انواع مغالطه و راهکارهای افزایش تاب آوری در برابر آن

مغالطه: مغالطه به استدلال نادرست یا غلط اطلاق می شود که با هدف قانع کردن دیگران ارائه می شود. در مغالطه، استدلال ها و دلایل اشتباه یا نادرست استفاده می شوند و منطق صحیح رعایت نمی شود. هدف اصلی مغالطه، قانع کردن دیگران به طرف صحت استدلال نادرست است.

سفسطه: سفسطه به تعمیم یا استنتاج نادرست و از پیش فرض های نادرست اطلاق می شود. در سفسطه، بر اساس تجربه یا دیدگاه شخصی، استنتاج ها و نتایجی ارائه می شود که ممکن است بر اساس منطق و دلایل صحیح نباشد. هدف اصلی سفسطه، توجیه یا حمایت از دیدگاه یا نتیجه ای است که مبتنی بر پیش فرض های نادرست است.

به طور خلاصه، مغالطه بیشتر به استدلال نادرست و استدلال هایی که به طور غلط به نتیجه ای می رسند، اشاره دارد. در حالی که سفسطه بیشتر به استنتاج ها و نتایج نادرست بر اساس پیش فرض های نادرست اطلاق می شود.

هفت مغالطه اصلی عبارتند از:

1. مغالطه نزاع (Argumentum ad Hominem): اشاره به شخص یا خصوصیات شخص به جای بررسی دلایل و استدلال ها.
2. مغالطه تعلیق (Argumentum ad Ignorantiam): استفاده از عدم اثبات یا عدم وجود چیزی برای استنتاج.
3. مغالطه عموم بیانی (Argumentum ad Populum): استفاده از پذیرش عقاید عمومی یا ترجیحات اکثریت به عنوان استدلال.
4. مغالطه تلفیق (Fallacy of Composition): استنتاج از ویژگی ها یا وقوع یک اتفاق به تمام یا بخشی از یک مجموعه.
5. مغالطه تحت فشار قرار دادن (Appeal to Force): استفاده از تهدید یا قدرت به جای منطق و دلایل.
6. مغالطه منحصربه فرد (Fallacy of Special Pleading): توجیه یا بی توجیه کردن یک قاعده یا ادعا با استثناها یا موارد خاص.
7. مغالطه دو قطبی (False Dilemma): ارائه فقط دو گزینه متضاد و متناقض، در حالی که گزینه های دیگر نیز وجود دارد.

مثال مغالطه نزاع: تو حق نداری درباره آب و هوا نظر بدهی چون کارشناس هواشناسی نیستی.

مثال مغالطه تعلیق: هیچ کس هرگز عدم وجود ارواح را اثبات نکرده است، پس ارواح وجود دارند.

مثال مغالطه عموم بیانی: همه می گویند باید فلان چیز را پذیرفت، پس باید پذیرفت.

مثال مغالطه تلفیق: آن چند دانشجو بسیار باهوش هستند، پس فلان دانشگاه، دانشگاه خیلی خوبی است.

مثال مغالطه تحت فشار قرار دادن: آدم باید خیلی احمق باشد که چنین عقیده ای داشته باشد.

مثال مغالطه منحصربه فرد: من حق دارم به تو توهین کنم چون پدرت هستم ولی تو حق نداری چون فرزند من هستی.

مثال مغالطه دو قطبی: تو با ما نیستی پس حتما با آن هایی. 

برای جلوگیری از سقوط در دام مغالطه و سفسطه، می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

1. آگاهی و دانش: به روز بودن و داشتن دانش کافی در زمینه های مختلف می تواند به شما کمک کند تا استدلال های نادرست و سفسطه را شناسایی کنید. با مطالعه و تحقیق در زمینه های مختلف، می توانید اطلاعات و دانش خود را تقویت کنید.

2. تفکر منطقی: تمرین و تقویت تفکر منطقی می تواند شما را در تشخیص استدلال های نادرست و سفسطه کمک کند. تمرین در حل مسائل منطقی و ارائه استدلال های منطقی می تواند توانایی تفکر منطقی شما را بهبود بخشد.

3. انتقادسنجی: به جای پذیرفتن یا رد کردن یک ادعا یا استدلال به طور آسان، سعی کنید ادعاها و استدلال ها را با دقت ارزیابی کنید. به دنبال دلایل و استدلال های قوی و معتبر بگردید و سوالات منطقی بپرسید. این روش می تواند شما را در تشخیص مغالطه و سفسطه تقویت کند.

4. تمرکز بر منابع معتبر: در جستجوی اطلاعات و مطالب، از منابع معتبر و قابل اعتماد استفاده کنید. اطلاعاتی که بر اساس تحقیقات و منابع معتبر تهیه شده اند، احتمال ارائه مغالطه و سفسطه را کاهش می دهند.

5. توانایی ارتباطی: توانایی بیان دلایل و استدلال های قوی و منطقی می تواند شما را در مقابل مغالطه و سفسطه مقاومت بیشتری بدهد. تمرین در ارتباط موثر و قوی می تواند به شما کمک کند تا از دست دادن در مقابل استدلال های نادرست جلوگیری کنید.

6. حواسپرتی و توجه: در بحث ها و مناظرات، به دقت به دلایل و استدلال های مطرح شده توجه کنید و در صورت لزوم، از سوالات منطقی برای توضیح بیشتر و شناسایی مغالطه ها استفاده کنید.

7. احترام به نظر دیگران: در بحث ها و مناظرات، به نظر دیگران احترام بگذارید و با احترام به بیان دلایل و استدلال های قوی و منطقی، تلاش کنید تا در بحث های سازنده و بدون مغالطه شرکت کنید.

8. ایجاد اعتماد به نفس: بیشتر مغالطه ها و سفسطه ها ممکن است بر اساس تلاشی برای تحت تاثیر قرار دادن شما و ایجاد شک و تردید در ذهنتان ارائه شوند. با ایجاد اعتماد به نفس و اعتقاد به توانایی های خود، می توانید از تاثیر این استراتژی ها جلوگیری کنید.

9. مشارکت در بحث های گروهی: شرکت در بحث ها و گفتگوهای گروهی می تواند به شما کمک کند تا تمرین کنید و توانایی خود در تشخیص مغالطه و سفسطه را بهبود بخشید. با شرکت در بحث های گروهی، می توانید از تجربیات و دیدگاه های دیگران بهره برداری کنید و به طور همزمان مهارت های خود را تقویت کنید.

10. استفاده از منابع مستقل: در برخی موارد، می توانید به منابع مستقل و خارج از بحث رجوع کنید تا ادعاها و استدلال ها را بررسی کنید. با مطالعه و بررسی دقیق منابع مستقل، می توانید از تاثیر مغالطه و سفسطه جلوگیری کنید و به اطلاعات و دانش قابل اعتماد دسترسی پیدا

منابع:
- Hurley, Patrick J. A Concise Introduction to Logic. Wadsworth Publishing
- Copi, Irving M., Carl Cohen, and Kenneth McMahon. Introduction to Logic. Routledge