چرا پیک پنجم فاجعه ملی شد

به گزارش پایگاه 598، از ابتدای شیوع ویروس کووید ۱۹ در کشور که مربوط می‌شود به اواخر بهمن ۹۸، پنج پیک بیماری را پشت سر گذاشته‌ایم که با مرور هر کدام از این پیک‌ها، می‌توان دریافت که سخت‌ترین و تلخ‌ترین پیک بیماری کرونا در کشور، همین پیک پنجم بوده است که هنوز هم ترکش‌های آن را شاهد هستیم.

آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد که تعداد بیماران شناسایی شده و قربانیان کرونا در پیک پنجم، به بالاترین حد خود از زمان ورود به کشور رسیده بود به گونه‌ای که ۲۶ مرداد ۱۴۰۰، تعداد مبتلایان در یک روز به ۵۰ هزار و ۲۲۸ نفر رسید و دوم شهریور ۱۴۰۰، تعداد موارد مرگ و میر روزانه رکورد زد و به ۷۰۹ نفر رسید.

پیک پنجم کرونا در حالی که سخت‌ترین و تلخ‌ترین پیک بیماری بوده است، طولانی‌ترین پیک هم تلقی می‌شود. به طوری که دوره این پیک، از خرداد ۱۴۰۰ آغاز شد و ترکش‌های آن هنوز نیز ادامه دارد.

به اعتقاد متخصصین حوزه سلامت، اگر قبل از پیک پنجم می‌توانستیم به برنامه واکسیناسیون سرعت بدهیم، قطعاً می‌شد از شدت موارد ابتلاء، بستری‌ها و مرگ و میرها کاست. زیرا، مقایسه این وضعیت در ماه‌های مهر و آبان ۱۴۰۰ با ماه‌های تیر و مرداد ۱۴۰۰، حکایت از اثربخشی واکسیناسیون دارد. به طوری که تعداد قربانیان روزانه کرونا در کشور از ۷۰۹ نفر در دوم شهریور ۱۴۰۰، به یک دوازدهم یعنی ۵۸ فوتی کاهش یافت.

بهرام عین اللهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم، بدون اشاره به علل بروز پیک پنجم، از آن به عنوان یک فاجعه ملی یاد کرد که همگان را متأثر ساخت. زیرا، میزان مرگ و میرها در بخش‌های آی سی یو بیمارستان‌ها، هر روز افزایش می‌یافت و همین موضوع، موجبات نگرانی و دلهره مردم شده بود.

موضوع دیگری که در شدت گرفتن پیک پنجم اثرگذار شد، نحوه مدیریت محدودیت‌های کرونایی بود. به طوری که با وجود قرمز شدن کشور، اما شاهد بودیم که برخی تصمیمات در ستاد ملی کرونا، آنقدر اثرگذار نبودند که بتوانند از شدت پیک جلوگیری کنند.

به گفته یکی از اعضای کمیته علمی ستاد ملی کرونا، مسافران در ورود و خروج از استان، مورد ارزیابی قرار نمی‌گرفتند و همین مسئله سبب شد تا ناقلان به راحتی ویروس را خارج یا وارد کنند. این وضعیت در تهران بیشتر دیده می‌شد و طبیعی است که میزان شیوع بیماری در پایتخت شدیدتر باشد.

ما در این مدت (نقل قول مربوط به تیر ماه ۱۴۰۰) مقررات سختگیرانه‌ای نداشته‌ایم و از آن طرف، روند واکسیناسیون بسیار کند پیش می‌رود. همین مسئله به ایجاد پیک کمک می‌کند. زمانی که شرایط حاد می‌شود، باید اقدامات اجرایی مناسب و مؤثری هم اعمال شود. بخشی از این اقدامات به عهده نظام سلامت است، مابقی به سایر بخش‌ها برمی‌گردد.

این اپیدمیولوژیست عنوان داشت: اپیدمی کرونا، به دلیل تهدید کنندگی آن، موضوعی حاکمیتی است. بنابراین تمام سازمان‌ها باید درگیر شوند. یک سال و نیم از شیوع کرونا می‌گذرد، اما همچنان صف مرغ و نانوایی و سفر و تردد در جاده‌ها داریم. اینها دیگر جزو وظایف وزارت بهداشت به شمار نمی‌رود. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که شیوع، اوج نگیرد. من معترض وضعیت مدیریت اپیدمی در کشور هستم.

کمال حیدری معاون بهداشت وزارت بهداشت، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا پیک پنجم اینقدر سخت و تلخ شد، گفت: سویه های مختلف و قدرت بیماری‌زایی ویروس و اینکه مهار ویروس با واکسیناسیون نیست، بلکه بر می‌گردد به خیلی از مسائل فردی، مثل استفاده از ماسک، رعایت بهداشت فردی و…، که می‌تواند ما را در کنترل بیماری کمک کند.

تا تیرماه ۱۴۰۰ حدود ۵ میلیون دوز واکسن در کشور تزریق شده بود و ما در پیک پنجم روزانه حدود ۵۰ هزار بیمار، ۱۵ هزار بستری، ۸۰۰۰ بستری آی سی یو و روزی حدود ۷۰۰ مرگ داشتیم که با افزایش روند واردات واکسن به کشور، توانستیم از شدت پیک پنجم جلوگیری کنیم.

علی شریفی زارچی سرپرست مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که اثربخشی واکسن در کاهش آمار بیماران و فوتی‌های کرونا، گفت: واکسیناسیون، ریسک فوت را کاهش می‌دهد و درصد ایمنی که ایجاد می‌کند تابع سن و شرایط موج کرونا است که اگر ما در قله موج باشیم میزان اثربخشی واکسن با زمانی که در موج قرار نداریم، متفاوت است.

وی افزود: نرخ فوت را در هر یک میلیون نفر جمعیت بر اساس واکسن زده‌ها و واکسن تک دوز زده‌ها و واکسن نزده‌ها در ماه‌های مختلف سال برای گروه سنی بالای ۷۵ سال بررسی کردیم. مقیاس‌های آماری جمعیت نشان می‌دهد اگر افراد واکسن نزده بودند، ده‌ها هزار مرگ بالای ۷۵ سال در موج پنجم اتفاق می‌افتاد.

به گفته سرپرست مرکز آمار و فناوری‌های اطلاعات وزارت بهداشت، بررسی درصد فوتی‌های افراد واکسن زده نباید ملاک مقایسه برای اثر بخشی واکسن باشد بلکه ما باید اثر واکسن را برای کل جامعه در نظر بگیریم و نه فقط در فوت شده‌ها چرا که واکسن مانع از ابتلاء و بستری جمعیت زیادی شده است و نباید فقط مرحله بین بستری تا مرگ را مقیاس سنجش اثر واکسن دانست.

با نگاهی به وضعیت فعلی کرونا در کشور، متوجه می‌شویم که آثار واکسیناسیون روز به روز بیشتر نمایان می‌شود. به طوری که در حال حاضر، نقشه کرونایی کشور از ووضعیت قرمز خارج شده و فقط ۲ شهرستان قرمز داریم. همچنین، تعداد شهرهای آبی رنگ نیز رو به افزایش است.

البته نباید فراموش کنیم که اگر بخواهیم در مسیر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، سهل انگاری کنیم، شرایط سخت خواهد شد.