غفوری فرد گفت: در سال‌های اخیر ورزش رشد عجیبی در ردیف بودجه های دولتی داشته و مجلس و دولت به اهمیت این مقوله پی برده اند، پس طبیعی است که برخی سو استفاده ها انجام شود.
افکار نیوز، دکتر حسن غفوری فرد نامی آشنا در ورزش ایران است. مردی که بعد از انقلاب اسلامى مسوولیت هاى مهم سیاسى اجتماعى همانند وزیر نیرو،نمایندگى مردم در چند دوره مجلس شوراى اسلامى، دبیر جامعه اسلامى ورزشکاران، دبیرکل جامعه اسلامى مهندسین ،عضو شوراى مرکزى حزب موتلفه، معاون رییس جمهور و رییس سازمان تربیت بدنى را برعهده داشته و و در حال حاضر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی است.
بنا بر این گزارش، ورزش دوستان ایرانی بیشتربه واسطه سوابق مدیریتی ورزش دکتر غفوری فرد با وی آشنایی دارند و بهانه این گفتگو نیز مسائل و مباحث مختلف ورزشی است.
در مجلس هشتم رای به تشکیل وزارت ورزش و جوانان داده شد. به عنوان یکی از نمایندگان مجلس این مساله را چه طور ارزیابی می کنید؟
من شخصا از مجلس پنجم دنبال تاسیس این وزارتخانه بودم. زیرا اعتقاد داشتم تشکیلات ورزش کشور باید ارتقای جایگاه مدیریتی داشته باشد. وقتی در اواسط دهه ۶۰ قرار شد به سازمان تربیت بدنی بروم ، دو شرط گذاشتم که هر دو در جهت ارتقای همین جایگاه بود. چون تا قبل از این ، رئیس سازمان تربیت بدنی ، از معاونت های نخست وزیری بود و در دوره جدید با حذف نخست وزیری می خواستند ، این تشکیلات را به معاونتی در دل یکی از وزارتخانه ها تبدیل کنند که من زیر بار نرفتم. آن موقع می گفتند سازمان برنامه و بودجه و معاون اجرایی تنها معاونت های ریاست جمهوری هستند.
با تلاش ما بود که سازمان هایی مثل انرژی اتمی هم توانستند به معاونت های ریاست جمهوری تبدیل شوند. شرط دیگرم این بود که باید در جلسات هیات دولت شرکت کنم. البته حق رای را بر اساس قانون اساسی نداشتیم. در تمام دنیا معاون رئیس جمهور بالاتر از وزیر است اما در قانون ما ، وزیر چون حق رای دارد جایگاهش بالاتر از معاون رئیس جمهور می شود. همان زمان هم یادم هست که به خاطر همین مشکل ، سازمان تربیت بدنی برای گرفتن بودجه از هیات وزیران با مشکل مواجه بود و به حق واقعی اش نمی رسید اما همین دو گام ، گام های بزرگی بود که ما برداشتیم و توانستیم یک جایگاهی به ورزش در کشور بدهیم.
با این تفاصیل، تشکیل وزارت خانه را مفید قلمداد می کنید؟
به هر حال با تشکیل وزارتخانه ، این گام های قبلی به بار نشست و ما توانستیم وزیر را صاحب رای در هیات وزیران کنیم. مهمتر از همه این ها ، از این پس وزیر ورزش ، پاسخگو است و نمایندگان می توانند از وزیر سوال بپرسند و وزیر می تواند پاسخگوی نظرات نمایندگان مردم باشد.
یعنی شما در مقام مرد اول ورزش دوست داشتید در مقابل نمایندگان مجلس پاسخ گو باشید؟
به شخصه این کار را می پسندم. زیرا آدمی هستم که خیلی حرف نمی زنم اما دوست دارم یکی از من توضیح بخواهد تا پاسخ بدهم. همان موقع هم که تربیت بدنی بودم ، هر بار دعوتم می کردند ، استقبال می کردم از اینکه بروم پاسخ بدهم. من واقعا معتقدم با وزارت شدن ورزش ، یک امتیاز ویژه به ورزش داده شده که صاحب وزارتخانه شده است. این فرصتی است برای وزرا که بتوانند در برابر نمایندگان مجلس حاضر باشند و پاسخگویی کنند.
