بررسی سندرم «خودتحقیری» در جریان سازش؛
اینستکس ، بازیچه‌ای‌که به بازی‌گرفته نشد؛
سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک با مقصرنمایی ایران، از انحلال ساز و کار مالی اینستکس که قرار بود مراودات تجاری با ایران را در سایه تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده تسهیل کند خبر دادند.
به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک، از انحلال سازوکار مالی «اینستکس» (Instrument in Support of Trade Exchanges) خبر دادند. در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد آمده است: سهامداران اینستکس – بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و بریتانیا – تصمیم به انحلال اینستکس گرفته‌اند.
تروئیکا با بیان این ادعا که «تقاضای قوی و پایدار صادرکنندگان اروپایی برای استفاده از مکانیسم INSTEX، عمدتاً از طرف بخش بشردوستانه وجود داشت» مدعی شد: اما به دلایل سیاسی، ایران به طور سیستماتیک از انجام وظایف اینستکس جلوگیری کرد.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که «میشل ارهارد باک» رئیس اینستکس پیشتر اعتراف کرده بود که این سازوکار به دلیل تحریم‌های آمریکا با اقبال مواجه نشد.
ماجرای این سازوکار به حدی تلخ بود که «میشل ارهارد باک» سومین مدیرعامل این شرکت آلمانی، انگلیسی و فرانسوی به عدم موفقیت این ماموریت اعتراف کرد؛ اما رسانه‌های زنجیره‌ای و برخی مقامات دولت قبل با آب و تاب از آن نام برده و به تعریف و تمجید از این کانال مالی می‌پرداختند:
«اینستکس نشان داد اروپا می‌تواند مستقل عمل کند(روحانی؛14 بهمن 97)»، «اینستکس ارزشی استراتژیک دارد(ظریف؛ 10 تیر 98)»، «اینستکس به‌عنوان یک سازوکار تجاری برای حفظ روابط اقتصادی با ایران... فی نفسه ارزشمند است (عراقچی؛9 آذر 98)»، «اينستكس حكم دلار كاغذي را دارد و بيشتر از ايران، در جوامع بين‌المللي تاثيرگذار است و فعال شدن آن مي‌تواند ايران‌هراسي كه در دنيا به‌وجود آمده و باعث شده كمتر شركتي ريسك معامله با ايران را قبول كند، تعديل کند (روزنامه اعتماد)» «اینستکس کلید خورد؛ باید به اینستکس فرصت داد؛ ساز‌و‌کاری که اثر سیاسی آن برای گذر از دام افراطیون مهم‌تر از گشایش‌های اقتصادی آن است. (روزنامه شرق)»، «استقبال بخش خصوصی از اینستکس(روزنامه ایران)»، «فرصت‌های اینستکس(روزنامه اعتماد)» و... تنها بخشی از این اظهارات و تحلیل‌ها است.
نکته قابل توجه اینجاست که در همان مقطع منتقدان دولت با استناد به دلایل فنی و کارشناسی تأکید داشتند که این سازوکار مالی، منفعتی برای ایران نداشته و قابل دفاع نیست.
حنیف غفاری کارشناس ارشد روابط بین الملل در همین خصوص نوشت:
نقشه بازی اروپاییان در همان زمان مشخص بود: خرید زمان با هدف تثبیت استراتژی فشار حداکثری آمریکا علیه ایران!
آنها (اروپاییان) خلق ساختارهای اقتصادی نامرئی و غیرعملیاتی (با هدف اعلامی تامین نیازهای اقتصادی ایران) را دستمایه‌ای برای حفظ یکطرفه ایران و تعهداتش در برجام قلمداد می کردند.
اکنون، در سال 2023 میلادی و درحالی که بیش از 4 سال از خروج رسمی ترامپ از توافق هسته‌ای سپری شده است، مقامات اروپایی در بیانیه‌ای وقیحانه مدعی می‌شوند که اینستکس عمدتاً به مثابه مجرایی جهت مبادلات بشردوستانه با ایران تعریف شده است!
همین اعتراف ناخواسته اروپاییان نشان می‌دهد که اینستکس تا چه اندازه‌ای با فلسفه و هدف اولیه‌ای که بر مبنای آن تاسیس شده فاصله دارد!
فراتر از آن، در جریان مبادلات بشردوستانه نیز این ساختار (بر خلاف ادعای اروپاییان) کارآمدی نداشته است!
بهتر است اروپاییان به همین سوال ساده پاسخ دهند که چرا کشور سوئد به عنوان یکی از بانیان تشکیل اینستکس، از ارسال داروهای لازم به کودکان پروانه‌ای در ایران جلوگیری کرده است؟ مگر جمهوری اسلامی ایران بارها خواستار دسترسی به این داروها جهت مداوای کودکان مبتلا به این بیماری صعب العلاج نشده بود؟
در دوران شیوع کرونا نیز همین روند طی شد. اینستکس به جای مجرایی برای تامین نیازهای دارویی و درمانی ایران، تبدیل به یک اهرم فشار پنهان جهت وادارسازی ایران به انجام یکطرفه تعهدتش در برجام تبدیل شد.
اما انحلال اینستکس توسط اروپا، جدیدترین مصداق نگاه حکیمانه و دوراندیشانه و عمیق رهبر معظم انقلاب به حوزه‌های مختلف و از جمله حوزه سیاست خارجی است. رهبر حکیم انقلاب- 1 فروردین 1398- در اجتماع زائران حرم مطهر رضوی فرمودند: «در قضیه برجام، وظیفه اروپایی‌ها چه بود؟ خب یک قرارداد هفت‌جانبه‌ای بسته شده بود- شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک‌طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفه طرف‌های دیگر چه بود؟ وظیفه اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، می‌گفتند ما به تعهد خودمان پایبندیم؛ تعهد آنها این بود که تحریم‌ها به‌طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم می‌ایستادند، اما با بهانه‌های مختلف نَایستادند. علاوه‌بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و می‌کنند که «مبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شده‌اند؛ یعنی حتی تحریم‌های جدیدی را علیه ایران به وجود آورده‌اند.»
ایشان در ادامه تصریح کردند: «این رفتار اروپایی‌ها است؛ از اینها می‌شود توقع داشت؟ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته می‌شود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البته شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه آنها است با آنچه آنها دارند مطرح می‌کنند زمین تا آسمان فرق می‌کند. در آخرین مسئله بین‌المللی ما، باز اروپایی‌ها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقع نمی‌شود داشت؛ هیچ توقعی نمی‌شود داشت.»
رهبر معظم انقلاب همچنین 10 مرداد 99 در بخشی از بیانات به مناسبت عید سعید قربان فرمودند: «اروپایی‌ها هیچ کاری برای مقابله با تحریم‌های آمریکا نکردند و آنچه که به نام اینستکس نیز مطرح کردند، بازیچه‌ای بود که محقق نشد.»
گفتنی است: اینستکس ۹ ماه بعد از خروج غیر قانونی آمریکا از برجام، بهمن ۱۳۹۷ با کلی منت از سوی سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه برای تسهیل تجارت غیردلاری با تهران ایجاد شد.
منابع: ایرنا - کیهان - تسنیم
اخبار ویژه
مافیای واقعی فیلترشکنفروشی در ایران
بازنشر/ بازخوانی برخی مواضع مهم فقیه انقلابی؛
یادگیری از گذشته؛
نظرات بینندگان
فیلم و عکس
جدیدترین اخبار پربازدید ها
