سرویس سیاسی پایگاه 598-سید جواد هاشمی فشارکی/ عملیات بیتالمقدس یکی از بزرگترین عملیاتهای رزمندگان ایران در خلال جنگ تحمیلی بود. رزمندگان اسلام در نیمه شب ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ در محور اهواز، خرمشهر و دشت آزادگان، عملیات را آغاز کردند، و طی 4 مرحله در طول ۳ هفته خرمشهر ومناطق زیادی را ازاد کردند.
عملیاتهای قبلی
پس از عزل ابوالحسن بنی صدر از ریاست جمهوری و فرماندهی کل قوا ، که خود مانعی در جبهه ها به شمار می رفت ، چهار عملیات بزرگ موفق انجام شد : عملیات ثامن الائمه در ۵ مهر ماه ۱۳۶۰ش ، به پاکسازی شرق رودخانه کارون از نیروهای بعثی و شکستن محاصره آبادان انجامید. عملیات طریق القدس دو ماه بعد در ۸ آذر ماه ۱۳۶۰ش شهر بستان و ۷۰ روستای منطقه، پاکسازی و آزاد شد. عملیات فتح المبین در منطقه غربی کرخه در ۲ فروردین ۱۳۶۱ش به موجب آن ارتفاعات منطقه و بخش وسیعی از سرزمینهای جنوب غربی کشور آزاد گردید. وچهارمین عملیات نیزعملیات بیت المقدس و آزادی خرمشهر بود.
منطقه عملیات
منطقه عمومی عملیات الی بیتالمقدس در میان چهار مانع طبیعی محصور بود، که از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی میشد. منطقه مزبور به جز جاده نسبتاً مرتفع اهواز به خرمشهر، فاقد هر گونه عارضه مهم برای پدافند بود. همین امر موجب شد تا زمین منطقه به دلیل مسطح بودن، برای مانور زرهی مناسب و برای حرکت نیروهای پیاده، به دلیل در دید و تیر قرار داشتن، نامناسب باشد. نقاط حساس و راهبردی منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جاده اهواز به خرمشهر، شهر هویزه و رودخانههای کارون، کرخه کور و اروند بود.
اجرای عملیات رزمندگان
عملیات بیتالمقدس در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ با قرائت رمز عملیات از سوی فرماندهی مشترک آغاز شد.
مرحله اول : ازادی منطقهای در جنوب رودخانه کرخه کور را به عنوان سرپل ، که پس از ۵ روز، جاده اهواز به خرمشهر، از کیلومتر ۶۸ تا کیلومتر ۱۰۳ تثبیت و کلیه رخنهها نیز ترمیم گردید.
مرحله دوم : در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند. جاده اهواز–خرمشهر (تا انتهای جنوب منطقهای که توسط قرارگاه نصر به عنوان سرپل تصرف شده بود) و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان حمید و هویزه نیز آزاد شدند.
مرحله سوم : در آخرین ساعات ۱۹ اردیبهشت ۱۳۶۱ آغاز گردید، اما به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی، نیروهای مسلح ایران در انجام مأموریت خود توفیق نیافتند.
مرحله چهارم : در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱ خرداد ۱۳۶۱ با هدف تلاش برای آزادیسازی خرمشهر آغاز شد، و واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند. و خرمشهر در بعد ازظهر 3 خرداد بهطور کامل آزاد شد و پرچم ایران برفراز «مسجد جامع» و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد. بدین ترتیب این شهر که پس از ۳۴ روز پایداری و مقاومت در ۴ آبان ۱۳۵۹ به اشغال ارتش عراق درآمده بود، ، آزاد شد.
نتایج
آزادسازی خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال بعثی ها
۵۰۳۸ کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده توسط ارتش عراق، از جمله شهرهای خرمشهر، هویزه، پادگان حمید و جاده اهواز–خرمشهر توسط نیروهای مسلح ایران آزاد شدند.
شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس توپخانه ارتش عراق خارج گردیدند.
۱۸۰ کیلومتر از خط مرزی بینالمللی نیز تأمین شد.
حدود ۱۹ هزار نفر از نیروهای ارتش عراق به اسارت ایرانیان درآمدند
بالغ بر ۱۶ هزار نفر از عراقیها نیز کشته یا زخمی شدند.
انهدام تعداد زیادی از یگانهای ارتش عراق
غنایم بدست آمده : ۲۸۵ دستگاه تانک و نفربر ، ۴۰ فروند هواپیما ، ۲ فروند بالگرد و ۵۰۰ دستگاه خودرو و....
این عملیات نقطه عطفی در روند هشت سال دفاع مقدس ملت ایران بوده که علاوه بر پایان بخشیدن به ۱۹ ماه اشغال بخش مهمی از خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربهای سهمگین به توان رزمی و جنگطلبیهای دشمن وارد ساخت و موجب تغییر موازنه قدرت به نفع رزمندگان اسلام شد.
و....
