سایه سنگین نمایش‌های احساسی بر دیپلماسی/ تبعات بلاتکلیفی در اتحادیه اروپا چیست؟

به گزارش پایگاه 598، به نقل از ایرنا، نه طاقت فُرقت و نه خاطر قُربت؛ حکایت این روزهای اتحادیه اروپا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران است. به این معنا که نه توان روبرو شدن با واقعیت تهران را دارند و نه توان مقابله با این واقعیت را. قطعنامه درخواست افزودن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست تروریستی و رد طرح تعلیق مذاکرات هسته‌ای با ایران در پارلمان اروپا نشانه آن خاطر قربت و طاقت فرقت است.

مروری بر آنچه در پارلمان اروپا گذشت

از ابتدای هفته گذشته، خبرهای ضدونقیضی از تصویب قطعنامه‌ای ضدایرانی در پارلمان اروپا در رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران و نیز برخی حساب‌های توییتری منتشر شد و ظهر پنجشنبه-۲۹ دی- این گمانه‌زنی‌ها با اعلام تصویب قطعنامه‌ای به پایان رسید و مشخص شد نمایندگان پارلمان اروپا در تداوم ادعاهای خود علیه جمهوری اسلامی ایران، خواستار قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی اتحادیه اروپا شدند.

«پاسخ اتحادیه اروپا به تظاهرات‌ها و اعدام‌ها در ایران» عنوان گزارش ادعایی اروپاست که در آن مطابق ماه‌های گذشته اتهاماتی را متوجه تهران کرده و در نهایت از شورای اروپا خواسته است که اقدامات شدیدتری علیه جمهوری اسلامی ایران در برنامه خود داشته باشد.

پیشنهاد قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی از سوی «آنا فوتیگا» نماینده، لهستان در پارلمان اروپا مطرح و قطعنامه تصویبی از شورای اروپا خواسته شد که سپاه پاسداران و نیروهای فرعی آن، از جمله نیروهای بسیج و نیروی قدس سپاه را فهرست افراد، گروه‌ها و نهادهای درگیر در اقدامات تروریستی (فهرست تروریستی اتحادیه اروپا) قرار دهد.

بندها و ماده‌های دیگر این قطعنامه تکرار اتهامات بی‌اساسی است که غرب از زمان آغاز اعتراضات در ایران و نیز جنگ اوکراین علیه جمهوری اسلامی مطرح کرده است.

واکنش‌های داخلی به تصمیم پارلمان اروپا

اقدام خلاف عرف و بدعت تازه نمایندگان پارلمان اروپا، واکنش‌های قاطعی در داخل ایران به دنبال داشت. به فاصله ساعاتی از این اقدام ستادکل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای با محکومیت شدید این تصمیم نابخردانه که با ابتدایی‌ترین حقوق و قواعد بین المللی مغایرت آشکار دارد، تأکید کرده است: اقدام اخیر پارلمان اروپا، علاوه بر اینکه بدعتی در قواعد و مقررات بین المللی است، امنیت، آرامش و صلح منطقه ای و جهانی را تحت تاثیر قرار خواهد داد که پارلمان اروپا بایستی مراقب عواقب آن باشد.

سردار «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم در واکنش به اقدام اخیر پارلمان اروپا گفت: اروپایی ها اشتباهات خود را تکرار نکنند، هر چند به همراه آمریکا عادت دارند جای ظالم و مظلوم و شهید و جلاد را عوض کنند».

رئیس‌جمهور هم این حرکت پارلمان اروپا را از روی استیصال و پس از تلاش‌های ناموفق خیابانی آنها برای ضربه به مردم ایران دانست. آیت الله «سید ابراهیم رئیسی» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیروی رسمی و بخشی از سازمان نظامی کشور خواند و افزود: این اقدام برخلاف قوانین بین‌الملل و منشور سازمان ملل است. در این جلسه ابعاد و زوایای مختلف تشکیل سازمان بازرگانی از سوی اعضای هیات وزیران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه هم در تماس تلفنی با «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اقدام پارلمان اروپا در تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نوعی شلیک به پای خود اروپا دانست. وی همچنین در تماس دیگری با «توبیاس بیلستروم» وزیر امور خارجه سوئد ضمن تأکید بر نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مبارزه با گروه تروریستی داعش افزود: اقدامات مخرب پارلمان اروپا در قبال سپاه پاسداران خلاف منشور سازمان ملل متحد است.

