چگونه کارزارهای توئیتری، میدان زورآزمایی رسانه‌ای جنگ غزه شد؟

به گزارش پایگاه خبری 598، کاربران مجازی به‌ویژه توئیتر فارسی برای ابراز همدلی و اتحاد، هر روزه هشتگ‌هایی را ترند می‌کنند که همچون کارزار یا پویش مجازی می‌ماند که قرار است پیام یا محتوایی را القا کند. ترند شدن هشتگ‌ها با الگوریتم خاصی از سوی توئیتر انجام می‌شود به‌گونه‌ای که فراوانی تعداد آنها و میزان بازنشر محتوایِ شامل هشتگ، در ترند شدن آن تاثیر زیادی دارد. در جنگ میان فلسطین و اسرائیل، کاربران توئیتر با برجسته‌کردن هشتگ‌هایِ طرف حمایت خود، ابراز موافقت یا مخالفت‌شان را اعلام و به نوعی زورآزمایی و جنگ مجازی را ترتیب دادند.

در این گزارش، هشتگ‌های ترندشده و پرتکرار حامی فلسطین و اسرائیل در ابتدا استخراج و در پایان با هم مقایسه شده است. در هر بخش، ۱۰ هشتگ پرتکرارتر در نمودار میله‌ای مقایسه و ۳۰ هشتگ پراهمیت در جدول ارائه شده است. در بخش پایانی نیز این هشتگ‌ها در نمودار خورشیدی(سانبرست) با هم مقایسه شده‌اند. اطلاعات این گزارش از سامانه ‌پایشگر شبکه‌های اجتماعی و در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۹ مهرماه جمع‌آوری شده است.

الف: هشتگ‌های حامی فلسطین

طوفان الاقصی مهم‌ترین و پرتکرارترین هشتگی بود که هم‌زمان با عملیات حماس در ۱۵ مهرماه در فضای توئیتر ترند شد و در چند روز نخست این رخداد، از جمله ترندهای مهم و مداوم توئیتر بود اما با گذشت زمان از تعداد تکرارهای این هشتگ کاسته شد و هشتگ‌های متعدد دیگری ترند شدند؛ گویی اجماع و اتحاد روی این هشتگ در توئیتر فارسی و غیرفارسی به نوعی به تفرق و پراکندگی انجامید زیرا همین هشتگ طوفان‌الاقصی پس از چند روز با چند نگارش مختلف و عبارت‌های مشابهی چون عملیه-طوفان_الاقصی، alaqsaflood و طوفان القدس تکرار شد که باعث کاهش قابل توجه هشتگ اصلی شد.

به جز این هشتگ، هشتگ فلسطین با نام فارسی و لاتین و همچنین هشتگ‌های «غزه، حماس، اسرائیل، لبنان و حزب‌الله» از دیگر هشتگ‌های پرتکرار مرتبط با حامیان فلسطینی بودند که جغرافیا یا اسم نهاد یا سازمان مربوطه را در نظر داشته‌اند.

«قیام مظلوم، غزه تحت القصف، غزه الان، freepalestine ،gazagenocide و غزه تقاوم» از دیگر هشتگ‌های پرتکرار و حمایتی از فلسطینی‌ها بود که به طور کامل مظلومیت و مقاومت فسلطین‌های نوار غزه را در مقابل رژیم غاصب صهیونیستی نشان می‌دهد.
هشتگ انگلیسی israelterrorists به طور واضح به تروریستی بودن و هشتگ عربی الکیان_الصهیونی_یتحتضر، به احتضار و نابودی آنها اشاره داشته است و فراوانی زیادی نیز کسب کردند.

در گراف زیر، ۱۰ هشتگ پرتکرار از هشتگ‌های جدول بالا در نمودار میله‌ای نشان داده شده است. مزیت این نمایش این است که تفاوت و تمایز فراوانی هشتگ‌ها به شکل بهتری قابل درک است؛ برای نمونه، هشتگ طوفان الاقصی با اختلاف قابل توجهی، هشتگ نخست حامیان توئیتری فلسطین به زبان‌های مختلف بوده که نسبت به هشتگ دوم این مجموعه، فراوانی پنج برابری و نسبت به هشتگ دهم، فراوانی ۲۰ برابری داشته است و مشهورترین و قابل توجه‌ترین هشتگ حمایتی از فلسطینی‌ها در غزه به شمار می‌رود.

الگوی افزایش هشتگ‌های حمایتی و کاهش قابل توجه هشتگ طوفان الاقصی در اینجا نیز قابل تحلیل و تامل است که به یکباره هشتگ‌های پرشماری با تعداد تکرار کمتر و تنوع بیشتر منتشر شدند که هیچ کدام نتوانستند فراوانی هشتگ اصلی و اول را تکرار کنند.

ب: هشتگ‌های حامی اسرائیل

پرطرفدارترین هشتگ حامی اسرائیل در این دوره زمانی، هشتگ iraniansstandwithisrael بوده که در گزارشی جداگانه به تحلیل آن پرداختیم. اما دو نکته درباره این هشتگ اهمیت دارد؛ نخست اینکه نسبت به پرتکرارترین هشتگ حامیان فلسطینی یعنی طوفان الاقصی، فراوانی کمتری داشته و دوم اینکه بیشتر کاربران ترندکننده این هشتگ، کاربران ناشناس و مجهول الهویه‌ای بودند که سابقه زیادی در عضویت در توئیتر نداشتند. همچنین سلطنت‌طلبان، اصلی‌ترین و برجسته‌ترین حامیان این هشتگ در توئیتر بوده‌اند.

