برای رسیدن جامعه با بصیرت باید به امت امکان خطا داد

به گزارش پایگاه خبری 598، حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان، در نخستین جلسه‌ی پنل عمومی طی دومین رویداد ملی آرمان ما با موضوع «عزت تمدن‌ساز انقلاب اسلامی» که از طریق پخش زنده در پلتفرم جریان برگزار شد، حضور یافت و ابتدای اظهارات خویش گفت: آزادی در غرب یک حق است که فرد می‌تواند از آن بگذرد ولی این آزادی در دین اسلام، سهم همگان است؛ به نحوی که برخلاف غرب نمی‌توان آن را زیرپا گذاشت و از آن گذشت. امروز جهان اسلام آزادی را یک دغدغه اساسی می‌داند. ما در دین خود ادبیاتی پیرامون آزادی داریم که باید تعقل پیدا کند و انسان‌گرایی در دینمان استشمام شود. تصور کنید اگر بخواهیم صرفا نگاه اومانیستی به مبحث ولایت فقیه داشته باشیم، در می‌یابیم که ولایت از ما اطاعت صرف نمی‌خواهد و این تعبیری است که به اشتباه جا افتاده است. درست است که اطاعت بخشی از ولایت است اما باید این نگاه تبیین شود که ولایت به سادگی بر ما امر نمی‌کند و ولی خدا قصد دارد تا افراد را به شناخت و بصیرت کافی برساند.

وی در ادامه اضافه کرد: در داستان کربلا نیز امام حسین(ع) راه را باز گذاشت تا اصحاب خود تشخیص دادند و با بصیرت خود تصمیم به ایستادگی مقابل لشکر کفر گرفتند. در جامعه‌ی پیامبر اکرم(ص) نیز چنین است و ایشان اجازه می‌دادند جامعه خود انتخاب کند تا به بصیرت برسد. امام علی(ع) بر نفاق عده‌ای در لشکر حضرت رسول(ص) علم داشتند و حتی منافقین در رکاب خود را می‌شناختند اما اجازه می‌دادند تا خود مردم این نفاق را بفهمند و تشخیص دهند.

جایگاه عزت و کرامت در اسلام

این فعال حوزه فرهنگی در توضیح جایگاه عزت و کرامت در دین، تصریح کرد: غرب تعابیر عزت و کرامت را از آن خود کرده و در حال سوء استفاده از آن است. در یک جمله اگر بگویم، عزت و کرامت به قدری در دین ما اهمیت دارد که امام حسین(ع) در این راه به شهادت رسید. این برای امر به معروف و نعی از منکر و اصلاح امت پیامبر اکرم(ص) و مقابله با ظلم قیام کردند، به عهد و پیمان رضایت ندادند و زیر بار ذلت نرفتند. سیدالشهدا(ع) به حسب شرایط زمانه مدارا را کنار گذاشتند و اصل عزت و کرامت را زنده نگاه داشتند.

این استاد حوزه همچنین اظهار داشت: امروز جهان در حالی مدعی عزت و کرامت است که پرچمدار این مسیر و الگوی جهانی آن، قصه‌ی پرحماسه‌ی حضرت سیدالشهدا(ع) است و ما باید این راه را به دنیا معرفی کنیم. امام حسین(ع) با شعار هیهات منا الذله قیام کردند. در این راستا جهان باید بداند که آزادی و حقوق بشر را به شوخی گرفته و این ما هستیم که برای زنده نگه داشتن این مسیر جان می‌دهیم و حتی این اصول را برای غیرمسلمانان نیز رعایت و برای تحقق این اهداف برای آن‌ها هم تلاش می‌کنیم.

تحقق بصیرت در مردم؛ شناخت کم‌کاری‌ها و زمینه‌سازی

وی در نقد برخی عملکردها در زمینه مسائل فرهنگی یادآور شد: ما با جهان با زبان خودشان صحبت نکردیم. ما حتی با جوانان خودمان نیز این مشکل را داریم. برای رسیدن جامعه به این بصیرت باید به امت امکان خطا داد و آن‌ها در مسائل شریک کرد. به عنوان مثال اگر در همین مساجد از مردم مشورت بخواهیم و آن‌ها را در امور شریک کنیم، ایشان ترغیب خواهند شد و بینش متفاوتی نسبت به بسیاری از مسائل و موضوعات پیدا خواهند کرد.

وی همچنین افزود: متاسفانه در جامعه‌ای ما که امام حسین(ع) با بزرگترین حماسه و قیام محبوب ملت است، برخی جوانان به تفکرات غربی تمایل پیدا کرده‌اند. ملت ما پیرو امیرالمومنین(ع) است با این حال متاسفانه ما نتوانستیم میان مفهوم آزادی و ولایت مفهومی برقرار کنیم. امروز همه‌ی ما فعالان حوزه فرهنگی باید تلاش کنیم تا معانی غربی رایج در کشور، تکمیل و تصحیح و سپس ارائه شود و این یک حقیقتی است که عملیات موقت نیست و همواره ادامه دارد و دائمی است.

پیشنیه‌ دموکراسی؛ اسلام یا غرب؟

استاد پناهیان ضمن زیرسوال بردن ادعای غرب در تعریف مفهوم دموکراسی و تصاحب آن به نفع خود، توضیح داد: در غرب پدیده‌ای با عنوان دموکراسی مطرح می‌شود که آن را مراجعه به مردم تعبیر کرده‌اند و به نحوی آن را تبلیغ کرده‌اند که امروز همه می‌گویند دموکراسی از غرب آمده است؛ تا جایی که انتخابات‌هایی که در ایران برگزار می‌شود نیز به آن نسبت می‌دهند. این در حالی است که مردم‌سالاری دینی همواره ریشه در سیره و زندگی ائمه اطهار(ع) و پیامبر گرامی اسلام(ص) داشته است. مظلومیت ائمه(ع) به طور دقیق همین بوده که همیشه طبق مردم‌سالاری دینی با امت رفتار کردند و هیچ‌گاه نمی‌خواستند با مردم به شکل ظالمانه برخورد کنند.

