نگاهی به ابعاد وجودی امام حسین(ع) / نتیجه قیام عاشورا چه بود؟

به گزارش پایگاه 598، حجت‌الاسلام علی شیرازی، مسؤول دفتر نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه ثارالله همزمان با عاشورای حسینی، یادداشتی با موضوع ویژگی‌های امام حسین (ع) منتشر کرد که متن آن به شرح ذیل است:

خانواده اولین و مهمترین نهاد اجتماعی‌است که فرد در آن متولد می‌شود. شخصیت، اخلاق و فرهنگ فرد در خانواده شکل می‌گیرد. خانواده بر رفتار، سبک فکر، تعامل‌های بین فردی، ذهنیات، ایمان، باور، آداب، شناخت مصادیق ارزش‌ها، راه‌های کسب فضائل و ترک رذائل اخلاقی، نقش اصلی و اساسی‌دارد. برای تبیین شخصیت، اخلاق و فرهنگ امام حسین علیه‌السلام، در گام اول باید خانواده او را بشناسیم:

۱. جد مادری امام، پیغمبر اسلام است. آخرین و کامل‌ترین پیامبر الهی که دینش نیز کامل است و به عنوان الگوی‌جامعه بشری مطرح می‌باشد.

۲. پدر امام، حضرت علی علیه السلام است که پیامبر (ص) درباره او فرمودند: «لَوْ أَنَّ اَلْغِیَاضَ أَقْلاَمٌ وَ اَلْبَحْرَ مِدَادٌ وَ اَلْجِنَّ حُسَّابٌ وَ اَلْإِنْسَ کُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا» (فضائل امیرالمؤمنین علی‌بن ابیطالب) اگر درختان قلم و دریا‌ها مرکب و جن‌ها حسابگر و انسان‌ها نویسنده شوند، نمی‌توانند فضائل امیرالمؤمنین را محاسبه کنند.

۳. مادر امام حضرت زهرا سلام الله علی‌ها است. حضرت علی‌علیه‌السلام فرمودند: فاطمه، همچون قلب برای پیکر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم است. امام حسین علیه‌السلام در دامان پیامبر و علی و فاطمه علیهم‌السلام تربیت شد و شخصیت او شکل گرفت. آنان به عقاید و اخلاقیات و رفتار و به فرهنگ او شکل دادند.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: علی و فاطمه علیهما السلام دو دریای ژرف دانش‌اند که از آن دو، مروارید و مرجان بر آید. امام حسین علیه‌السلام مروارید پرورش یافته در مکتب علی و فاطمه است. نوع رفتار، گفتار و عبادت او منبعث از آن دو گوهر ناب است. تمامی مقامات امام عاشورا شکل پذیرفته از عظمت نبوی، علوی و فاطمی‌است.

۱. مقام علمی‌

از حضرت علی‌علیه السلام نقل شده که فرمودند: رسول خدا هزار باب علم به من آموخت که هر بابی هزار باب دیگر می‌گشاید؛ تا آنجا که از هرچه بوده و تا روز قیامت خواهد بود، آگاه شدم. امام صادق علیه‌السلام فرمودند: علم ۲۷ حرف دارد. از این علم فقط ۲ حرف در اختیار انسان است. همه این علوم در اختیار امام حسین علیه‌السلام بود. ایشان از نوعی‌علوم غیرعادی‌هم بهره‌مند بود.
قرآن می‌فرماید: ومن عنده علم الکتاب. امام صادق فرمودند: به خدا سوگند تمام علم کتاب نزد ما اهل بیت است. آصف بن برخیا تنها بهره‌ای از علم کتاب داشت که توانست بارگاه عظیم بلقیس را از صنعای یمن به فلسطین منتقل کند. امام حسین علیه‌السلام بهره‌مند از تمام علم کتاب بود.

پس از رحلت پیامبر تا لحظه شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها، جبرئیل بر فاطمه وحی می‌آورد و علی‌علیه‌السلام کاتب وحی بود و مصحف فاطمه را تدوین کردند. این کتاب یکی‌از تجلیات علم بی‌نهایت الهی‌بر روح عظیم فاطمه است که بنا بر روایات، اخبار گذشته و آینده تا خاتمه قیامت در آن مصحف شریف موجود است. مصحفی که یکی‌از منابع اصلی‌علم امام عاشوراست. این علوم برای همه اولیاء الهی ثابت است و امام عصر روحی‌له الفداء براساس آن قیام می‌کنند.

