امارات کوچک با ادعا بزرگ نمی‌شود

بصیرت، رئیس جمهور در ادامه برنامه های چهارمین سفر هیئت دولت به استان هرمزگان، چهارشنبه هفته گذشته به جزیره ابوموسی رفت و با مردم آن دیدار کرد. بلافاصله پس از سفر احمدی نژاد به ابوموسی، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی در واکنشی گستاخانه، حضور رئیس جمهور در این جزیره را «نقض آشکار حاکمیت امارات بر سرزمین خود» خواند.

شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان سفر احمدی نژاد را گامی رو به عقب در زمینه تمام تلاش ها و کوشش های امارات به منظور یافتن راه حلی صلح آمیز برای پایان دادن به اشغال سه جزیره اماراتی از سوی ایران دانست و گفت: « این سفر وضعیت حقوقی این جزایر را که بخش و جزیی از سرزمین ملی امارات هستند، تغییر نخواهد داد.» پس از این موضع گیری بی منطق و هیجانی، وزارت امور خارجه امارات که دستش از همه جا کوتاه بود، سفیرش را به گفته خودشان برای مشورت به امارات فراخواند.

واکنش شتاب زده امارات به حضور رئیس جمهور در جزیره ابوموسی، مصداق دخالت آشکار در مسائل داخلی ایران است و از آنجایی که این موضعگیری وقیحانه نسبت به حضور رئیس جمهور در ابوموسی که یکی از جزایر قطعی و مسلم ایران است انجام گرفته، بسیار فراتر از یک مداخله ساده و قابل چشم پوشی است. احراز مالکیت ایران بر جزیره ابوموسی از طرق مختلف، قطعی و اثبات شده است تا آنجا که بی بی سی هم نتوانست آن را انکار کند. این شبکه پس از واکنش ناصواب و مداخله گرانه امارات نسبت به سفر احمدی نژاد به این جزیره با سعید محمودی استاد حقوق بین الملل در این باره گفت وگو کرد و وی گفت: «به نظر من دلایل ایران بسیار قوی است. از نظر تاریخی این جزایر تحت حاکمیت ایران بودند. تنها از سال 1902 تا 1970 انگلیس جزایر را تحت اشغال خود داشت و مذاکره ایران ]با انگلیس[ برای اعاده حاکمیتش بر جزایر دال بر این مسئله است و بر حاکمیت ایران برجزایر تردیدی نیست.» علاوه بر این بر اساس تفاهم نامه 1971 که با نظارت وزارت خارجه انگلیس بین ایران و امارات امضا شد، حاکمیت بر جزیره ابوموسی متعلق به ایران است.

موضعگیری ناشایست امارات در مسئله اخیر، با وجود ادله تاریخی و حقوقی تعلق جزیره ابوموسی به ایران، می تواند به دلایل زیر باشد:

1- اماراتی ها که سال ها است درباره جزایر سه گانه ادعا واهی و بی اساس دارند احساس کردند اگر در برابر حضور رئیس جمهور ایران در جزیره ابوموسی سکوت کنند به معنای پذیرش مالکیت ایران بر این جزیره و اثبات بی اساس بودن آن ادعاها و از دست رفتن هزینه هایی است که تاکنون برای این ادعای مضحک کرده اند و چه بسا به زعم آنها اگر به این سفر واکنش نشان نمی دادند، سایر کشورهای عربی که حامی آنها در این ادعا هستند، آنها را سرزنش و احیاناً تهدید می کردند که دیگر از امارات حمایت نمی کنند.

