از تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای تا پذیرش حق تولید سوخت 3 و نیم درصدی

(شنبه) 26 فروردین ماه پنجمین مرحله مذاکرات 1+5 به میزبانی استانبول برگزار می‌شود.

این نشست در حالی برگزار می‌شود که پس از گذشت 10 سال از آغاز موضوع هسته‌ای ایران و تلاش برخی کشورهای غربی و آمریکا برای جلوگیری از دستیابی ایران به امکانات هسته‌ای برای استفاده در امور صلح آمیز مثل تامین انرژی، مباحث صنعتی، پزشکی، کشاورزی و... اکنون ایران علاوه بر حضور در جمع کشورهای هسته‌ای توانسته است برای تامین نیاز راکتور تهران به غنی سازی 20 درصد دست پیدا کند.

سطحی از توانمندی که به هیچ عنوان کشورهای غربی تصور نمی‌کردند که ایران بتواند به آن دست پیدا کند.

در زیر نگاهی داریم به فراز و فرود و تحولاتی که در 10 سال گذشته در خصوص موضوع هسته‌ای ایران رخ داده است:

*تابستان 2002 موضوع هسته‌ای ایران کلید خورد

موضوع هسته‌ای ایران تقربیا از تابستان 2002 کلید خورد.

این موضوع پس از گذشت 10 سال و پشت سر نهادن فراز و فرودهای فراوان هنوز به عنوان یکی از سوژه‌های داغ و حساس بین‌المللی دنبال می‌شود.

در یک طرف ایران و در طرف دیگر گروه 1+5 متشکل از فرانسه، انگلیس، آمریکا، روسیه، چین( قدرت‌های هسته‌ای جهان و 5 عضو دائم شورای امنیت) و آلمان که به منظور انجام مذاکره و حل این موضوع از سوی شورای حکام تشکیل شده است حضور دارند.

در سال 86 پرونده ایران از سوی آژانس بین‌المللی اتمی تحت فشار برخی کشورهای غربی به شورای امنیت ارجاع داده  شد.

امری که از نظر اکثر کارشناسان اقدامی کاملا غیر قانونی بود، چرا که ایران متعهد به پیمان NPT بوده و فعالیت‌هایش زیر نظر آژانس بین‌المللی اتمی انجام می‌شد و هرگز بازرسان آژانس و یا دبیر کل این آژانس گزارشی مبنی بر عدول ایران از قوانین آژانس و یا جلوگیری رسمی از حضور و بازدید بازرسان این آژانس ارائه نداده بودند و ارجاع پرونده هسته‌‌ای ایران به شورا امری کاملا غیر قانونی محسوب می‌شد.

ایران که همواره بر صلح آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای خود تاکید کرده است در مهر ماه 82 ( 20039) به منظور همکاری با آژانس و اثبات حسن نیت خود در توافق با 3 کشور انگلیس، فرانسه و آلمان که آن زمان طرف غربی مذاکره کننده با ایران بودند، بر اساس توافقنامه‌های تهران، بروکسل و پاریس کلیه فعالیت‌ها و مطالعات مرتبط با دانش اتمی را به حالت تعلیق در آورد، به شرط این که موضوع هسته‌ای ایران در شورای امنیت دنبال نشود.

توافقنامه تهران:

این توافقنامه در ۲۹ مهر ۱۳۸۲ برابر با ۲۱ اکتبر ۲۰۰۳ به امضا رسید و به موجب آن از تأسیسات اتمی ایران بازرسی‌های گسترده‌ای به عمل آمد و فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم نیز در ایران متوقف شد.

در این مذاکرات ریاست هیئت ایرانی را حسن روحانی و کمال خرازی بر عهده داشتند. ریاست هیئت اروپایی را هم "دومینیک دو ویلپن"، "جک استراو" و "یوشکا فیشر" وزیران خارجه سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان بر عهده داشتند.