«محمدباقر قالیباف» رئیس مجلس از ضرورت مقابله به‌مثل با اقدام اتحادیه اروپا سخن گفت و تاکید کرد: داعش را جبهه غرب و استکبار پشتیبانی و تجهیز کرد و آن کسی که با تروریسم جنگید و به حضور داعش در منطقه پایان داد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، این حقیقتی است که اروپا نمی‌تواند آن را وارونه جلوه دهد، چرا که همه سازمان های بین‌المللی و افراد منصف به آن اذعان دارند.

مجلس همچنین در نظر دارد ماده‌ای را به «قانون اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی توسط ایالات متحده آمریکا» مصوب ۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ بیافزاید تا کلیه کشورهای عضو اتحادیه اروپا که مبادرت به اعلام نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی نمایند، کلیه نیروهای نظامی وابسته به کشورهای عضو اتحادیه و سازمان ها و نهادهای تحت اختیار این نیروها را مشمول این قانون سازد.

«عباسعلی کدخدایی» رئیس کمیته پیگیری حقوقی ترور سردار سلیمانی، بدعت پارلمان اروپا و انگلیس در نامیدن سپاه به عنوان یک سازمان تروریستی را بیانگر تزویر و رفتار متناقض غرب دانست.

حمایت آمریکا از بدعت اروپا

همانگونه که انتظار می‌رفت اقدام اتحادیه اروپا از سوی پدرخوانده خود، ایالات متحده آمریکا مورد استقبال قرار گرفت. «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به تصویب این قطعنامه علیه ایران و سپاه، تلویحا از این اقدام حمایت کرد و گفت که موضع واشنگتن درباره سپاه مشخص است.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سوالی درباره این درخواست پارلمان اروپا از اتحادیه اروپا با تکرار این ادعا که ایران حامی تروریسم است مدعی شد: ایالات متحده مایل نیست موضوعی را به سایر کشورها تجویز کند؛ چراکه هر کشور یا گروهی از کشورها اختیارات، شواهد و معیارهای خود را دارند. آنچه ایالات متحده با شرکای اروپایی خود توافق دارد، به رسمیت شناختن این است که ایران حامی اصلی تروریسم در جهان است. هیچ اختلافی بین ایالات متحده و متحدان اروپایی ما در این مورد وجود ندارد.

قطعنامه‌ای برای فرافکنی

مجلس نمایندگان اتحادیه اروپا گرچه نهادی تصمیم‌گیر درباره موضوعاتی چون بودجه یا قراردادهای اقتصادی و مبادلات تجاری است اما در حوزه سیاست خارجی و امنیت کشورهای عضو این اتحادیه، کمترین میزان اختیار و دخالت را دارد و دولت‌ها و سازمان‌های اجرایی در این اتحادیه الزام قانونی برای عمل به مصوبات این نهاد را ندارند. درست به همین دلیل است که می‌توان قطعنامه تصویبی در این پارلمان را بیش و پیش از آنکه دارای ارزش اجرایی و حتی سیاسی دانست، باید غلیان احساساتی دانست که نتیجه تقلاهای ناتمام منافقین در لابی‌های این نهاد و سیاه‌نمایی‌هایی است که گروهی در میتینگ‌های سیاسی-هنری خود علیه جمهوری اسلامی به راه‌ انداخته‌اند.