وی ادامه داد: امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند که من هرکاری برای مردم کردم و تنها کاری که نسبت به ایشان نکردم این بود که بر ایشان شمشیر نکشیدم. ایشان در سیره‌ی خود، نظر و انتخاب مردم را مهم می‌دانستند ولو اینکه به خودشان ظلم روا شود. در انتخابات‌های داخلی ما نیز شیوه به همین شکل است و انتخاب افراد در انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس شورای اسلامی به عهده‌ی مردم است. مردم سالاری دینی و رعایت نظر مردم در برهه‌هایی حتی منجر به تضعیف حکومت اسلامی نیز شده است؛ بنابراین این دموکراسی از غرب نیامده است و ما خود پرچمدار آن هستیم.

لزوم شناخت نواقض در دستگاه‌های تبلیغی

این فعال حوزه فرهنگی به انتقاد از کم‌کاری در زمینه تبلیغات و مسائل فرهنگی و همچنین تاثیرات آن در انتخابات پرداخت و بیان کرد: دلایل مشارکت اندک در برخی از انتخابات‌ها باید بررسی شود. در محرمی که گذشت، یک نظرسنجی نشان می‌داد که حدود ۸۵ درصد افراد اعلام کرده بودند که به نحوی و با حداقل اقدامی در ایام عزاداری امام حسین(ع) فعال بوده‌اند و مشارکت داشته‌اند. از طرفی اعلام شده که بیش از ۷۰ درصد افراد علاقه‌مند به حضور در اربعین هستند. این افراد امام حسین(ع) را دوست دارند اما هنوز برای آن‌ها روشن نشده که انتخابات نیز همان مسیر است و می‌بایست در آن مشارکت کنند. البته نمی‌خواهیم کسانی را که در انتخابات شرکت نکرده‌اند متهم کنیم. این اشتباه و کم‌کاری ما و دستگاه‌های تبلیغی و فرهنگی است که ضعیف عمل کردیم.

وی در ادامه تاکید کرد: امروز وظیفه سنگینی به عهده‌ی ما است. شما و همه‌ی مخاطبین و دغدغه‌مندان هریک نقش و وظیفه‌ی بسیار مهمی دارید و مسئول هستید و حتی در قیامت در کنار مسئولین بالارده قرار می‌گیرید تا پاسخگو باشید. من انتقاد دارم که چرا بیشتر از اعتقاد به خدا، رهایی از بردگی را تبلیغ نمی‌کنیم. در عبارت «لا اله الا الله» ما اثبات وجود خدا را داریم اما در واقع اصل نفی شریک قرار دادن برای خداست. ما کتاب‌های زیادی برای اثبات وجود خدا داریم اما کتاب‌هایی که نشان دهد نپرستیدن خداوند همان بردگی است کم داریم. باید تبیین کنیم که بردگی چیست و امروز بردگی نوین به چه شکلی نمایان گشته است؟

ولایت، تضمین کرامت

این کارشناس حوزه همچنین افزود: امام(ره) معقتد بودند موسیقی جوانان را تضعیف می‌کند و بعد آن را به بردگی می‌کشاند. اثبات این سخن همان است که امروز نتانیاهوی خبیث می‌گوید ما می‌توانیم با فیلم و سریال ایرانی‌ها را تضعیف و نظامشان را ساقط کنیم. جای سوال باقی است که ما چرا چیزی نداریم که نشان دهد نفوذ دشمن از طریق این رسانه‌ها چگونه اتفاق می‌افتد. ما باید در این زمنیه تولید ادبیات کنیم. راه تامین این مفاهیم انسانی ولایت است و ولایت، کرامت را تضمین می‌کند.

وی ضمن اشاره به یکی از دیدارهای خود با سید حسن نصرالله، به تفسیر یکی از احادیث حضرت فاطمه(س) پرداخت و گفت: حضرت زهرا(س) می‌فرمایند که ولایت عامل عزت است. شعار دین ما لا اله الا الله است و این عبارت مقدس یعنی برده‌ی کسی نباش و فقط بنده‌ی خدا باش. در دیداری که با سید حسن نصرالله داشتم، به ایشان گفتم اجر شما در یکی از سخنان شما بود که گفته بودید ما در مقابل ولایت فقیه آقای خودمان هستیم. ولایت کرامت انسان را حفظ می‌کند و تمام اهتمام آن این است که شخص به بند کشیده نشود.

بسط بصیرت در جامعه با ترویج ادبیات خاص دین

استاد پناهیان در پایان ابراز امیدواری کرد: امیدوارم به روزی برسیم که وقتی نام ولایت آمد همگان با مفهوم آزادی از آن یاد کنند. جوانان و فعالان این حوزه باید ادبیات جدیدی ایجاد کنند. امروز تفکر غرب جامعه را پر کرده و متاسفانه تهاجم غرب تا حدود زیادی موفق بوده است. ما باید نقش خود را بااهمیت بدانیم و کنار نکشیم. اگر در این زمینه کم کاری کنیم ولی فقیه را تنها گذاشته‌ایم. ان‌شاءالله مفهوم عزت و کرامت انشان را با این وسعت در جامعه جا بیاندازیم و از غرق‌شدن افراد در تفکرات غربی جلوگیری کنیم و همه‌ی جامعه به این بصیرت برسیم.