توافق‌نامه بروکسل:

این توافقنامه در ۴ اسفند ۱۳۸۲ برابر با ۲۳ فوریه ۲۰۰۴ به امضا رسید و ایران متعهد شد ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز برای غنی‌سازی را متوقف کند و اقدام به ساخت قطعات یدکی سانتریفیوژهای موجود در آن زمان را نیز تعلیق کند.

در این مذاکرات ریاست هیئت ایرانی بر عهده حسن روحانی و ریاست هیئت اروپایی بر عهده "خاویر سولانا" بود.

توافق‌نامه پاریس:

این توافق‌نامه در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۴ برابر با ۱۷ بهمن ۱۳۸۲ در پاریس بین ایران و 3 کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به امضاء رسید و به موجب آن ایران به عنوان اقدامی داوطلبانه در جهت اعتمادسازی و نه به عنوان یک تعهد قانونی پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی نماید.

نماینده مذاکره ‌کننده ایران سیروس ناصری به همراه سفیران وقت ایران در پاریس، لندن و برلین بودند، اما هرگز طرف غربی به تعهدات خود در قبال حسن اقدام ایران عمل نکرد.

از سرگیری غنی‌سازی:

پس از توافق‌نامه پاریس، ایران اعلام کرد تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی به پایان رسیده ‌است و با فک پلمب، فعالیت‌های UCF اصفهان را تحت نظارت آژانس ادامه می‌دهد.

همچنین ایران در ژانویه ۲۰۰۶ در حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تأسیسات مجتمع تحقیقاتی هسته‌ای نطنز را نیز فک پلمب کرد، اما شورای امنیت در مارس همان سال به ایران یک ماه فرصت داد تا فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند.

در آوریل ۲۰۰۶ دانشمندان ایرانی موفق به تولید چرخه کامل سوخت هسته‌ای در مقیاس آزمایشگاهی شدند و ایران به کشورهای عضو باشگاه اتمی پیوست.

شورای امنیت در ژوئیه ۲۰۰۶ قطعنامه ۱۶۹۶ را تصویب کرد که خواستار تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود.

شورای امنیت در دسامبر همان سال قطعنامه ۱۷۳۷ را تصویب کرد که بیشتر فعالیت‌های

تجاری، مالی، صنایع موشکی و هسته‌ای ایران را براساس بند ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، هدف قرار داده بود. این قطعنامه نخستین سند بین‌المللی حقوقی بود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای معرفی می‌کرد.

در مقابل تهران با تأکید بر بند ۴ معاهده "ان‌پی‌تی" این اتهامات را غیر مستند خواند و خواستار رفتار غیر تبعیض آمیز با فعالیت‌های اتمی خود شد.

در سال 2006 گروه 1+5 با حضور کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان برای انجام ادامه مذاکرات تشکیل شد.

این گروه در راستای ادامه فشار بر توقف برنامه اتمی ایران، قطعنامه‌های ۱۷۴۷، ۱۸۰۳ و ۱۸۳۵ را نیز تصویب کرد.

نشست ژنو یک

خرداد ماه 87 همان سال، "خاویر سولانا" مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا در جریان کنفرانس خبری در تهران، متن کامل بسته پیشنهادی گروه 1+5 به ایران را در اختیار خبرنگاران رسانه‌های همگانی قرار داد.

بسته پیشنهادی که با عنوان "زمینه‌های ممکن همکاری با ایران" تهیه شده و همراه با آن متن نامه‌ای خطاب به منوچهر متکی وزیر امور خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران، ضمیمه شده بود.

نکته مهم در خصوص بسته پیشنهادی سولانا این بود که آن زمان کارشناسان سیاسی اعلام کردند که در این بسته نکته تازه‌ای وجود نداشته و فقط درخواست تعلیق که در واقع تلاش برای ممانعت از دستیابی ایران به فناوری صلح آمیز هسته‌ای بود، با ادبیات جدید تکرار شده بود.

