به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه خبری 598؛ روز گذشته باتوجه به اظهارات اخیر برخی از مداحان کشور از جمله میثم مطیعی درخصوص سیاستهای غلط دستگاههای فرهنگی در مواجه با میراث با ارزش مداحی، با حجت الاسلام و المسلمین عبدالصالح شمساللهی به گفتگو پرداختیم.
حجت الاسلام شمساللهی در بخش اول سخنان خود به مباحثی همچون تفاوت مفاهیم مداحیهای اصیل با مداحیهای ترانهگونه پرداخت. وی همچنین با هشدار به مداحان و مسئولان خواستار جلوگیری از ایجاد شخصیتی «شاعرانه» و «احساسی» شد.
حجت الاسلام شمساللهی در ادامه سخنان خود در بخش اول (بخوانید) سخنان خود بیان کرد:
سبکها و شیوههای خواندن مداحی نیز به همین طور است؛ چراکه آواها، نواها و شیوه خواندن بر روح انسانها تاثیر دارد.
در مداحی بحث زیبایی شناسی، و ذائقه سازی بسیار کلیدی است؛ امروزه متاسفانه برخی از مداحان عزیز نواهایی را که هیچ ارتباطی با سیدالشهداء علیه السلام ندارد را در هیئت پیاده میکنند و یا از ابزارهایی که شبهه حرمت در آنها وجود دارد در هیئات استفاده میکنند. به عنوان مثال موسیقی را با مداحی ترکیب کردند و خواستند با آن معارف اسلامی به خورد مردم بدهند درصورتیکه در خود آن موسیقی شبهه حرمت وجود دارد.
آیا میشود از نردبان حرام برای ترویج معارف سیدالشهداء علیه السلام بالا رفت؟ سیدالشهدائی که وقتی قیام کرد گفت «ان کان دین محمد لم یستقم الّا بقتلی فیا سیوف خذینی». سیدالشهدائی که رفت دین خدا را زنده کند حالا برخی آقایان برخلاف شریعت میخواهند کاری کنند!
بسیار مهم است که به این خطوط نزدیک نشویم چراکه وقتی ما به این خطوط نزدیک شدیم نسل بعد از ما از آن وَر بوم میاوفتد. ممکن است که خودمان خط قرمز را رد نکنیم اما نسل بعد از ما جلوتر از ما میروند و اتفاقاتی میاوفتد که امروزه درخصوص بعضی احکام و مسائل بوجود آمده است.
مبحثی که گفته شد یکی از نگرانیهای پیغمبر در خصوص قرآن کریم نیز بوده است بطوریکه بیان کردند «وَ أَنْ تَتَّخِذُوا الْقُرْآنَ مَزَامِيرَ»؛ به این معناکه مبادا قرآن را تبدیل به یکسری جلسات احساسی کنید؛ با آواز و نوا بخوانید اما به آن تفکر نکنید. فلذا اگر دستگاه سیدالشهداء علیه السلام به سمتی رفت که اندیشهها را بیدار نکرد، این دستگاه امام حسین علیه السلام نیست!
دستگاه سیدالشهداء علیه السلام فکر و اندیشه میسازد، روحیههای والای انسانی، از نوعدوستی و بشردوستی تا آزادگی و ظلمستیزی را تداعی و انتقال میدهد. اگر این روحیات بلند الهی و انسانی در هیئت منتشر شد، آن هیئت دستگاه امام حسین علیه السلام است. فلذا بروید و تا پای جان پای این دستگاه بایستید.
ولی اگر هیئت و مداحی تبدیل به خواندن چند شعر احساسی تحت عناوینی زیبا همچون «جذب» شد، دیگر دستگاه انسانساز امام حسین علیه السلام نخواهد بود.
آقایان اگر دنبال جذب هستند نیازی به این کارها نیست؛ حقیقت معنا را که بگویند مردم بخودی خود جذب میشوند. چراکه حضرت فرمود «لو علم الناس محاسن کلامنا لتبعونا» حرف ما را به مردم بزنید؛ اگر مردم بفهمند که چه حرفهای خوبی زدیم خودشان میآیند دنبال ما.
نباید به بهانه جذب قالبی نزدیک به قالب ترانه، خوانندگی و... درست کنند تا بچهها گوش کنند! مگر قدیم این طور بوده؟ قدیم اینطور نبوده؛ الان هم میتوان معارف سیدالشهداء علیه السلام را به بهترین نحو به بچهها منتقل کرد و نیازی به بعضی از کارها خلاق شان نیست.
البته خواندن سرودی که هرچندوقت یکبار همچون سرود سلام فرمانده منتشر شود اشکالی ندارد. اما وقتی دیده میشود آقایان راه به راه سرود استودیویی منتشر میکنند، نشان از عدم توجه آنها به این مسائل دارد.
در بعضی از این کلیپها این سطح از اختلاط دختر و پسر را در کنار هم وجود دارد! چه چیزی را میخواهند ثابت کنند؟ آقایان با استفاده از برخی موسیقیهای تند چه هدفی دارند؟ دنبال چه جذبی هستند؟
جذبی که چسبندگی پایینی دارد میاوفتد دیگر...!
شاید مخاطب در لحظه دلش گرم شود؛ اما وقتی پایه جذب موسیقی و هیجان باشد دو روز دیگر کسی دیگری پیدا میشود و یک چیز ناهنجار با موسیقی و هیجان منتشر میکند آن وقت کسی که شما فکر میکردید با این کارها جذبش کرده اید می افتد آن طرف آن وقت یک ساسی مانکن پیدا میشود و چیز دیگری منتشر میکند و دل مخاطب هم به آن میچسبد و محتواهای قبلی را ول میکند! لذا بواسطه این چیزها جذب کردن باعث میشود که این جذب محکم و عمیق نباشد. وقتی همراه محتوا مفهوم، دانش، معرفت، خرد و عقل و روحیه منتقل نمیشود، مخاطب پس از مدتی ول میکند.
فلذا اگر آقایان بدنبال جذب هستند باید مخاطب را با اصالت خود جذب کرد؛ اینگونه سبکها و سرودها اصالت ما نیست. لذا به نظرم آقایان مداح باید تجدید نظر کنند. واقعا باید بنشینند فکر کنند. خودشان هم این را متوجه میشوند.
البته مشکل ما این است که سابق بر این مداح ما پای درس استخوان خرد کردهای در حوزه معرفت مینشست. خود حاج منصورآقای ارضی پای درس بزرگانی در تهران همچون مرحوم برهان و زاهد و... که خودشان هم بیان میکنند نشستهاند؛ آدم دیدهاند و پشت تریبون رفتهاند...! ولی مداحی که چند وقت یک بار یک حاشیه دارد مشخص است که سبوک معنوی نداشته، استاد ندیده و پخته نشده است.
من برادرانه به برخی از دوستان میگویم مدتی میکروفون را بگذارید زمین و بروید روی مبانی فکری و اسلام ناب مطالعه کنید بروید استاد ببینید و چند تار مو در این مسیر سفید کنید تا اینقدر بین شما و دستگاه اصیل سیدالشهدا علیه السلام فاصله نیافتد.
گاهی دلم فقط یک خط کوثری میخواهد....