واکنشهانسبت به این پیروزی بزرگ
شادی سراسری ملت ایران
وحشت در جبهه دشمنان
پس از پیروزی ایران در عملیات الی بیتالمقدس، اسرائیل دست به اشغال جنوب لبنان زد. پس از انتشار این خبر، گروهی از فرماندهان سپاه به منظور دفاع از خاک سوریه و لبنان در برابر حمله ارتش اسرائیل به این کشور گسیل شدند و در کمپی در شهر زبدانی سوریه نزدیک مرز لبنان اردو زدند، سرپرستی و فرماندهی این نیروها را احمد متوسلیان و محمد ابراهیم همت به عهده داشتند.
کشورهای مرتجع عرب منطقه به تقویت مالی و نظامی بیشترعراق مبادرت ورزیدند.
گروهکهای ملی ومذهبی ؛ منافقین داخلی و افراد سست ایمان بر شیپور عدم ادامه جنگ دمیدند .
اشغال خرمشهر
در پی حمله بعث عراق به ایران، ۱۲ لشکر عراقی به سمت خرمشهر روانه شدند که با مقاومتِ پاسداران و مردم بومی خرمشهر و شهرهای اطراف آن رو به رو شدند. نبرد خرمشهر درگیری شهری میان ارتش عراق و رزمندگان ایرانی بود که در حومه و داخل خرمشهر از تاریخ ۱ مهر تا ۴ آبان سال ۱۳۵۹ رخ داد.نهایتاً، عراق توانست پس از ۳۴ روز درگیری، خرمشهر را اشغال کند.
به جهت انبوه استحکامات اجرا شده توسط بعث عراق و غیر قابل باز پس گیری آن ؛ صدام جناتکار مغرور شده بود و بارها گفته بود اگر ایران بتواند خرمشهر را پس بگیرد ؛ من کلید بصره و بغداد را به آنها خواهم داد .
پیش از شروع جنگ ،یعنی پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، خوزستان توسط فتنه بعثی ها دچار آشوب شد. در اهواز، حزب خلق عرب ادعای جدایی و پیوستن به عراق را داشت. بمبگذاری و خرابکاری آنها، مدتی مردم شهر خرمشهر را عاصی کرده بودند و در حال زمینه سازی برای استقبال از ارتش متجاوز عراق بودند.
آموزه های این عملیات بزرگ
پس از اشغال خرمشهر توسط بعث عراق ؛ طی ۵۷۸ روز اشغال، ارتش عراق خانه ها را خراب و مواضع مستحکم دفاعی دور شهر ایجاد کرده و انرا به یک دژ نفوذ ناپذیر کرده بود ، و امکان تسخیر آن با محاسبات نظامی غیر ممکن بود . ولی با عنایت الهی توسط رزمندگان ایران ازاد شد و به همین دلیل امام خمینی گفت که :" خرمشهر را خدا ازاد کرد !"
با توجه به اینکه ایران غنایم زیادی گرفته بود و موانع دیگری پیش روی جبهه ایران نبود ؛ اگر بلافاصله عملیات دیگری آغاز میشد ، به راحتی تا عمق عراق میتوانست پیشروی صورت گیرد و شکست عراق قطعی میشد و اساسا سرنوشت وموازنه جنگ به نحو دیگری رقم میخورد . بر همین اساس وحشت رژیم بعث و حامیان ان را در برگرفت و فتنه حمله به لبنان و انتقال نیروهای ایرانی به لبنان سبب فرصت برای بعثی ها شد تا مرزهای خود را مستحکم کنند و عملیاتهای بعدی در این منطقه با شکست مواجه شد . ضمن اینکه فرمانده لشکر 27 را نیز اسراییلها ربودند و عملا ضربه ای نیز بر پیکر توان رزم ایران وارد کردند .
امام خمینی با هشیاری خود دستور بازگشت نیروهای سپاه پاسداران به جبهههای ایران را صادر کرد و در نطقی گفتند:راه قدس از کربلا میگذرد. در اشغال خرمشهر نبرد تن با تانک بود و 34 روز به طول انجامید . ولی در ازادی سازی خرمشهر دو جبهه رزم نظامی 24 روزه بهمراه مناطق شمالی آزاد شد . که از تغییر توازن در جنگ تحمیلی خبر میداد .
یکی از شیرینی های آن روزهای خون و حماسه وپیوند نسل های بعدی با دفاع مقدس، صدای ضبط شده گویندهای است که توجه شنوندگان را جلب میکند: «شنوندگان عزیز توجه فرمایید، شنوندگان عزیز توجه فرمایید: خونینشهر، شهر خون، آزاد شد.»
امام خمینی فتح خرمشهر را از امور مافوق طبیعت و از عنایات خداوند دانسته است و امام خامنهای نیز حماسه آزادی خرمشهر را حادثهای بینظیر در تاریخ جهان قلمداد کرده و آن را پرچم سرافرازی و پایداری ملت ایران معرفی کرده اند.
سخن پایانی
این عملیات نشان داد که افکار لیبرالی و غرب گرایی؛ برای کشور مانع هستند و تکیه بر نیروی ایمان و توان بومی و مجاهده تنها راه سعادت کشور بوده و عنایت الهی را نیز بهمراه داشته است و اگر همین رویکرد در سایر حوزه های داخلی و بین المللی دنبال شود ؛ فتح خرمشهرهای جهان بزودی رقم خواهد خورد و تمدن نوین اسلامی ، ایجاد و زمینه ساز ظهور مهدوی (عج) را بهمراه خواهد داشت.