۲۹تیر ماه ۸۷ اولین مرحله نشست 1+5 با ایران در ژنو برگزار شد و در پایان این مرحله، سعید جلیلی دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رویکرد ایران در بسته پیشنهادی خود را راهکار بلند مدت دیپلماتیک دانست و افزود: ما بسته پیشنهاد خود را جهت همکاری برای صلح و امنیت ارائه کردیم و هیچ مابه ازایی نیز مقابل آن مطالبه نکردیم، اما موضوع مهم در این مرحله طرح "فریز مقابل فریز" (تعلیق برابر تعلیق) بود که از سوی 1+5 ارائه شده بود. طرحی که ایران در مرداد ماه ۸۷ خواستار شفاف شدن آن که به معنای تعلیق توسعه تاسیسات هسته‌ای ایران بود، شد.

در این طرح گروه 1+5 خواستار آن شده بود که ایران به تاسیسات خود سانتریفیوژی اضافه نکند تا تحریم‌ها ادامه پیدا نکند.

با این حل تا برگزاری دومین مرحله نشست این گروه با ایران، نتیجه ای حاصل نشد و طرح پیشنهادی فریز مقابل فریز از سوی ایران اجرایی نشد، چرا که ایران فعالیت صلح آمیز هسته‌ای را حق مسلم خود عنوان کرده و به فعالیت‌های خود ادامه داد.

نشست ژنو 2

مهر ماه ۸۸ دومین مرحله مذاکرات ایران و نمایندگان کشورهای 1+5 برگزار شد.

این نشست در ۲ نوبت صبح و بعد از ظهر در ژنو دنبال شد و طرفین در پایان این گفت‌وگوها توافق کردند دور بعدی مذاکرات تا پایان اکتبر همان سال برگزار شود.

سعید جلیلی در گفت‌وگوهای صریح و روشن خود با خاویر سولانا هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان سیاسی 6 کشور در ژنو سوئیس، تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از حقوق حقه خود به هیچ عنوان منصرف نخواهد شد.

وی گفت: ایران در دنبال کردن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز در چارچوب حقوقش عمل می‌کند و پیشنهاد کرد که مذاکرات مبتنی بر موضوعات گسترده‌تر و جهانی باشد.

نشست ژنو 3

ایران گفت‌‌وگو را در چارچوب راهبرد 2 مسیره (فشار و مذاکره) نمی‌پذیرد

15 آذرماه 89 نشست ژنو 3 در سوئیس آغاز شد و پس از 2 روز مذاکره بین ایران و گروه 1+5 به پایان رسید.

در پایان این نشست قرار شد که  گفت‌وگو برای همکاری حول نقاط مشترک ادامه پیدا کند.

سعید جلیلی  پس از پایان نشست ژنو 3 گفت: ما گفت‌وگوها را صرفاً برای همکاری حول نقاط مشترک مورد نظر طرفین ادامه می‌دهیم و بر این مبنا امیدواریم طرف مقابل هم بر این توافقی که امروز کردند و این موضعی که اعلام شد ثابت بمانند و بتوانیم گفتگوها را براساس قراری که گذاشتیم احتمالاً در بهمن ماه در استانبول بر این مبنا ادامه دهیم.

جلیلی همچنین عنوان کرد که گفت‌وگو را در چارچوب راهبرد دو مسیره نمی‌پذیریم و آن را نفی می‌کنیم.

این سؤال اساسی بود که ما داشتیم و در این گفت‌وگوها نیز مطرح کردیم. آنها در مطالبشان عنوان کردند که می‌خواهند گفت‌وگو را برای همکاری داشته باشند.

بیانیه 3 جانبه تهران در حاشیه نشست گروه 15

نشست سه جانبه ایران، ترکیه و برزیل با محوریت تبادل سوخت هسته‌ای در حاشیه اجلاس گروه 15 در تهران و پشت درهای بسته برگزار شد.

27 اردیبهشت سال 89 (2010) بیانیه مشترک ایران، ترکیه و برزیل در خصوص تبادل سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران به امضا رسید.

