به گزارش سرویس سیاسی پایگاه تحلیلی خبری 598، در روزهای گذشته شاهد توافق دو کشور ایران و عربستان بودیم که پس سالها تنش سیاسی و مذاکره برای حل مناقشات خود سرانجام به توافق رسیدند.
توافق ایران و عربستان به اندازهای چشمگیر بود که بلافاصله به تیتر یک رسانههای دنیا تبدیل شد. برخی از چهرههای سیاسی دنیا امضای این توافق را به ضرر آمریکا و رژیم صهیونیستی دانسته و اعلام پایان نفوذ و قدرت آمریکا در منطقه جنوب غرب آسیا دانستهاند.
لذا در این گزارش به گفتگو با دکتر مهدی خورسند، کارشناس مسائل بین الملل میپردازیم.
برخی از سیاستمداران از واژه «صلح» درخصوص توافق ایران و عربستان در صحبتهای خود استفاده میکنند. آیا در واقع ایران و عربستان صلح کردهاند یا خیر؟
از لحاظ حقوق بین المللی واژگان دارای بار معنایی و حقوقی دارند. صلح در حقوق بین الملل بیشتر برای کشورهای درگیرجنگ مرز یا فرامرزی و درگیر جنگ گرم و سخت نظامی بکار برده میشود. لذا بنده از «صلح» برای توافق ایران و عربستان استفاده نمیکنم. درست است که ما و عربستان درگیر یک تنش و جنگ نیابتی در منطقه بودیم اما بدلیل همگراییهای آیینی، فرهنگی و حتی مذهبی مشترکمان هیچگاه ما و عربستان بصورت مستقیم رودروی هم قرار نگرفتیم. از این رو بنده اسم این توافق را «آشتی» میگذارم.
باتوجه به توافق به دو کشور تاثیرگذار منطقه یعنی ایران و عربستان و احتمال توافقات بعدی ایران با بحرین، امارات و...، شرایط منطقه جنوب غرب آسیا را چطور میبینید؟ شرایط جدید این منطقه بخصوص برای آمریکاییها و صهیونیستها به چه صورت خواهد بود؟
عادی سازی روابط ایران با برخی از کشورهای عربی که پیش از این روابط تیره و تاری در طول سالهای گذشته به تبع روابط سرد ایران و عربستان بینشان وجود داشته، تبعاتی دارد که بنده معتقدم اولین اتفاق کنار رفتن طرح صلح ابراهیم است. طرحی که در واقع ایجاد شده بود که پای رژیم صهیونیستی را به عمق منطقه استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنوب شرق آسیا باز کند تا از آن طریق مزاحمتهایی را برای ایران ایجاد کند.
در این قضیه به اعتقاد بنده، دشمن پروژه اوکراین سازی برای ایران با ورود رژیم صهیونیستی به عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران را دنبال میکردند. یکی از نقشهها و حربههایی که آمریکاییها در نظر داشتند و میخواستند که از طریق آن قدرتهای نوظهور دنیا همچون روسیه، چین و ایران را درگیر کنند. قدرتهایی که حرف مشترک هر سه آنها مقابله با نظام تک قطبی آمریکا در دنیاست.
لذا آمریکاییها به عمق استراتژیک آنها ( روسیه از طرق اوکراین و چین از طریق تایوان) ورود کرده و برای آنها دغدغه امنیتی ایجاد کردند. چنانکه روسیه درگیر جنگ اوکراین شد. همچنین قابل توجه است که رهبر معظم انقلاب در دیدار با پوتین فرمودند: «در صورت عدم اقدام شما، احتمال ورود و گسترش ناتو به شرق وجود داشت».
بنده معتقدم عادی سازی روابط با اعراب حاشیه خلیج فارس بخصوص عربستان سعودی اولین هزینهای که برای آمریکا و اسرائیل دارد به حاشیه رفتن طرح صلح ابراهیم است که میتواند سایه ناامنی را برای مدت مدیدی از منطقه غرب آسیا دور کند.