خیلی ها فکر می کنند پاسخگویی یک تهدید است. من حتی از استیضاح هم استقبال می کردم. استیضاح یک فرصت است برای مسئولین اگر خوب کار کرده باشی و به کارت ایمان داشته باشی حتی استیضاح را یک فرصت می دانی چون می روی و با قدرت از عملکردت دفاع می کنی.
اگر بخواهید مقایسه‌اى بین دوران ریاست خودتان در سازمان تربیت‌بدنى و دوران فعلى داشته باشید، چه نمره‌اى به عملکرد مسوولان ورزش مى‌دهید؟
قبل از اینکه بخواهم بحث نمره‌دادن را پیش بکشم باید مقایسه‌اى بین دوره فعلى و دوره قبلى داشته باشم. من در حدود ۵ سالى که در سازمان تربیت‌بدنى مسوولیت داشتم، بودجه ما زیر یک میلیارد تومان بود اما هم اکنون بودجه بیش از هزار برابر شده و نزدیک دو هزار میلیارد مى باشد.
خاطرم هست زمانى که مى‌خواستیم مسابقات دهه فجر را برگزار کنیم یـک ریـال هـم بودجه نداشتیم من در برنامه‌اى تعدادى از بازاریان را دعوت کرده و از‌آن‌ها درخواست مساعدت براى شرکت در جشن انقلاب نمودم و با هزینه خیرین بازار این مسابقات را برگزار کردم اما حالا در نظر بگیرید که چه بودجه‌اى براى این برنامه تخصیص یافته است. همان زمان على آقا محمدى که رییس هیات مدیره استقلال بود، پیشنهاد کرد که سقف بودجه به ۳ تیم اول فوتبال کشور یعنى تیم‌هاى استقلال، پرسپولیس و پاس مجموعاً ۲۰ میلیون بسته شود اما حالا باشگاه‌هایى مانند استقلال و پرسپولیس یا حتى باشگاهى مانند سپاهان با بودجه چند میلیاردى بسته مى‌شوند اتفاقاً هر ۴ دوره قهرمانى باشگاه‌هاى ایرانى در آسیا در دوران ریاست من در تربیت‌بدنى کسب شد. خوشبختانه آمار آن هم وجود دارد.
این مساله نشان مى‌دهد که پول تنها عامل موفقیت در ورزش نیست و مدیریت صحیح و استفاده از ابزار و امکانات تاثیرگذارى بیشترى دارد.
همچنان که در المپیک آسیایى ۳ بار اول شده‌ایم که یک بار پیش از انقلاب یک بار در زمان من و یک بار در طول ۱۸ سال گذشته بوده است البته از لحاظ اینکه توجه به ورزش زیاد شده خوب است زیرا ورزش یک عامل ارزشی می باشد زمانى در سال ۶۲ سمت ریاست کمیته ملى المپیک به من پیشنهاد شد، یکى از آشنایان به من گفت: براى تو پذیرفتن این پست افت دارد.
یک بار نیز به استاندار وقت تهران عرض کردم جهاد مدرسه‌سازى اقدام خوبى مى‌باشد و شایسته است جهاد ورزش‌سازى هم داشته باشیم اما ایشان در جواب گفتند مدرسه یک مکان مقدس است و آن‌‌را با ورزش مقایسه نکنید.
زمانى که هفته تربیت‌بدنى را نامگذارى کردیم یک روز صبح ورزش کرده و با گرمکن به دانشگاه رفتم و تدریس کردم تا نشان دهم ورزش چه اهمیتى دارد.
در کل نمره ۷۰ از ۱۰۰ را به عملکرد فعلى ورزش مى‌دهم زیرا باید در نظر بگیریم که امکانات خوبى در اختیار داریم و مجلس و دولت به اهمیت ورزش قائل است اما مسایلى منفى از قبیل صغر سـنـى، دوپینـگ و اختلاس در بـرخى باشگاه‌ها وجود دارد.
برخی یکی از اشکالات فعلی ورزش را ورود سیاسیون به این عرصه می دانند. نظر جنابعالی در این رابطه چیست؟
زمانی که من رئیس سازمان تربیت بدنی بودم جمعی از مسولان رده بالای سیاسی همانند آقایان ترکان، مجد آرا، ناطق نوری، محلوجی و کلانتری را وارد ورزش کردیم. این افراد از دولت بودند که آمدند و با ورزش آشنا شدند. بودجه ورزش الان ۲ هزار برابر زمان من شده است. ما آن موقع پولی نداشتیم و ورزش را با کمک این مدیران اوردیم. مدیرانی که نیامده بودند تا کار سیاسی کنند بلکه ورزش می توانست از روابط و توانمندی های آنها استفاده کند. مثلا ما توانستیم از آوردن همین مدیران به ورزش ، نگاه ها را عوض کنیم و نشان دهیم ورزش چقدر می تواند در کشورداری اهمیت داشته باشد .