روسای جمهور ایران و برزیل و نخست وزیر ترکیه در تهران طرح تبادل سوخت را تهیه و آن را به آژانس اعلام کردند.

در مهمترین بند توافقنامه 10 ماده‌ای آمده بود که 1200 کیلو‌گرم سوخت اورانیوم کمتر غنی‌ شده در ترکیه به صورت امانت نگهداری شود، که در مالکیت ایران خواهد بود و ایران و آژانس امکان نظارت بر آن را دارند.

همچنین در ماده شش و هفت این توافقنامه نیز تصریح شده بود که جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را در مورد موارد فوق به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ظرف 7 روز اعلام می‌کند و متناسب با درخواست گروه وین (روسیه، فرانسه، آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) جزئیات بیشتری درباره‌ تبادل سوخت از طریق توافقنامه‌  خطی و ترتیبات مربوط به توافقنامه ایران و وین که متعهد به تحویل 120 کیلوگرم سوخت اورانیوم مورد نیاز راکتور تهران است، شرح داده خواهد شد.

به علاوه از زمانی که گروه وین توافق خود را اعلام کند طرفین خود را ملزم به اجرای ماده 6 می‌دانند و ایران نیز موافقت خود را با انتقال 1200 کیلوگرم اورانیوم کمتر غنی شده (LEU) اعلام می‌کند و گروه وین نیز متعهد می‌شود 120 کیلوگرم سوخت مورد نیاز راکتور تهران را به ایران تحویل دهد.

با وجود این که گروه وین (آمریکا، روسیه، فرانسه و آژانس) خود مشوق اصلی میانجیگری ترکیه و برزیل شده بودند، اما در نهایت حاضر نشدند تا به توافقنامه تهران متعهد و به مفاد آن عمل کنند و پیشنهاد خود برای میانجیگری ترکیه و برزیل را تکذیب کردند که همین امر موجب شد تا نخست وزیر ترکیه در نامه‌ای به سران 26 کشور جهان ضمن حمایت دوباره از بیانیه سه جانبه ایران، ترکیه و برزیل از آن به عنوان توافقی مهم برای حل مسالمت آمیز موضوع هسته‌ای ایران یاد کند.

رئیس جمهور برزیل نیز به روسای آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس در این خصوص نامه نوشت.

اظهارنظر کلینتون که آمریکا با برزیل در مورد ایران دارای "اختلافات جدی و بزرگی" است، موجب شد که وزارت امور خارجه برزیل نامه 20 آوریل 2010 اوباما به رئیس جمهور برزیل را که از وی خواسته بود برای تهیه طرح تبادل به تهران برود، منتشر کند.

متاسفانه مجموعه 1+5 بدون توجه به بیانیه سه جانبه تهران برای تبادل سوخت و فضای مثبت و سازنده ایجاد شده در اثر حسن نیت جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر رویکرد خصمانه خود را با صدور قطعنامه 1929 در 19 خرداد 1389 در شورای امنیت نشان داد. این قطعنامه البته با اجماع تصویب نشد و ترکیه و برزیل به آن رای منفی و لبنان نیز رای ممتنع دادند.

در پی عدم تعهد گروه وین به توافقنامه تهران، ایران تصمیم گرفت از آن پس در مذاکرات سیاست بسته مقابل بسته را پیش بگیرد و اعلام کرد که فقط در خصوص موضوعات مشترک گفت‌وگو‌ها را دنبال خواهد کرد.

در بسته ایران موضوع هسته‌ای ذکر نشده بود بلکه مباحثی از قبیل امنیتی، منطقه‌ای و ... در آن بود. بر این اساس در نشستی که صرفا در خصوص هسته‌ای باشد شرکت نخواهد کرد.

نشست استانبول یک

بهمن ماه 89 (2011) نشست گروه 1+5 با ایران به میزبانی استانبول برگزار شد.

نخستین دور مذاکرات بین نمایندگان اعزامی جمهوری اسلامی به ریاست سعید جلیلی و نمایندگان گروه 1+5 به ریاست "کاترین اشتون"، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل چراغان استانبول اول بهمن ماه 89 برگزار شد.