2- مقامات اماراتی وضعیت موجود میان ایران و غرب را برای فرصت طلبی و جولان دادن مناسب دیدند و با این تصور کاملاً اشتباه گمان کردند شدت درگیری ایران با غرب بر سر مسائل هسته ای و تشدید تحریم ها که گاه بی گاه چاشنی تهدید نظامی هم پیدا می کند، ایران را به ملاحظه کاری و احتیاط وا می دارد و مانع از واکنش ایران به اقدام امارات می شود. چه بسا به سبب همین وضعیت حاکم بر روابط ایران و غرب آنها پیش بینی کردند غرب بیشتر از گذشته از آنها حمایت می کند، حال آنکه غرب در ماه های اخیر از ناحیه افزایش تخاصم با ایران خسارات سنگینی متحمل شده و به نظر می رسد مایل نیست با ورود به این عرصه وضعیتش را بدتر از این کند.

3- احتمالاً تیرگی اخیر روابط ایران و عربستان عامل دیگری در جسارت و گستاخی اماراتی ها بود و آنها بر حمایت بیشتر عربستان حساب بازکردند، غافل از اینکه گرفتاری های داخلی عربستان و مداخله در بحرین و مسائل سوریه و عراق و قول بدون پشتوانه به غربی ها که می تواند خلأ نفت ایران در اروپا را پر کند، به مقامات این کشور اجازه نمی دهد به شکل جدی وارد مناقشه ای بشوند که چند بار آن را آزموده اند و نتیجه ای نگرفتند. اماراتی ها بدون در نظر گرفتن پیامدهای منفی رفتارشان، مرتکب اشتباه بزرگی شدند، آنها بدون داشتن قابلیت های لازم در موقعیتی که هیچ چیز به نفع آنها نیست صرفاً با اتکا به ظاهر برخی امور، زمینه تیرگی روابط شان با ایران را فراهم آوردند، تا این مرحله چیزی که به دست نیاوردند هیچ ضررهای جدی هم متوجه آنان شده است از جمله:

1- پیوستن امارات به گروه کشورهای تحریم کننده ایران و مشارکت در برخی عرصه های تحریم مانند تحریم بانکی و مواردی از این دست، این امکان را به ایران می دهد تا با ملاحظه کمتری با رفتارهای نابخردانه مقامات امارات برخورد کند.

2- امارات با این رفتار نکوهیده که در میان مسائل جاری و مهم منطقه ارزش چندانی ندارد، نهایت کاری که می تواند انجام دهد تکرار رفتار گذشته است که به سبب مسائل مهم تر منطقه نمی تواند نظرها را به خود جلب کند و تنها می تواند ایران را برای برخورد با چنین خیره سری ها مصمم تر کند.

3- بی اعتنایی کشورهای حامی امارات به ادعای بی اساس آن که تا حد زیادی به موقعیت نامطمئن این کشورها مربوط است، سرخوردگی امارات را به دنبال خواهد داشت. نشست وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هم نتوانست کار ویژه ای انجام دهد و بیشتر به نمایش دلجویانه شباهت داشت.

به غیر از موارد مذکور که محصول طبیعی حرکتی سیاسی، بدون در نظر گرفتن جوانب آن است، ایران نیز باید به شیوه ای مناسب پاسخ گستاخی اماراتی ها را بدهد که با زیر پا گذاشتن اسناد تاریخی و حقوقی تعلق جزایر سه گانه به ایران، تاکنون سعی کرده اند با جوسازی و هوچی گری و استفاده از نظر مساعد برخی استعمارگران دیروز و امروز، مالکیت قطعی ایران بر این جزایر را با چالش مواجه کند. امارات باید به سبب این هتاکی گستاخانه غیرقابل تحمل از دولت و ملت ایران عذرخواهی کند و منافع درازمدتش را برای برخی مطامع زودگذر که یقیناً به دست نمی آورد، از کف ندهد. برخورد تند با امارات برای ایران زحمت و هزینه ای ندارد؛ اما برخورد با کشورهای ضعیف که برای ماندن به دیگران تکیه کرده اند در شأن نظام مقتدر جمهوری اسلامی ایران نیست، ولی اماراتی ها بدانند که این رفتار ملاطفت آمیز نیز حد و اندازه ای دارد و سوءاستفاده از آن حد و اندازه آن را به سرعت کاهش می دهد.

*رضا گرمابدری