همین باعث شد هر سال و هر سال بودجه کشور افزایش پیدا کند و دولتی های بعدی هم هر سال سعی کردند همین روند را ادامه بدهند.
در سال های اخیر ورزش رشد عجیبی در ردیف بودجه های دولتی داشته و مجلس و دولت به اهمیت این مقوله پی برده اند، پس طبیعی است که برخی سو استفاده ها انجام شود. ورزش فعلی ما هم پول دارد، هم شهرت و هم قدرت و هر کدام از این عوامل می توانند مورد سواستفاده قرار گیرند و اگر کنترل صحیحی وجود نداشته باشد، امکان فساد وجود دارد به خصوص اینکه محورهای فرهنگی تحت تاثیر این عوامل قرار گرفته است.
با این تفسیر سواستفاده از قدرت وشهرت را در ورزش را عامل بروز مشکلاتی که بعضا در ورزش می بینیم می دانید؟
وقتی اخلاقیات و فرهنگ در ورزش ضعیف شود، چنین پدیده هایی بروز پیدا می کند. شما در نظر بگیرید در پایان فصل لیگ فوتبال، تیم ها با یک امتیاز اختلاف کم و بیش سقوط می کنند و در موادری شاید گل شدن یا نشدن یک گل چند میلیارد اختلاف قیمت داشته باشد، اینجاست که انواع و اقسام بده بستان ها صورت می گیرد.مثلا با فلان بازیکن قرارداد بسته و از او می خواهند در بازی های آخر به اصطلاح شل بازی
کند، متاسفانه زمانی هم که تصمیم به مجازات گرفته شود، بازیکنی را که یک میلیارد دریافتی داشته را ۵ میلیون جریمه میکنند و بعد هم به بهانه ای این جریمه را می بخشند.
به عنوان فردی که ریاست کمیته ملی المپیک را برعهده داشته اید، المپیک پیش رو را چه طور ارزیابی می کنید؟ به نظر شما کاروان ورزش ایران می تواند ناکامی پکن را جبرتن کند؟
زمان زیادی تا المپیک نمانده است. باید روی رشته‌های مدال آور از جمله کشتی فرنگی که نتایج خوبی کسب کرده تمرکز کنیم. می توانیم امیدوار باشیم که سه یا چهار مدال طلا بگیریم . در وزنه برداری بهداد سلیمی و چند نفر دیگر را داریم. البته سایر کشورها هم به اهمیت ورزش آشنا شدند و سرمایه گذاری زیادی کردند. کشورهایی که ورزش قوی دارند برد سیاسی بیشتری دارند.
زمانی که در ورزش بودم مقام معظم رهبری گفتند، موقعیت ورزشی شما عزت سیاسی می آورد. اگر برنامه‌ریزی خوبی داشته باشیم حداقل می‌توانیم عناوین گذشته را تکرار کنیم و شاهد ۵ ـ ۶ مدال طلا باشیم. امیدواری ما این است، حالا چقدر این نتیجه محقق شود، معلوم نیست.
به عنوان فردى که سال‌ها در بطن ورزش ایران قرار داشته است ارزیابى کلى شما خصوص ورزش کشورمان چیست؟
ورزش را مى‌توان از دو بعد بررسى کرد. ورزش نقش مهمى در سلامت جسمى و روانى و پرکردن مفید اوقات فراغت و همچنین از لحاظ ایجاد روحیه رقابت و تحرکت در حرکت روبه‌جلو دارد همچنان که در قرآن کریم آمده است.
"فاستبقوالخیرات" از نظر بعد بین‌المللى نیز ورزش در جوامع توسعه یافته و در حال توسعه عامل تاثیرگذارى مى‌باشد زیرا بارها اثبات شده که یک پیروزى بین‌المللى چه تاثیراتى در ابعاد اقتصادى، فرهنگ و امنیت دارد، همچنان که شاهد بودیم درخشش تیم‌هایى کامرون و کره شمالى در جام‌هاى جهانى چگونه دنیا را تحت تاثیر قرار داد. به طور مثال جام جهانى پربیننده‌ترین رقابت ورزشى در دنیا است.