در دور نخست این مذاکرات 2 اتفاق مهم رخ داد؛ اول اینکه ایران اجازه نداد غربی‌ها بحث‌های خارج از دستور کار "گفت‌وگو برای همکاری" را مطرح کنند و آنها هم روی این موضوع اصرار نکردند و دوم اینکه ایران پیشنهادهایی عملی برای همکاری در حوزه‌هایی خاص به 1+5 ارائه کرد و خواستار پاسخ آنها شد.

زمانی که نمایندگان 1+5 موضوع هسته‌ای ایران را در این نشست طرح کردند، از سوی سعید جلیلی هیچ چارچوبی غیر از موضوع توافق شده پذیرفته نشد و این اولتیماتوم داده شد درصورتی که این بحث طرح شود، هیئت ایرانی نشست را ترک خواهد کرد.

کاترین اشتون در این دور از مذاکرات به عنوان جمع بندی جلسه تأکید کرد که یافتن نقاط مشترک، دستور کار دورهای بعدی مذاکرات خواهد بود. وی همچنین پذیرفت که پیشنهادهای عملی ارائه شده توسط ایران موضوع گفت‌وگوها در دیدارهای دو جانبه بعد از ظهر و همچنین دور دوم مذاکرات باشد.

ایران و گروه وین شامل "فرانسه، روسیه، آمریکا و آژانس" که نمایندگانشان در مذاکرات استانبول حضور داشتند، پیش از برگزاری دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5، پیرامون موضوع تبادل سوخت مذاکره کردند. دور بعدی مذاکرات در روز دوم بهمن ماه به پایان رسید و به دلیل ناتوانی مذاکره کنندگان غربی از پاسخ به پیشنهادهای مشخص ایران و طرح مباحث فراتر از دستور کار "گفت‌وگو برای همکاری" که در ژنو 3 مورد توافق قرار گرفته بود، این دور از مذاکرات بی نتیجه ماند.

در دور دوم مذاکرات استانبول، کاترین اشتون مسئول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان درخواست کرد که موضوع تبادل سوخت برای دستیابی به یک توافق عملی در دستور کار قرار بگیرد.

در این بخش از گفت‌وگوها که عملاً جدی‌ترین دور از مذاکرات استانبول بود، مذاکره کننده ارشد ایران ترجیح داد که منطق جمهوری اسلامی در موضوع زمینه‌های همکاری مشترک، الزامات برای ادامه گفت‌وگوها و چارچوب بحث در مورد تبادل سوخت را به‌طور مبسوط تبیین کند. جلیلی در این بخش از سخنان خود تأکید کرد که بر مبنای توافق ژنو 3، گفت‌وگوها صرفاً باید در چارچوب زمینه‌های مشترک همکاری باشد و لازمه همکاری، کنار گذاشتن رویکردهای تقابلی است که نمونه عینی آن قطعنامه‌ها و تحریم‌ها علیه ایران است.

وی همچنین افزود ایران نیز به همکاری با آژانس در چارچوب NPT و پادمان پایبند است و این رویکرد را نیز از طرف خود لازمه استمرار گفت‌وگوها می‌داند.

دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان در ادامه، برای طرف مقابل تصریح کرد که شرایط کنونی ایران با 15 ماه قبل در موضوع تبادل سوخت متفاوت است، چرا در آن دوره ایران در چارچوب نیاز خود برای تأمین سوخت درخواست داده بود، اما در حال حاضر حدود 40 کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصد در مجتمع غنی‌سازی نطنز تولید شده و کارخانه تبدیل سوخت به میله‌های سوخت در اصفهان نیز در حال احداث است و بر اساس زمان‌بندی، شهریورماه 90 به بهره‌برداری می‌رسد.

جلیلی در دور سوم مذاکرات (روز دوم) خطاب به خانم اشتون گفت اگر شما به دنبال خرید زمان هستید، ما چنین قصدی نداریم و به حقوق و تکالیف خود در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند هستیم.