دسته دومِ هشتگ‌های حامی رژیم صهیونیستی، به هشتگ‌های مربوط بوده که در بردارنده نام اسرائیل، حماس یا فلسطین به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی بودند. این هشتگ‌ها که در واقع هشتگ‌هایی عمومی بودند، هم در میان حامیان اسرائیلی و هم حامیان فلسطینی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

هشتگ‌های دیگری با مضامین رادیکال‌تر نیز در حمایت از اسرائیل و در تقابل با فلسطین منتشر شده که بیش از هرچیز، روحیه فاشیستی و جنگ‌طلبانه حامیان آن را انعکاس می‌دهد: «hamasterrorists ،hamasterrorist ،hamasisis و hamasisirgc از هشتگ‌هایی بودند که حماس را به تروریست یا داعشی بودن نسبت داده‌ و با نگارش‌های مختلف انتشار یافته‌اند.

هشتگ‌های دسته‌بندی دیگری در مظلوم نشان دادن اسرائیل و متخاصم بودن فلسطین ترند شدند که از آن میان می‌توان به هشتگ‌های «israel_under_attack» و «israelunderattack» اشاره کرد. به جز هشتگ پرتکرار iraniansstandwithisrael چند هشتگ حمایتی دیگر از سوی کاربران ایرانی با هویت ناشناس منتشر شده که از میان آنها هشتگ‌های istandwithisrael و ایرانی_حامی_اسرائیل پرتکرارتر شدند.

در مقایسه هشتگ‌های یادشده به شکل نمودار میله‌ای، تفاوت محسوس هشتگ اول با دیگر هشتگ‌ها بیش از هرچیز قابل درک است؛ گویی حامیان اسرائیلی در پشت هشتگ iraniansstandwithisrael نوعی کارزار مجازی را تشکیل دادند و اینگونه القا کردند که ایرانیان از مهم‌ترین حامیان رژیم صهیونیستی در جهان است؛ ناگفته پیداست که این زورآزمایی و القای مجازی در واکنش به حمایت‌های سالیان دراز حکومت و مردم ایران از فلسطین انجام شده است.

همچنان که از شکل زیر قابل استنباط است، تفاوت زیادی میان هشتگ‌های دوم تا دهم و از آن به بعد مشاهده نمی‌شود و این نشان می‌دهد، به جز هشتگ اصلی این جریان، دیگر هشتگ‌های ترند شده و پرتکرار نتوانستند آنچنان فراگیری و همگرایی حامیان اسرائیلی را برانگیزند و فقط شمار عددی آنها سبب حضور و پروپاگاندای رسانه‌ای این جریان شده است.

ج: مقایسه میزان فراوانی و اهمیت هشتگ‌های حمایت‌کننده فلسطین و اسرائیل

در جمع بندی موراد بالا، همه هشتگ‌های مرتبط با جنگ غزه شامل هشتگ‌های حامی اسرائیل و حامی فلسطین در یک نمودار دایره‌ای تحلیل و به نمایش درآمده‌اند:

براین اساس، بیش از دوسوم حجم نمودار به هشتگ‌های حمایتی از فلسطین و یک سوم آن به حمایت از رژیم صهیونیستی مربوط بوده؛ طوفان الاقصی پرتکرارترین هشتگ حامیان فلسطینی و iraniansstandwithisrael پرتکرارترین هشتگ حامیان اسرائیلی در توئیتر بوده که حجم طوفان الاقصی از هشتگ حامیان اسرائیلی بیشتر بوده است.

تعدد و فراوانی هشتگ‌های دوم تا دهم از نظر میزان تکرار در میان هشتگ‌های حامی فلسطین، از هشتگ‌های طرفداران اسرائیلی بیشتر بوده؛ به عبارتی به جز هشتگ اول پرتکرار هر دو طیف جنگ، هشتگ‌های بعدی در میان فلسطینی‌ها بیشتر تکرار داشته‌اند تا در میان اسرائیلی‌ها.
دومین هشتگ پرتکرار حامی اسرائیلی با بیش از ۱۰ هزار بار تکرار از دهمین هشتگ پرتکرار طرفدار فلسطینی‌ها، میزان فراوانی کمتری داشته است.

کاهش فراوانی در هشتگ‌های حامی فلسطینی نسبت به هشتگ‌های حامی اسرائیل به مراتب کمتر است؛ به عبارت روشن‌تر، هشتگ دهم حامی فلسطین، یک چهارم هشتگ دوم این بخش فراوانی داشته در حالی که هشتگ دهم حامی اسرائیل، یک دهم هشتگ دوم این جریان کاهش داشته است؛ این کاهش نشان از شیب کاهشی ۲.۵ برابری هشتگ‌های حامی اسرائیل نسبت به فلسطینی‌ها از هشتگ دوم تا دهم دارد.