نشریات ورزشى نیز پرفروش‌ترین نشریات هستند. من در جریان مسابقات جام جهانى آلمان از نزدیک مشاهده کردم که چگونه جام جهانى بر صنعت توریسم تاثیر گذاشته است زمانى که رییس سازمان تربیت بدنى بودم یک بار مقام معظم رهبرى در دیدارى که با ایشان داشتم عنوان کردند که پیروزى در عرصه ورزش براى کشور عزت سیاسى مى‌آورد کما اینکه کشورهایى مانند برزیل و پرتغال شاید از نظر استراتژیک اهمیتى نداشته باشند اما در زمینه فوتبال در دنیا شناخته شده هستند.
بعد از انقلاب اسلامى نگرش صحیحى در مورد ورزش وجود نداشت اما زمانى که امام خمینى (ره) فرمودند: من ورزشکار نیستم اما ورزشکاران را دوست دارم براى مردم گفتن این جمله و اینکه متوجه محبوبیت ورزش نزد امام شدند، مهم بود، رهبر انقلاب نیز در چندین موقعیت، در مورد ورزش صحبت کردند که این سخنان را در سطح وسیعی منتشر کردیم.
همچنان بر اعتقاد خود مبنى بر اینکه افرادى که مدیریت بهترى پیدا نمى‌کنند، به ریاست سازمان ورزش انتخاب مى شوند پابرجا هستید؟
خوشبختانه با تشکیل وزارت ورزش تنها نظر رییس جمهور در انتخاب مسوول دستگاه ورزش موثر نیست و مجلس نیز باید راى بدهد.
براى وزارت ورزش نظر شما روى مدیران ورزشى بود یا غیر ورزشى؟
به هر حال سجادى که یک مدیر ورزشى بود نتوانست راى بیاورد.
ولى منتقدان وى به عملکرد مدیریتى او در باشگاه سایپا اشاره مى‌کردند چندان رضایت بخش نبوده است؟
رییس ورزش مملکت باید هم ورزشى بوده و هم مدیریت قوى داشته باشد.
ورزشى بودن منظور این نیست که قهرمان یک رشته ورزشى باشد بلکه باید از نزدیک ورزش را به خصوص ورزش پایه را بشناسد و دید کلى نسبت به ورزش داشته باشد. مدیر قوى هم باشد براى اینکه به شخصه بتواند همکاران خوبى را انتخاب کند تعریف از خود نباشد من در هفت هشت رشته ورزشى همانند پینگ پنگ، کشتى، شنا، اسکى روى آب و سوارکارى حداقل در سطح دانشگاهى مدال کسب کرده‌ام و مهارت داشته‌ام، به صورتى که اسکى روى آب را با یک پا انجام مى‌دادم و در سوارکارى هم با دست پشت سر از ۳ مانع پرش مى‌کردم.
بى‌مناسبت نیست در اینجا خاطره‌اى را نقل کنم. معمولا از قدیم‌الایام رسم بر این بود که براى اهدا بازوبند پهلوانى به پهلوان کشور وى را نزد مسوولان مى‌بردند اما براى اولین و آخرین بار ما از مسوول خواستیم که براى اهدا مدال به زورخانه بیاید.
در حضور آیت‌الله هاشمى یک ساعت ورزش باستانى با حضور نامداران ورزش از جمله سلیمانى، برادران خادم انجام دادیم و خودم نیز میاندار بودم. بعد از اتمام برنامه، آقاى هاشمى گفتند زیباترین برنامه ورزشى بوده که تا به حال دیده‌ام و شما اوج عرفان اسلامى را با زبان ساده نمایش دادید و ورزش باستانى را زنده کردید.
رهبر معظم انقلاب از ما خواستند که ورزش بومى ایران را به دنیا معرفى کنید و ما نیز بهترین کار را شروع کرده و کشتى پهلوانى را به دنیا معرفى کردیم تا جایى که وارد تقویم فیلا هم شد، حتى مسابقات این رشته در تهران برگزار شد و کشتى گیران سرشناس چند کشور دنیا با لباس باستانى و مرشد کشتى گرفتند اما بلافاصله بعد از رفتن من کشتى پهلوانى از تقویم فیلا حذف گردید.
