سرویس فرهنگی پایگاه خبری 598-علی شعبانی/ پس از ظهور صنعت چاپ توسط یوهان گوتنبرگ در قرن 14 میلادی تاکنون، کتاب بهعنوان یکی از نخستین دستاوردهای بشری در انتقال دانش، فرهنگ و تفکر، همواره نقشی بیبدیل در تمدن انسانی ایفا کرده است. این ابزار ارزشمند نهتنها بستری برای انتقال اندیشهها بوده، بلکه زمینهای برای شکلگیری و تکامل گفتار، گفتگو و تبادل مفاهیم انسانی فراهم آورده است. در حقیقت، میتوان گفت کتاب، پدر گفتار است؛ زیرا گفتار در بسیاری از موارد، از دل اندیشههای مکتوب برمیخیزد و به بیان زنده تبدیل میشود.
در جهان امروزی، هر کلمهای که در قالب گفتار به گوش میرسد، اغلب ریشه در متون مکتوب دارد. از خطبههای مذهبی گرفته تا سخنرانیهای سیاسی و حتی گفتگوی روزمره، همه وامدار اندیشههایی هستند که ابتدا در قالب کتابها و نوشتهها پدید آمدهاند. بهعنوان مثال، آثار بزرگی چون نهجالبلاغه یا جمهوریت افلاطون نهتنها پایهای برای بحثهای فلسفی و سیاسی بودهاند، بلکه الهامبخش هزاران ساعت گفتگوی علمی، مذهبی و فرهنگی نیز شدهاند.
کتابها در طول تاریخ، همواره محرک گفتار و گفتگو بودهاند. از مجالس شعرخوانی و مناظرههای ادبی تا نشستهای فلسفی و نقدهای رسانهای، گفتار بهعنوان بازتابی زنده از متون مکتوب، محملی برای تکمیل و تبادل مفاهیم بوده است. در حقیقت، بسیاری از ایدههای تاثیرگذار ابتدا در کتابها شکل گرفته و سپس از طریق گفتار به گوش مخاطبان رسیدهاند.
رسانه؛ میانجی میان کتاب و گفتار
رسانهها بهعنوان پل ارتباطی میان نوشتار و گفتار، نقش بینظیری در حفظ و انتقال این پیوند ایفا میکنند. جشنواره کتاب و رسانه، فرصتی ارزشمند برای گرامیداشت این نقش است؛ جایی که اندیشههای مکتوب کتابها، از طریق رسانهها به عرصه گفتگوی عمومی آورده میشود و به حیات اجتماعی تزریق میگردد. رسانهها با بررسی و تحلیل کتابها، بستری برای شکلگیری گفتارهای تازه و گسترش ایدهها فراهم میآورند.
امروزه، در دنیایی که گفتار سریع و کوتاه شبکههای اجتماعی بر تعاملات انسانی غالب شده، کتابها همچنان بهعنوان منبعی غنی و عمیق برای تقویت گفتار اصیل شناخته میشوند. اما چالش اصلی، توجه به این حقیقت است که گفتارهایی که از کتابها برمیخیزند، باید بهدور از سطحینگری و مبتنی بر تحلیلهای ژرف باشند. رسانهها، بهویژه در عصر دیجیتال، باید نقش خود را در انتقال این پیوند ژرف میان کتاب و گفتار بازتعریف کنند.
کتاب، بهعنوان پدر گفتار، نهتنها خالق مفاهیمی است که در گفتار جاری میشود، بلکه ضامن بقا و ژرفای آن نیز هست. جشنواره کتاب و رسانه، فرصتی است تا این پیوند عمیق را گرامی بداریم و به یاد آوریم که هر واژهای که امروز در گفتار شنیده میشود، روزی در سکوت یک کتاب متولد شده است.