اقتصاددانی که معنی اشتغال خالص را نمی‌داند!

به گزارش پایگاه 598، اخیرا همتی رئیس کل بانک مرکزی دولت روحانی با اشاره به آخرین گزارش مرکز آمار ایران انتقاداتی را نسبت به عملکرد دولت سیزدهم در خصوص اشتغال و وعده  ایجاد یک میلیون شغل در سال مطرح کرده است.

وی مدعی شد: به جای ایجاد یک میلیون شغل وعده داده شده برای یکسال، صرفاً 26 درصد آن تحقق یافته است، یعنی، 263 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است که کمتر از افراد جویای کار جدید می باشد.

البته این جور بازی با کلمات و آماربازی به یک رویه ثابت آقای همتی در یکی دو سال اخیر تبدیل شده به طوری که با قرائت یک طرفه از آمارهای اقتصادی سعی در استفاده سیاسی و جهت دار از  وضعیت شاخصهای کلان اقتصادی از جمله نقدینگی، تورم، رشد اقتصادی و اخیرا نرخ بیکاری برای  هجمه به دولت سیزدهم  داشته است.

در ادامه با اشاره به تفاوت تعداد شغل ایجاد شده با خالص اشتغال و همچنین  بررسی گزارش اخیر مرکز آمار ایران به مغالطه مطرح شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی دولت روحانی با استناد به وضعیت خالص اشتغال در سال پایانی و کل دوره فعالیت دولت‌ حسن روحانی  و همچنین یک سال اخیر در  دولت  سیزدهم خواهیم پرداخت.

تفاوت اشتغال خالص و تعداد شغل ایجاد شده 
آمار منتشر شده در گزارش‌هایی از جمله سامانه ملی رصد اشتغال، صرفا به تعداد مشاغل ایجاد شده اشاره دارد، درحالیکه برای بررسی دقیق‌تر باید خالص اشتغال را مورد توجه قرار داد. به عنوان مثال از شهریورماه سال 1400 تا پایان مردادماه 1401، جمعا 975هزار شغل در کشور ایجاد شده، اما در همین بازه زمانی تعدادی شغل نیز از بین رفته است، بنابراین خالص اشتغال ایجاد شده در گزارشهای یک نهاد مستقل آماری مانند مرکز آمار ایران مورد توجه قرار می‌گیرد.

در فصل زمستان پارسال 263 هزار نفر به جمعیت  شاغل اضافه شد
مرکز آمار ایران به تازگی در گزارشی در خصوص میزان اشتغال و نرخ بیکاری اعلام کرده است، جمعیت شاغلان ١٥ ساله و بیشتر در  فصل زمستان سال قبل ٢٣ میلیون و ٤٣٦ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٢٦٣ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در زمستان 1401، بخش خدمات با ٥٣,٧ درصد بیش­‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ٣٣.٢ درصد و کشاورزی با 13 درصد قرار دارند

خالص اشتغال سالیانه در دولت روحانی، فقط 188 هزار شغل
طبق گزارش مرکز آمار، در فصل بهار سال 1400 تعداد شاغلان کشور 23 میلیون و 675 هزار نفر بوده است. این در حالی است که در بهار 1392 که آخرین فصل کاری دولت احمدی‌نژاد بود، تعداد شاغلان کشور 22 میلیون و 170هزار نفر بود.

بدین ترتیب در 8 سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم، خالص اشتغال کشور حدود یک میلیون و 500 هزار شغل بوده است. به عبارت دیگر، نتیجه نهایی ورودی و خروجی بازار کار در 8 سال دولت روحانی، افزایش 1.5 میلیون نفری تعداد شاغلان بوده است. یعنی به طور متوسط در هر سال حدود 188 هزار شغل ایجاد شده است.

خالص اشتغال در سال پایانی دولت روحانی منفی شد
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در تابستان 1400 در پایان دولت روحانی، تعداد شاغلان کشور نسبت به تابستان سال 1399 بیش از 136 هزار نفر کمتر شده و خالص اشتغال، منفی شده بود.
نکته جالب توجه اینکه حتی در مقایسه با عملکرد دولت‌های نهم و دهم، دولت روحانی در زمینه ایجاد اشتغال، عملکرد ضعیف‌تری داشته است. چراکه طی سال‌های 84 الی 92 به طور متوسط سالانه نزدیک به 209 هزار شغل به صورت خالص ایجاد شد‌.

بر این اساس، به نظر می رسد آقای همتی یا هنوز فرق خالص اشتغال با اشتغال ایجاد شده را نمی داند که ایجاد 975 هزار شغل و اشغال خالص 263 هزار نفری در نظرش یک تناقض است، یا اینکه همانند رویه یکی دوسال اخیر با مغالطه و آماربازی سعی در انحراف افکار عمومی و سیاسی کاری دارد که البته افکار عمومی پشت پرده این گونه بازی های سیاسی را به خوبی می شناسد.