عبدالله بن عمر می‌گفت: انه یعز العلم غرا؛ همانا حسین علم را می‌نوشید. ایشان به تمامی‌احکام و باید‌ها و نبایدهای‌الهی‌آگاه بود. تمامی حوادث گذشته و حال و آینده را می‌دانست. به علوم ظاهری و باطنی واقف بود. علم تفسیر را می‌دانست. به علم فن بیان احاطه داشت. به همه حوادث دنیا و قیامت عالم بود. اسرار زمین و آسمان و کهکشان‌ها را می‌دانست.

۲. مقام معنوی‌

امام حسین علیه السلام دارای معرفتی تمام و عرفانی کامل به جایگاه پروردگار و اراده او در همه هستی‌بود. دارای مقام رضا و تسلیم مطلق در برابر خدا بود. طاهر، پاک و معصوم بود. دائم‌الذکر و شب زنده‌دار بود. امام سجاد علیه‌السلام فرمودند: در شگفتم کسی که در هر شب هزار رکعت نماز می‌خواند، چگونه فرزندی داشته باشد. مرحوم حاج شیخ عباس قمی‌در مفاتیح الجنان در آغاز دعای عرفه می‌نویسد: امام حسین علیه‌السلام در عصر روز عرفه، با تذلل و خضوع رو به سوی‌کعبه ایستاد، دست‌ها را برابر صورت گرفت و این دعا را خواند. دو ساعت روی‌پا ایستادن و اشک ریختن؟! در کلمات و معانی آن دقت کنیم. این دعا یک کلاس درس خداشناسی و انسان شناسی است. امام در مقام رضا، تسلیم کامل در برابر خداست و می‌فرماید: لهِى رِضًى بِقَضائِکَ تَسلِیمًا لأمْرِکَ لا مَعبودَ سِواکَ یا غِیاثَ المُستَغیثینَ.

۳. مقام رفتاری‌

امام عاشورا زیباترین و بهترین و نیکوترین اخلاق را دارد. در شجاعت و نترسی و در دلاوری بی‌نظیر است. در جوانمردی، در عصر خود مانند ندارد. در منزل ذوحسم به لشکر دشمن آب می‌دهد. او می‌داند در کربلا با بی‌آبی مواجه می‌شود؛ اما این علم مانع آب دادن به لشکر حر نمی‌شود. در تواضع نمونه و الگوست. در سخاوت زبانزد است. در زهد ممتاز است. در غیرت دینی و ناموسی بالاترین رتبه را دارد. در خدا ترسی ویژه است. از امام حسین علیه‌السلام پرسیدند: ما اعظم خوفک من ربک _ چه زیاد از خدا می‌ترسی؟ فرمود: یامن یوم القیامه الا من خاف الله فی‌الدنیا؛ از عذاب خدا در قیامت ایمن نیست، مگر کسی‌که در دنیا از خدا بترسد. این رفتار و عمل امام حسین علیه‌السلام او را بهترین انسان و سرور جوانان اهل بهشت قرار داده است.