این تصمیم اتحادیه اروپا از دیدگاه بسیاری صرفا یک پروژه سیاسی بوده و به همین دلیل است که بورل در گفت‌وگو با امیرعبداللهیان اذعان می‌کند که در پیش‌نویس پارلمان اروپا احساسات و نگرانی غالب است و اگرچه پارلمان اروپا یک نهاد کاملا مستقل است اما این قطعنامه فاقد ظرفیت اجرایی است.

یا دقیقا به همین دلیل است که «کریستوفر برگر» سخنگوی وزارت خارجه آلمان قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی را با موانع سیاسی و حقوقی مواجه دانسته و گفته است: «همانطوری که وزیر خارجه آلمان بارها تاکید کرده است موضع ما این است که چنین اقدامی از لحاظ سیاسی باید منطقی باشد».

نشانه مشهود دیگر از سیاسی بودن قطعنامه پارلمان اروپا، شکست طرح تعلیق مذاکرات هسته‌ای با ایران در این نهاد و آن اعلام باز بودن پرونده مذاکرات رفع تحریم‌ها است. پارلمان اروپا در جلسه، روز پنجشنبه با ۳۸۲ رای منفی به تعلیق مذاکرات احیای برجام نه گفت.

به نظر می‌رسد اروپا سیاست یک بام و دوهوای آمریکا را در دستور کار قرار داده و براساس نظریه‌ای که پیش از این بورل درباره برجام مطرح کرده بود، تلاش دارد تا این توافق را از دیگر رویدادها، تصمیمات و اقدامات غرب در برابر ایران مصون نگه دارد. مسئول سیاست خارجی اروپا چالش‌های ایران با غرب را مسئله‌ای متفاوت از برجام و مذاکرات رفع تحریم‌ها می‌داند و مذاکرات را با تمام سختی‌ها ادامه‌دار توصیف می‌کند.

واقعیت آن است که هم اروپا و هم آمریکا، به احیای برجام و بازگشت به میز مذاکره با ایران بیش از هر زمان دیگری نیاز دارند و تجربه مذاکراتی هم نشان داده است که پشت پرده افزایش فشارهای سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک غرب علیه ایران در مقاطع مختلف، امتیازگیری و حضور پرقدرت در میز مذاکرات بوده است. مقامات اتحادیه اروپا، برخلاف نمایندگان احساساتی این نهاد به خوبی می‌دانند که قراردادن نام نیروی نظامی و البته رسمی یک کشور در فهرست گروه‌های تروریستی ریسک بسیار بالایی دارد و در صورت چنین انتحاری باید دلیل بسیار قانع کننده و منفعتی بسیار بزرگ به دست آورند. منفعتی که به نظر می‌رسد با این اقدام و افزایش تنش‌ها در منطقه و جهان چندان قابل تصور نیست. جمهوری اسلامی ایران هم با وجود تمام منطقی که در امر مذاکره از خود نشان داده، با تداوم این روند تمایلی به نشستن پشت میزی که طرف‌های آن هر لحظه در پی دسیسه‌ای تازه هستند؛ نشان نخواهد داد.

اهداف قطعنامه سیاسی اروپا

در بررسی دلایل تصویب چنین قطعنامه‌ای که در عمل نوعی بدعت در روابط بین‌الملل است، می‌توان به دو دلیل خاص اشاره کرد که دلیل نخست بر اقلیت احساساتی پارلمان اروپا تأثیر نهاده و دومی بر اکثریت منعفت‌خواه آن. دلیل نخست ارائه تصویری خوفناک! از نیروی نظامی رسمی ایران است که در این تصویرسازی سپاه به جرم آنکه اجازه حضور تروریست‌های غرب و شرق در داخل کشور را نداده، مورد تهدید و تحریم واقع می‌شود. تصویرپردازان این سناریو برای نمایندگان پارلمان اروپا پادوهای منافقین، ورشکستگان سیاسی رژیم گذشته و سلبیریتی‌های اینستاگرامی هستند که بر افکار عمومی اروپا مانور داده و هریک در پی مطامع خاص خود در این پروژه می‌گردند.