باید توجه داشت که ما و اعراب حاشیه خلیج فارس دارای همگرایی فرهنگی، ژوئوپولیتیکی هستیم. از این جهت مهم این بود که نگرانی و دغدغه امنیتی ما درباره اعراب حاشیه خلیج فارس بخصوص عربستان برطرف شود. ما در طول این سالها دچار سوءتفاهم بودیم که با رفع این سوءتفاهم احساس میکنم سرعت تحولات بین المللی و همگرایی منطقهای بسرعت بالا خواهد رفت و همزیستی کشورهای منطقه غرب آسیا بدلیل دغدغههای مشترک بیشتر خواهد شد.
با این تفاسیر آیا احتمال وقوع تفاهم بر مسئله صلح یمن و عربستان وجود دارد؟
ظاهرا آنطورکه گفته شده، بین ایران و عربستان توافق شده تا ایران زمینه مذاکرات عربستان و یمن را فراهم کند. اما اینکه این مذاکرات به صلح خواهد انجامید یا خیر مسئله دیگری است که واقعا ایران نمیتواند در تصمیم یمنیها دخالت کند اما به نظر بنده با وقوع این توافق امکان حل پروندههای منطقهای از یمن گرفته تا لبنان، سوریه و عراق ممکنتر خواهد شد.
درحال حاضر ما شاهد برنامهریزیها برای برگزاری اجلاسیهای با موضوع عراق هستیم و از طرف دیگر ایران در حال مشارکت برای برگزاری نشست چهارجانبه ایران، روسیه، سوریه و ترکیه است. از سمت دیگر نیز ایران قول حل مسئله یمن را داده تا حوثیها پای میز مذاکره با سعودیها بیایند.
امیدواریم که تمام این مسائل ختم به آرامش و ثبات در منطقه بشود چراکه منطقهای که ثبات نداشته باشد، سرمایهگذاری در آن صفر خواهد بود.
در روزهای گذشته تجمعات اعتراضی در رژیم صهیونیستی به اوج خود رسیده و حتی در مقاطعی منزل نتانیاهو نیز توسط معترضان صهیونیستی محاصره شد. همچنین شیخ احمد الخلیلی مفتی اعظم عمان در روزهای گذشته مدعی شد که توافق ایران و عربستان خبر از نابودی کامل رژیم صهیونیستی میدهد. این حرف را تصدیق میکنید؟
بله اما نه با این غلظت! در سرزمینهای اشغالی یک اتفاق مهمی درحال رخ دادن است. اگر بخواهیم آن اتفاق را از منظر مردمی نگاه کنیم عملا نشان از پویایی اعتراضات مردمی در آن منطقه دارد. اما دراینکه رژیم صهیونیستی دچار بحرانهای سیاسی درونی و مشکلات ماهوی و اقتصادی است، شکی وجود ندارد.
اگر امروز شاهد وقوع اتفاقاتی در سرزمینهای اشغالی هستیم به آن دلیل است که مشکلات عدیدهای که از قبل وجود داشته، در آینده مبنای مشکلات دیگری در حوزه مدیریت رِژیم صهیونیستی قرار نگیرد.
در واقع صهیونیستها مشغول اعتراضاتی هستند تا مشکلات فعلی منجر به مشکلات بعدی برای آنها نشود. صهیونیستها نتانیاهو را فرد جنگ طلبی میدانند که معتقدند بلاخره وی باید اصلاحاتی که مدنظرشان است را کنار گذاشته و حرف شهروندان صهیونیست را قبول کرده و با آن کنار بیاید.
اما اگر از لحاظ مبنایی و اعتقادی بخواهیم عرض کنیم، این جمهوری اسلامی بود که برای اولین بار مسئله فروپاشی رژیم صهیونیستی را از سالها قبل مطرح کرده بود.
حالا خیلی خوب است که اتفاقا سران مذهبی آل سعود نیز به این جمع بندی برسند چراکه سران مذهبی آل سعود تاکنون درخصوص مسئله عادی سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی سکوت کرده بودند.