۴. مقام مدیریتی‌

امام حسین علیه‌السلام شاخص‌های یک مدیر برجسته را داراست. در دانش، در رفتار، در اخلاق، در بیان، در عبادت، در مهارت؛ شایستگی کامل دارد. در مهارت سیاسی، در مهارت اجتماعی، در مهارت انسانی و در مهارت نظامی بارز است. آن امام همام در جنگ جمل و صفین فرمانده بود. در جنگ جمل فرماندهی جناح چپ و در جنگ صفین فرماندهی‌جناح راست با امام عاشورا بود. در جنگ نهروان نیز امام حسین علیه‌السلام فرماندهی ۱۰ هزار نفر از جنگجویان عراق را بر عهده داشت. در عصر امام حسن علیه‌السلام هم در کنار برادر بود. هنگام حرکت امام مجتبی برای جمع آوری سپاه به منظور مقابله و جنگ با معاویه، امام حسین همراه برادر بود. امام حسن علیه‌السلام جلو بود و امام حسین پشت سر او بود و چونان در عصر علوی، امام سوم مرتب وزر می‌خورد و قوی‌تر و درخشان‌تر و تابناک‌تر می‌شد. ایشان ۱۰ سال قبل از عاشورا، مشغول عبادت و تضرع و توسل و اعتکاف در حرم پیغمبر بود. در نشر علم و معارف و مبارزه با تحریف تلاش می‌کرد و مثل کوه، پرده‌های‌تحریف را پاره می‌کرد و در میدان تجربه و مدیریت پیش می‌رفت و ویژه‌تر می‌شد. در تصمیم گیری، در تفکیک مسائل شخصی از مدیریتی، در پای‌بندی به ضوابط و قانون، در وفای به عهد، در اجرای عدالت، در سعه صدر، در ساده زیستی، در اعتماد به نفس و در نظم و انضباط نمونه بود. در توانایی، در قدرت تجزیه و تحلیل، در قاطعیت، در تعهد، در بهره گیری از تمامی ظرفیت‌ها، در شایسته گزینی، در فساد زدایی، در ضلالت روبی، در جهل‌زدایی، در تصمیم‌گیری، در برنامه‌ریزی، در سازماندهی، در هماهنگی، در هدایت و رهبری و در نظارت و کنترل خاص بود.

امام عاشورا یک مدیر به تمام معنا بود. در مدیریت میدان، در مدیریت بحران و در هر میدان مدیریتی تخصص کامل داشت. مسأله را درست تشخیص می‌داد و درست تعریف می‌کرد. راهکارهای‌مناسب و بی‌بدیل را شناسایی می‌کرد. پیامد‌ها و آثار راهکار‌ها را ارزیابی می‌کرد. راهکار مطلوب را انتخاب می‌کرد و آن را اجرا می‌کرد و به هدف می‌رسید.

امام حسین علیه‌السلام با مدیریت و رهبری صحیح، در برابر انحرافات ایستاد، در افشای چهره‌های فاسد کوشید. از تصفیه فرصت‌طلبان غفلت نورزید. از جذب افراد صادق غافل نشد. با محبت، انگیزه افراد را بالا برد، به نقش زنان در حرکت و میدان مبارزه توجه کرد و به جایگاه و نقش کار فرهنگی بها داد. نتیجه کار مدیریتی امام عاشورا نفی‌طاغوت شد. دین را حفظ کرد و آن را گسترش داد. به مسلمان عزت داد. رهبری دینی را احیا کرد. روحیه جهادی را تقویت نمود. روحیه شهادت طلبی را فرهنگ کرد. عظمت صبر و پایداری را به نمایش گذاشت. پیروزی در زیر چتر ولایت را تضمین نمود.

۵. مقام امامت

مقام امامت، مقام حاکم حکومت دینی است. مقام اجرای شریعت اسلامی‌است. مقام هدایتگری و نجات انسان‌ها از ضلالت و گمراهی‌است: ان الحسین مصباح الهدی‌و سفینه النجاه. مقام امامت امام عاشورا، مقام هدایت و نجات است. مقام احیای فرهنگ قرآن است. مقام احیای‌سنت محمدی و علوی است: أسِیرُ بِسیرَةِ جَدّی وَ أبی عَلیِّ بنِ أبی طالِبٍ. مقام امامت حضرت سیدالشهدا، مقام اصلاح فرهنگ جامعه و احیای سیره علوی و نبوی است. مقام مراقبت از آلوده نشدن انسان‌ها به گناه و کفر و نفاق است. مقام دفاع از حریم دین و قرآن و ولایت است مقام جلوگیری از تحریف اسلام ناب محمدی‌است.

امام عاشورا با قیام خود به تمامی این آرمان‌ها جامه عمل پوشاند و به اسلام حیات بخشید و با انقلاب در کربلا، درس‌‎ها و عبرت‌هایی را ماندگار کرد که اگر ما درست به آن توجه کنیم به سعادت دو دنیا دست پیدا می‌کنیم. به حیات طیبه می‌رسیم و جهان را پر از عدل و داد می‌سازیم.