فکر مى‌کنید ورزش باستانى ما قابلیت جهانى شدن داشته باشد؟
مهرعلیزاده کارهایى براى بین‌المللى کردن ورزش باستانى انجام داده اما هنوز در تقویم هیچ فدراسیونى وارد نشده است. متاسفانه ورزش باستانى در ایران در حال از بین رفتن است و زورخانه‌ها یکى پس از دیگرى تعطیل مى‌شوند اما در کشورهاى خارجى زورخانه احداث مى‌کنند. جالب اینکه مسوولان فدراسیون ایران و فدراسیون بین‌المللى دشمن هم هستند و دوگانگى شدیدى بین سیاست‌هاى آنان وجود دارد.
بعد از انقلاب ورزش شرایط دشوارى داشت که قطعا در زمان ریاست شما نیز این حساسیت‌ها وجود داشته است.
آن زمان یک سرى از ورزش‌ها انجام نمى‌شد. بوکس به دلیل وحشى بودن، شمشیربازى به خاطر لوکس بودن، شطرنج که حرام تلقى مى‌شد و بعد با فتواى امام مجوز پیدا کرد ولى ما تلاش کردیم تا این رشته‌ها مجددا فعالیت خود را از سر بگیرند. رشته‌هایى مانند هاکیدو ووشو را من در ایران راه‌اندازى کردم و فعالیت رشته‌هایى مانند کونگ فو و بدنسازى را از سر گرفتم و برخى از روساى موفق فدراسیون‌هاى ورزشى از جمله مشحون، یزدانى خرم، داورزنى و رحیمى را من به همکارى گرفتم. در آن اوایل انقلاب، ساختمان باشگاه استقلال به سازمان تبلیغات داده شده و باشگاه پرسپولیس نیز به بنیاد مستضعفان داده بودند و دو باشگاه با دست خالى را تحویل ما دادند.
در حال حاضر بحث نبود فرهنگ در ورزش با وجودى که همه باشگاه‌ها پسوند فرهنگى ورزشى را یدک مى‌کشند، بسیار به چشم مى‌آید شما چه مواضعى در خصوص مباحث فرهنگى در ورزش داشتید و چه راهکارى براى حل معضلات فعلى دارید؟
من شهریور ۶۸ که به سازمان تربیت بدنى رفتم، سال ۶۹ را سال فرهنگ اسلامى در ورزش نامگذارى کردم. یکى از برنامه‌هاى ما دعوت از روحانى براى حضور در اردوهاى داخلى و خارجى تیم‌هاى ورزشى بود. در بازى‌هاى آسیایى پکن که تیم ما قهرمان شد، روحانى همراه تیم از لحاظ انگیزشى تاثیر زیادى روى تیم داشت و در شرایطى که کسى روى تیم ما حساب باز نمى‌کرد و حتى قبل از اعزام عده‌اى مى‌گفتند این تیم را اعزام نکنید زیرا با باخت‌هاى پرگل آبروریزى مى‌کند اما با تشویق روحى این تیم در پکن تیم چین را شکست داد و قهرمان شد.
در وضعیت فعلى که مادیات غلبه کرده انجام امور فرهنگى دشوارى بیشترى دارد اما با تاسى به فرمایشات مقام معظم رهبرى که بحث الگوسازى براى جوانان را مطرح کرده‌اند، باید اقدامات جدى در این زمینه صورت گیرد. زمانى سید مهدى ابطحى به عنوان یک بازیکن محبوب و متدین الگو بود اما حالا الگوها نیز تغییر پیدا کرده‌اند و واضح است اگر الگوهاى بدى به جوانان معرفى شوند، تاثیر معکوس خواهند داشت.
به عنوان دبیر جامعه اسلامى ورزشکاران از اهداف تشکیل این تشکل صحبت کنید؟
جامعه اسلامى ورزشکاران در سال ۷۳ با هدف فعالیت اجتماعى، فرهنگى ورزشکاران ایجاد شد و در تاسیس آن افراد ورزشکار و فرهنگى همانند آقایان میرسلیم و ناطق نورى حضور داشتند. در تمام استان‌هاى کشور در نظر است که جامعه اسلامى ورزشکاران ایجاد شود. تلاش ما براى جمع کردن ورزشکاران است اما امکانات کمى در اختیار داریم و با همین تشکیلات محدود در خدمت نظام هستیم زیرا به اعتقاد ما ورزش قویترین ابزار در دست نظام براى اصلاح نسل جوان مى‌باشد.
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