18 شهریور ماه 90 (2011)

نامه جلیلی به اشتون

در این نامه اعلام شده است که ایران برای گفت‌وگوهای جدید آمادگی دارد، اما از حقوقش عقب‌نشینی نخواهد کرد و قاطعانه به لزوم تحقق حقوق مشروع و نیز تعهدات بدون هرگونه تبعیضی باور دارد.

30 شهریور ماه 90

نشست مدیران سیاسی 6 کشور و بیانیه اشتون.

در این بیانیه آمده است، امروز من با مدیران سیاسی چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و آمریکا به منظور ارزیابی وضعیت مربوط به موضوع هسته ای ایران ملاقات کردم. ما اراده و تعهد خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای این موضوع را مورد تایید مجدد قرار دادیم و بحث خود را روی گام‌های عملی بیشتر به منظور دستیابی به این هدف در سریع ترین زمان متمرکز نمودیم.

29 مهر 90 (2011)

نامه اشتون به جلیلی

اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که در نامه‌ای به ایران اعلام کرده است که قدرت‌های بزرگ آماده هستند در هفته های آینده با ایران درباره موضوع هسته ای نشست برگزار کنند.

28 آبان ماه 90 (2011)

اشتون خواستار مذاکره با ایران شد. رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ایران درخواست کرد تا پیشنهاد مذاکره در خصوص برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد. در بیانیه وی آمده است: من از ایران یکبار دیگر درخواست می‌کنم تا به پیشنهادهای من و گروه ۶ (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس بعلاوه آلمان) پاسخ مثبت دهد. اظهارات اشتون پس از تصویب قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد.

نشست استانبول 2

فردا 26 فروردین مذاکرات استانبول آغاز می‌شود با نگاهی به گذشته این مذاکرات که در بالا آمده است، شاید کمی دشوار بتوان گفت که این دور از مذاکرات به نتیجه برد-برد برسد.

اگر زمانی غرب تمام تلاش خود را برای محروم کردن ایران از رسیدن به توان هسته‌ای به کار برد و در این راستا از هر گونه اقدام از قبیل تحریم‌های گسترده دریغ نکرد، اما در نهایت ایران توانست به دستاوردهای صلح آمیز هسته‌ای مورد نیاز خود در عرصه‌های مختلف دست پیدا کند.

حال باید دید غرب در این نشست چه چیزی برای ارائه و مبادله ارائه خواهد کرد، هر چند که ایران همانطور که قبلا نیز اعلام کرده است صرفا در خصوص هسته‌ای بحث نخواهد کرد و بسته‌اش شامل مسائل مهم دیگر در عرصه منطقه‌ای و امنیتی خواهد بود.

نباید از نظر دور داشت که غرب در عین حالی که به دنبال توقف غنی سازی ۲۰ درصدی و تعطیلی سایت فردو است، اما حاضر به پذیرش غنی سازی برای مصارف صلح آمیز ایران نیز هست که نوعی مبادله امتیاز است. هر چند که ایران اعلام کرده است که هرگز حاضر نیست روی تعطیلی سایت فردو صحبتی کند.

اما نکته مهم دیگر این است که فریدون عباسی دوانی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز عنوان کرد، که فعلا سوخت کافی برای فعالیت راکتور تهران داریم و در صورتی که نیاز نداشته باشیم قصد تولید مجدد سوخت را نداریم.

زمانی غرب حاضر به پذیرش فعالیت ۲۰ دستگاه سانتریفیوژ هم برای کارهای تحقیقاتی در ایران نبود، اما امروز در غرب سخن از حق ایران برای داشتن هزاران سانتریفیوژ برای غنی سازی 3 و نیم درصدی  سخن گفته می‌شود.

شاید زمان رسیده است که غرب نگاه خصمانه خود به ایران را تغییر داده و دست از تحریم و فشار بر ایران از طریق اهرم‌های بین‌المللی در اختیار خود بردارد.

منبع: فارس