مهر، محمد رضا رئوف شیبانی در این میزگرد گفت: تحولات سوریه را از دو
دیدگاه نگاه می کنیم نخست اینکه ایران معتقد است بدون شک کشورهای منطقه
نیازمند اصلاحات هستند و مردم این کشورها مطالبات به حقی هم دارند و ما بر
ضرورت پاسخ گویی به این مطالبات تاکید داریم.
بخش دیگر اینکه
معتقدیم نظام سلطه و در راس آنها آمریکا خسارات زیادی از تحولات استراتژیک
منطقه دیده است. تحولاتی که چیدمان سیاسی منطقه را تغییر داده و تاثیرات
بین المللی نیز ایجاد خواهد کرد. این تحولات قطعاً موازنه سیاسی و بین
المللی را به نفع ملت های منطقه تغییر خواهد داد. نظام سلطه مهره اصلی خود
در مصر را از دست داده است. آنها برای اینکه جلو این خسارات را بگیرند تلاش
جدی دارند تا از تحولات منطقه ای که با اراده مردم آغاز شده سوار موج شده و
به نفع خود استفاده کنند.
وی می گوید: غرب در صدد پیاده کردن مدل
لیبی برای سوریه و کشورهای محور مقاومت است تا در قبال ما به ازای شکستهای
دیگر خسارت های آنها را جبران کنند که سوریه یکی از این حلقه هاست.
سفیر
سوریه در ادامه می گوید: منظر دیگری نیز در این باره وجود دارد و آن توطئه
علیه کشورهای محور مقاومت است. توطئه بسیار بزرگی است سوریه اولین بار
نیست که دچار خشم غرب می شود ولی این بار با دفعات گذشته بسیار متفاوت است و
این باره عنصر مردم هم به گونه ای در آن دخیل شده و این روند وضعیت را
پیچیده کرده است. آنها بر آن هستند تا افکارعمومی جهانی را برای سوء
استفاده روشن و آشکارا از مراجع بین المللی آماده کنند.
شیبانی در
بخش دیگری از این گفتگو می گوید: نظام سلطه با بهره برداری از تحولات و
سرعت آنها دخالت در امور کشورها را عادی و اقدامامات عملی مانند ارسال
اسلحه و دیگر تجهیزات جنگی به شورشیان را اقدامی قانونی جلوه داده است.
علل پیچیدگی بحران در سوریه
شیبانی
در ادامه مؤلفه های پیچیدگی بحران در سوریه را بر می شمارد و بصورت کلی در
این باره تصریح می کند: موقعیت سوریه یکی از عوامل اصلی پیچیده تر شدن
بحران دراین کشور است. این کشور در یکی از حساس ترین نقطه منطقه قرار
گرفته، همسایه اسرائیل و حاشیه امنیتی اروپاست، در همسایگی یک عضو ناتو است
و در کنار کشوری مانند عراق قرار دارد که در آن القاعده حضور فیزیکی دارد و
خود این کشور هم از تنوع و اختلافات سیاسی بسیار بالایی برخوردار است.
وی
یاد آور شد: ویژگی ژئوپولیتیک، تنوع سیاسی و فرهنگی ، اقوام مختلف از جمله
کردها، سنی ها شیعیان، علوی ها و عشایر از دیگر عواملی هستند که وضعیت را
در این کشور پیچیده تر کرده است.
این دیپلمات ایرانی این مؤلفه را دو عامل بیرونی و داخلی تقسیم میکند.
الف: عوامل بیرونی
1. حمایت های این کشور از جبهه مقاومت است
شیبانی یکی از عوامل پیچیده تر شدن بحران در سوریه را در حوزه بین المللی حمایت این کشور از جبهه و جریان مقاومت می داند.
وی
گفت: جریان مقاومت در راس آنها ایران روشنگریهایی کرد و خطرات توطئه های
پس پرده علیه مقاومت را افشا نمود و به اثبات رساند که جریان مقاومت اجازه
تغییر از بیرون را نمی دهد.
2. اختلافات در جامعه جهانی نسبت به تحولات در سوریه
شیبانی
در ادامه به یکدست نبودن جامعه جهانی در قبال تحولات سوریه اشاه کرد و
گفت: در حالیکه در تحولات دیگر کشورهای منطقه جامعه جهانی اعم از شرق و
غرب موضعی تقریباً یکسان داشتند اما درباره سوریه اختلافات بسیار بود.
چین
و سوریه اقدام به وتو کردن قطعنامه علیه سوریه در شورای امنیت سازمان ملل
کردند. گروه کشورهای "بریکس" (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) با
این نگرش مخالف بودند و کشورهای آمریکای جنوبی نیز مخالف چنین روندی بودند.
به همین دلیل درباره سوریه وحدت نظر صورت نگرفت.
ب: عوامل داخلی
1. رهبری آگاهانه و مقتدر
سفیر ایران در سوریه یکی از فرصت های مهم برای حاکمیت در سوریه را وجود رهبری آگاه در این کشور دانست.