اکثریت پارلمان اما صرفنظر از داستان‌های حقوق بشری به منظور کاستن از فشارهای جنگ اوکراین، در پی فرافکنی هستند. واقعیت آن است که در خاورمیانه حقوق و حتی جان هزاران کودک یمنی توسط ارتش ائتلاف سعودی ستانده می‌شود، حقوق صدها مخالف سیاسی گردن زده می‌شود، هزاران زن و دختر از تحصیل محروم می‌شوند و رویدادهای تلخ دیگری هم در این منطقه به وقوع می‌پیوندد اما پارلمان نشینان اروپا توجهی به آن ندارند. به همین دلیل است که این میزان توجه به جغرافیای ایران در این مقطع زمانی ناشی از فرافکنی‌های متنوع از جمله بحران اوکراین دارد. اتحادیه اروپا درحالی نگران مردم ایران است که هنوز پس از یک سال از آغاز جنگ علیه اوکراین نتوانسته است مشخص کند که به کی‌اف، تانکی تحویل خواهد داد یا نه!

سپاه به چه متهم است؟

این میزان خصم با نیروی نظامی یک کشور از سوی کشورهای دیگر تنها یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن حمله و تجاوز نظامی این نیرو به دیگر سرزمین هاست اما آیا سپاه به سرزمینی یورش برده است!؟ آیا از هزاران کیلومتر آن‌سو تر ناو و ناوبر و هواپیما در سواحل آمریکا و اروپا مستقر کرده است!؟ پاسخ این پرسش‌ها منفی و مبرهن است و اروپا هم این را به خوبی می‌داند. با این همه سپاه تحریم می‌شود چون به درخواست دولت‌های قانونی کشورهای همسایه‌اش به آنها کمک می‌کند و این برای غربی که در پی فروپاشی این دولت‌هاست، قابل قبول نیست. سپاه تحریم می‌شود به این دلیل که بزرگترین گروه تروریستی دست‌ساز غرب را نابود می‌کند و امنیت را به منطقه بازمی‌گرداند و در این مسیر مهمترین و تاثیرگذارترین مهره نظامی خود را هم از دست می‌دهد. سپاه تحریم می‌شود به این دلیل که چهل سال است اجازه آلوده شدن اروپا به مواد مخدر صادره از افغانستان را نمی‌دهد.

سپاه متهم است پهپادهایش در جنگ اوکراین به کار گرفته می‌شود و این در حالی است که پهپادهای آمریکا در گوشه‌گوشه غرب آسیا در حال هدف‌یابی و هدف‌گیری هستند و این اتهام در حالی متوجه ایران است که امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با شبکه تی‌آرتی ترکیه با بیان اینکه جمهوری اسلامی حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها را در چارچوب حقوق بین‌الملل به رسمیت می شناسد، گفته است: به ‌رغم روابط ممتاز تهران و مسکو، ما جدا شدن کریمه از اوکراین را به رسمیت نشناختیم. همچنین جدا شدن لوهانسک و دونتسک از اوکراین را به رسمیت نشناختیم. به دلیل اینکه بر اصول ثابت خودمان در سیاست خارجی تاکید داریم. وقتی می‌گوییم جنگ در اوکراین راه‌حل نیست، این را به عنوان سیاست اصولی باور داریم و بر آن تکیه می‌کنیم.

سپاه متهم است که چرا در سه ماه گذشته اجازه ورود سلاح گرم از مرزهای کردستان عراق را به کشور نداده!؟ چرا با گروهک‌های تروریستی، با جواسیس سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس و رژیم صهیونیستی و آمریکا، که حساس‌ترین اطلاعات امنیتی ایران را به بیگانگان فروخته‌اند، از در مهربانی و نوازش درنیامده است!

واقعیت اما این است که در داخل سرزمین ایران با وجود تمام کاستی‌ها و مشکلات غیرقابل انکار، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای حراست از مرزها و امنیت، با تمام توان در میدان است و هیچ بیانیه احساساتی نمی‌تواند این مسئولیت را از آنها سلب کند.