چرا شراب حرام است؟

یکی از دلایل حرمت «شراب» در اسلام، از بین رفتن عقل انسان است. آمار نشان می دهد که شرابخواران تدریجاً به دیوانگی کشیده می شوند. در واقع شراب مهمترین گوهر وجودی انسان را زایل کرده، و وی را در ردیف حیوانات قرار می دهد. ولی با تعطیلی عقل، مشکلات شرابخوار تمام نمی شود، بلکه ابتدای بدبختی و سیه روزی اوست، و در آن حال ممکن است دست به هر جنایتی بزند. از این رو اسلام با اطلاع از همه مفاسد و عواقب آن، و برای جلوگیری از ابتلای بشر به این نوشیدنی خطرناک، حکم تحریم شراب را صادر کرد.

پاسخ تفصیلی:

شاید این سوال برای کسی مطرح شود که چرا آیات قرآن و روایات معصومین(علیهم السلام) این قدر در مذمّت شراب سخن گفته اند و دلیل و فلسفه آن چه می تواند باشد؟ در جواب باید بگوییم: دلایل زیادی برای این مطلب وجود دارد، به یک نمونه آن توجّه کنید:
شراب عقل انسان ـ که گوهر وجودی اوست ـ را از انسان می گیرد. بعضی خیال می کنند که شرابخوار فقط موقع مستی عقل خود را از دست می دهد، امّا آمار و ارقام به ما می گوید که شرابخواران تدریجاً دیوانه می شوند و سر از تیمارستان درمی آورند، ۸۵% از دیوانه های موجود در تیمارستانهای آمریکا بر اثر شرب خمر دیوانه شده، و تنها ۱۵% آنها بر اثر علل و عوامل دیگر عقل خود را از دست داده اند.
در انگلستان در برابر هر ۲۲۴۹ دیوانه الکلی، ۵۳ دیوانه غیرالکلی وجود دارد. یعنی از هر ۴۰ دیوانه، ۳۹ نفر آنها بر اثر مداومت بر شرب خمر دیوانه شده اند! (۱)
آری شراب مهمترین و سرآمدترین گوهر وجود انسان را زایل کرده، و وی را در ردیف حیوانات قرار می دهد. قابل توجّه این که با تعطیلی عقل مشکلات شرابخوار تمام نمی شود، بلکه ابتدای بدبختی و سیه روزی اوست، و در آن حال ممکن است دست به هر جنایتی بزند. آدم کشی، غصب اموال مردم، سرقت، خیانت به نوامیس دیگران، ترک عبادات و طاعات، و دهها کار حرام دیگر همه در انتظار یک انسان فاقد عقل و شعور است. یکی از شعرای زبردست داستانی را به شعر درآورده که مؤیّد گفتار ماست. توجّه فرمایید:
ابلیس شبی رفت به بالین جوانی *** آراسته با شکل مهیبی سر و بر را
گفتا که منم مرگ اگر خواهی زنهار *** باید بگزینی تو یکی زین سه خطر را
یا آن پدر پیر خودت را بکشی زار *** یا بشکنی از خواهر خود سینه و سر را
یا خود ز می ناب بنوشی دو سه ساغر *** تا آن که بپوشم ز هلاک تو نظر را
لرزید از این بیم جوان بر خود و جاداشت *** کز مرگ فتد لرزه به تن ضیغم نر را
گفتا نکنم با پدر و خواهرم این کار *** لکن به می از خویش کنم رفع ضرر را
جامی دو سه می خورد چو شد چیره ز مستی *** هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را
ای کاش شود خشک بن تاک خداوند *** زین مایه شر حفظ کند نوع بشر را(۲)
اگر انسان جنایتها، بیماریها، زندانها، تیمارستانها و دیگر جریمه هایی را که دنیای امروز برای استفاده از شراب می پردازد را محاسبه کند حقیقتاً آمار تکان دهنده ای می شود.
اسلام برای جلوگیری از ابتلای بشر به این نوشیدنی خطرناک، و با اطّلاع از همه مفاسد و عواقب آن، حکم تحریم شراب را صادر کرد. (۳)