وی
در این باره گفت: وجود رهبری که آگاهانه تحولات را تحلیل و مدیریت می کرد
با رهبری کشورهای دیگر مثل مبارک، قذافی، بن علی، و علی عدبالله صالح
متفاوت بود. وی فردی جوان و خواهان اصلاحات است و این اصلاحات را از زمانی
که جانشین پدر بوده پیشنهاد داد اما موضع غیر قابل انعطاف حزب و اعضای
قدیمی آن در برابر این رویکرد سبب شد تا این اصلاحات تا زمان کنونی به
تاخیر بیفتد.
2. یکپارچگی در ساختار نظامی و سیاسی
همبستگی مؤسسات سیاسی و نظامی در داخل سوریه از دیدگاه رئوف شیبانی یکی از عوامل مهم در تحولات و ناآرامی های اخیر در سوریه بود.
وی
در این باره می گوید: هر کشوری که طی یکی دو سال گذشته در خاورمیانه متحول
شده نخستین شکاف ها یا در ارتش و نیروهای امنیتی آن بوده یا اینکه ارتش به
کل به سوی مردم رفته است. ولی در سوریه ما شاهد شکاف نبودیم در نهادهای
سیاسی و نظامی این کشور اگر هم ریزشی شاهد بودیم در حد انشقاق بوده و این
در حدی نبود که کلیت نهاد را از هم فرو بپاشاند.
شیبانی گفت: در
سوریه ما بگونه ای که در کشورهای دیگر شاهد بودیم و اینکه سفیران یکی یکی
استعفا می دادند نبودیم. سفرای این کشور در شراط سخت از طرف معارضین کتک می
خوردند و مقاومت می کردند.
3. عدم وحدت معارضین سوریه
یکی
دیگر از فرصت های سوریه در این بحران به زعم سفیر ایران در سوریه عدم وحدت
معارضین این کشور بود. معارضین نتوانستند خود را بعنوان یک گروه متشکل و
سازمان یافته معرفی کنند.
شیبانی افزود: این گروه نتوانست خود را
بعنوان مجموعه ای واحد نشان دهد. اگر جریان معارضه کالبد شکافی شود این
معارضان به دو بخش خارجی و داخلی تقسیم شده اند که دو دیدگاه ایجاد کرده
یکی موافق دخالت خارجی بود و دیگری مخالف. جریان بیرونی هم دارای شاخه های
متفاوتی بود؛ عرب، کرد، سنی، علوی که با هم تجانس کافی و لازم نداشتند. بر
اساس گزارشی که آمریکایی ها منتشر کردند 133 جریان و گروه مسلح در بین
معارضین بود که این مجموعه عوامل سبب شده تا شرایط سوریه متفاوت از دیگر
کشورها شود و جبهه مقابل هم نتواند در تحقق اهداف خود توفیقی بدست آورد.
مواضع کشورهای عربی در باره سوریه
شیبانی در ادامه نشست خود در مهر به مواضع عربی از جمله عربستان و قطر در قبال سوریه اشاره می کند و می گوید:
سیاست
های کشورهای عربی تابعی از سیاست های آمریکایی در منطقه هستند و خودشان
برنامه ای برای تحولات منطقه ندارند. آنها در چارچوب تواقی که با غرب دارند
حرکت میکنند. رسانه های سعودی و قطری هم بازوی تبلیغاتی این استراتژیک
عربی - غربی هستند.
وی گفت: پول عربستان سعودی در کنار فعالیت های امنیتی-نظامی غربی دست به دست هم داده تا مدیریت بحران را در اختیار بگیرند.
نقش جنگ رسانه ای در بحران سوریه
سفیر
ایران در سوریه در بخشی از صحبت های خود در جمع خبرنگاران مهر به نقش
رسانه ها به ویژه دو کانال عربی العربیه و الجزیره و شبکه فرانس 24 اشاره
کرد و گفت: این شبکه ها در پخش اخبار، شیوه بسیار جلوتر از واقعیات میدانی
در سوریه را در پیش گرفتند.
وی گفت: دو شبکه عربی که بازوهای رسانه
ای تبلیغاتی عربستان و قطر بودند تهاجمی بس بزرگتر و خطرناکتر از ناتو به
سوریه داشتند. این رسانه ها خبر می سازند، قضاوت سیاسی می کنند، و مصوبات
سیاسی صادر می کنند.
گفتگو تنها راه حل بحران
وی
در ادامه به نقش گفتگو و پر رنگ شدن گزینه مذاکرات برای حل بحران اشاره
کرد و تصریح کرد: هم اکنون دولت سوریه پیروز میدان است. پیشتر معارضین دولت
سوریه را بعنوان طرف گفتگو قبول نداشتند و گفتگوها در کنار براندازی یکی
از گزینه های جانبی می دانستند اما هم اکنون آنها هیچ گزینه ای جز گفتگو با
دولت برای حل این مشکلات ندارند.
برنامه ایران برای پایان بحران عربی - عربی
شیبانی
در پایان این گفتگو به تلاش ایران برای پایان دادن به تنش های عربی- عربی
اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا کمک کند کشورهای عربی
که پل های پشت سر خود را خراب کرده اند ترمیم کرده و به آغوش جهان عرب
بازگردند.
وی می گوید: غرب در صدد پیاده کردن مدل لیبی برای سوریه و کشورهای محور مقاومت است