درس‌های زلزله ترکیه برای مدیریت بحران ایران

به گزارش پایگاه 598، به نقل از ایسنا، سید امیرحسین گرکانی به تشریح بازدیدهای انجام شده از مناطق زلزله زده در ترکیه پرداخت و گفت: حدود هفت روز پس از زلزله از چهار استان و هفت شهر در مناطق زلزله زده ترکیه بازدید شد. در مجموع حدود ۱۲۰ هزار ساختمان در این زلزله به شدت آسیب دیده و ۱۳۰ هزار نفر نیز مجروح شده‌اند. البته درباره افراد مفقودی نیز گرچه آمار رسمی اعلام نشد اما برخی پیش بینی‌ها تا ۲۰۰ هزار مفقودی را نیز تخمین زده‌اند.

وی با بیان اینکه مجموع خسارات ناشی از این زلزله در حدود ۸۵ میلیارد دلار بود، گفت: بیشترین آسیب نیز در شهر هاتای رخ داد که در جریان آن ۱۵ هزار و ۲۴۸ ساختمان تخریب شد.

زلزله ترکیه تاثیری روی گسل‌های ایران نداشته است

رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی با بیان اینکه زلزله ترکیه تاثیری روی گسل‌های ایران نداشته است، گفت: اما ما باید از رفتارهای گسلی درس بگیریم. در تهران ۲۸ گسل داریم که معروف‌ترین آنها گسل‌های مشا، پارچین، ری، شمال تهران و ... است.

وی به ساختار مدیریت بحران در ترکیه اشاره کرد و گفت: در ترکیه ساز و کاری به نام آفاد مسئولیت امدادرسانی و مدیریت بحران را بر عهده دارد و ساختار مدیریت بحران در این کشور به گونه‌ای است که اقدامات مربوط به حمل و نقل، محیط زیست، اقدامات مربوط به تغذیه، حمایت روانی، خدمات انرژی، تامین امنیت و ... ذیل وظایف آن قرار می‌گیرد.

گرکانی با بیان اینکه آفاد عملکرد موفقی در جذب کمک‌های بشردوستانه داشته است، گفت: بطوریکه در سال ۲۰۱۸ این سازمان هشت میلیارد دلار کمک بشردوستانه را جمع کرد که نشان دهنده سرمایه اجتماعی بالای آن است و البته بیانگر این است که اعتماد زیادی از سوی مردم به دولت ترکیه وجود دارد. بخشی از این کمک به فلسطین اختصاص داده شده بود. این بالاترین میزان کمک‌های بشردوستانه جمع‌آوری شده در یک کشور بوده است.

وی عدم رعایت ضوابط فنی ساخت و ساز و عدم رعایت اصول شهرسازی را جزو عمده‌ترین دلایل آسیب و خسارات زلزله در ترکیه برشمرد و گفت: البته در این میان جنس خاک نیز بسیار اهمیت داشت. مثلا در هاتای بافت فرسوده این شهر آسیب چندانی ندید، چرا که خاک زیر آن به کوهپایه نزدیک بوده و سنگ بستر قوی داشت اما کمتر آنطرف‌تر ساختمان‌های نوساز به دلیل جنس خاک تخریب شدند. موضوعی که ما در سرپل ذهاب نیز شاهد آن بودیم و دیدیم که در منطقه فولادی به دلیل شرایط آبرفتی خاک ساختمان‌های بسیاری تخریب شد.

ردپای بخش خصوصی در تخریب‌های ناشی از زلزله در ترکیه

رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی با بیان اینکه خطوط انتقال برق، پل‌ها، خطوط ریلی و ... در زلزله ترکیه آسیب دید، گفت:‌ در بررسی‌هایی که انجام دادیم مشخص شد ناظر ساخت و ساز در ترکیه بخش خصوصی بود و تمام افرادی هم که دستور بازداشت‌شان صادر شد از بخش خصوصی بودند و تا کنون کسی از مسئولان دولتی این کشور مورد تحقیق قرار نگرفته است.

وی یکی دیگر از تجربیات امدادرسانی در این زلزله را اعتماد کامل مردم زلزله زده به دولت برشمرد و افزود: در این زلزله بعد از گذشته حدود هفت روز شهرها تخلیه شده و مردم با اعتماد به دولت از شهر خارج شدند. همچنین اجازه برپایی چادر در تمام نقاط شهر داده نشده و نقاطی مشخص مانند پارک‌ها برای این منظور اختصاص یافت و فرآیند بازسازی و جبران خسارات نیز کاملا بر عهده دولت قرار گرفت.

ضرورت ساخت چادرهای امدادی متناسب با اقلیم در ایران

گرکانی با اشاره به استفاده از چادرهای اقلیمی در این مناطق گفت: یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که از شمال تا جنوب کشور از یک نوع چادر امدادی استفاده می‌کنیم. در حالیکه در ترکیه چادرها متناسب با اقلیم بود و مثلا چادری بود که جای خروج دودکش بخاری نیز در آن پیش بینی شده بود.

رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی با تاکید بر اینکه موضوع سرویس بهداشتی نیز مسئله مهمی است، گفت: در کشور ما چهار وزارتخانه مسئول تامین سرویس‌های بهداشتی در هنگام بحران هستند و هنوز هم مشکلاتی در این زمینه داریم. ما باید سرویس‌های بهداشتی داشته باشیم که به سیستم فاضلاب شهری متصل باشد.

وی درباره نقش NGO ها در زلزله گفت: سازمان‌های مردم نهاد در ترکیه نقش پشتیبان داشتند و در انجام کارهای تخصصی دخالتی نکردند. سلبریتی‌ها نیز در این زلزله بر خلاف کشور ما در کنار دولت قرار گرفتند و با اجرای کمپین ترکیه یکدل ۱۱۵ میلیارد لیر یا به عبارتی شش میلیارد دلار کمک مردمی جمع‌آوری کردند.

گرکانی با تاکید بر اینکه ما در کشورمان نیازمند رشته‌هایی مانند مهندسی تخریب هستیم، گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که مثلا فرآیند ساخت بیمارستانی ۱۵ سال طول می‌کشد. خب در این بازه زمانی اصلا آئین‌نامه‌ها تغییر می‌کند. درحالیکه مثلا بیمارستان آدیامان ترکیه در مدت سه سال ساخته شده و جالب است در زلزله هم هیچ آسیبی ندید.