسرائیل در قبال فلسطینیان بسیار ناراضی هستند و می‌توانم بگویم که کشورهای عربی دیگری نیز از این سیاست ناراضی هستند و می‌توانم بگویم که کشورهای عدیده‌ای در همه جهان نیز از سیاست اسرائیل راضی نیستند.

اسرائیل در روابط خود با ملت فلسطین حساسیتی به خرج نمی‌دهد و سیاست اسرائیل بر لابی خاصی تکیه دارد که سیاستی کوتاه مدت است و اگر بحران همچنان بدون راه حلی ادامه پیدا کند برای اسرائیل خوشایند نخواهد بود.

 فارس: نظر شما درباره رابطه با آمریکا چیست؟ در دوره مبارک روابط مصر و آمریکا برقرار بوده است آیا این روابط به پیشرفت مصر منجر شده بود؟

عمرو موسی: روابط مصر و آمریکا در دوره مبارک تنها بر یک اساس بوده است و آن منفعت آمریکا بدون در نظر گرفتن منافع مصر بود بنابراین آمریکا در آن زمان از مصر بسیار راضی بود اما در برهه انقلاب نیز وقتی که آمریکا متوجه شد که مبارک دیگر مهره سوخته برای آنها به حساب می‌رود اظهاراتی در حمایت از انقلابیون به زبان آوردند بنابراین به دنبال مهره جدیدی بودند و گمان کردند که آن را پس از انقلاب در مصر خواهند یافت اما به اعتقاد من که در زمان کنونی به سختی می‌توانند به آن دست یابند.

طبیعتا روابط مصر و آمریکا به پیشرفت مصر منجر نشد بلکه بالعکس درصد بی‌سوادی و بیکاری زیاد شده بود چون دستاوردی که آمریکا برای مصر محقق کرد از 10 درصد تجاوز نمی‌کرد و این درصد ناچیز هم نصیب نزدیکان رئیس جمهور و هوادارانش بود که ثروت مصر را چپاول کرده بودند.

فارس: در صورت رسیدن به قدرت روابط مصر و عربستان به ویژه پس از تنش اخیر در روابط بین این دو کشور چگونه خواهد بود؟

عمرو موسی: عربستان و مصر روابط مشترک بزرگی با یکدیگر دارند و از زمان مطرح شدن موضوع دستگیری الجیزاوی، وکیل مصری در عربستان و اعتراض مصرِ‌ی‌ها به دستگیری وی تماس‌های تلفنی بین دو کشور برای بررسی موضوع الجیزاوی برقرار شد و وزیر خارجه عربستان به شخص بنده وعده داد که مساله الجیزاوی در اسرع وقت حل خواهد شد.

حل بحران مصر با عربستان و دیگر کشورها در راستای حفظ روابط دیپلماتیک است و مصر و عربستان در سطوح اقتصادی، سیاسی و گردشگری روابط خوبی با یکدیگر دارند.

فارس: به قضیه فلسطین چگونه نگاه می‌کنید؟

عمرو موسی: در وهله نخست بنده حامی حق فلسطینیان در تشکیل کشور مستقل فلسطینی بدون دخالت هیچ طرفی به ویژه نیروهای خارجی هستم و فلسطینیان باید بر اساس قوانین بین‌المللی به حقوق خود پایبند باشند و همچنان در همه محافل و نهادهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شدن کشور مستقل فلسطینی را مطرح کنند چون اسرائیل همان گونه که گفته شد سیاست صلح نمی‌شناسد پس مذاکره با طرفی که صلح نمی‌شناسد چگونه ممکن است.

فارس: روابط مصر با کشورهای منطقه در آینده چگونه خواهد بود؟

عمرو موسی: روابط مصر با همه کشورهای منطقه باید قدرتمند و بر اساس احترام متقابل باشد و منافع تجاری و سیاسی بین مصر و کشورهای منطقه نیز باید بدون دخالت خارجی یا تلاش هر نیروی خارجی برای تسلط بر این روابط برقرار شود چون روابط تاریخی دینی و فرهنگی بزرگی ما کشورهای منطقه را به یکدیگر پیوند می‌‌دهد که گذر زمان نیز نمی‌تواند آن را از صفحه تاریخ محو کند.