تحريم‌ها در برنامه‌های من تاثيری ندارد/ بودجه دانشگاه‌ها را بر اساس ایجاد اشتغال تخصیص می‌دهیم/ برنامه ایجاد ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار شغل را در طول ۴ سال دارم/ انحصار مجوزات شغلی باید شکسته شود/ جزئیات طرح سبد غذایی جلیلی

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، سعید جلیلی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، شامگاه شب گذشته (پنجشنبه ۲۰ خرداد) در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری حضور یافت.

محورهای سخنان سعید جلیلی را در ادامه می‌خوانید؛

- اینکه اشتغال را یکی از اولویت‌ها قرار دادم، بر اساس واقعیتی است که وجود دارد. اگر کار نباشد بقیه موضوعات معنا پیدا نمی‌کنند.

- شعار ما این است که کشور را نه فقط می‌توان اداره کرد بلکه می‌توان جهش داد. برای جهش شما باید به دنبال شهروندان بروی و بگویی بیا و کمی از این بار را بردار تا جهش ایجاد شود.

- کار رئیس‌جمور در این دوره چه تفاوتی با قبل دارد؟ باید این باشد که موضوعاتی چون اشتغال را ملی و فرابخشی بداند و تمام دستگاه‌ها برای تحقق آن مأموریت پیدا کنند. نمی‌تواند یک دستگاه بگوید اشتغال مربوط به وزارت کار است یا بانک مرکزی تسهیلاتی اختصاص بدهد و تمام شود.

- می‌توان عنوان سند ملی اشتغال را بر این برنامه قرار داد.

- بر این اساس، استاندار شما نمی‌تواند روزی که می‌رود، نسبت به میزان اشتغال ایجادشده، پاسخی ندهد. باید مشخص باشد چه تعداد شغل ایجاد کرده است. اگر این مأموریت را پیدا کرد، دیگر اوست که سراغ جوان می‌رود. 

- همچنین  برای وزارت علوم و رؤسای دانشگاه‌ها باید مأموریت تعیین کرد، نه‌تنها مأموریت و یک ابلاغ، بلکه باید سازوکارش را هم تعریف کنید و بگویید بودجه‌ای که به شما می‌دهیم بر این مبنا خواهد بود که شما چه میزان دانش‌آموخته را بعد از فارغ‌التحصیلی جذب بازار کار کرده‌ای.

- اگر شما این مأموریت را تعیین کردی، وزیر صنعت در کنار کارهای مربوط به وزارت صنعت باید بابت اشتعال هم پاسخگو باشد. اگر می‌گوییم دولت مقتدر، دولت مقتدر یعنی دولتی که وقتی برنامه‌ای را اعلام کرد، تحقق آن را پیگیری کند. مثلاً وقتی می‌گوییم در پایان 4 سال این مقدار شغل ایجاد می‌کنیم، خب این که یک شبه محقق نمی‌شود بلکه باید در شش ماه نخست مشخص باشد چه مقدار شغل ایجاد می‌شود و در پایان سال مشخص باشد چه مقدار. اگر وزیری نتوانست این مقدار شغل را بعد از یکسال محقق کند، باید او را تغییر بدهی و بگویی سهم تو از ایجاد اشتغال این تعداد ایجاد شغل بوده، امّا نتوانسته‌ای آن را محقق کنی.

سؤال: اگر بگویند منابع نبوده است و تحریم هستیم چه؟

- دولت مجموعه‌ای بهم پیوسته‌است. یکی از اشکالات این است که بخش‌ها پشت ضعف‌های هم قایم می‌شوند. اگر دستگاهی گفت بانک منابع نداده است، باید بگوییم کدام بانک؟ بیاید ببینیم موضوع چیست. یکی از مشکلات سال‌های اخیر این بود که در مواردی بین وزارت الف و ب اختلاف بود، خب اینجا رئیس‌جمهور نباید تعارف کند.

- اگر کسی که می‌گوید چهار جوان من بیکار است، آن مسئول نباید شب خوابش ببرد. اتفاقاً باید از آن‌ چهار جوان استفاده کرد تا جهش را در کشور ایجاد کنند.

- یکی از فرض‌های ما در بحث اشتغال این است که رئیس‌جمهور و وزرا نباید کشور را معظل کنند. چون هر روز در دنیا اتفاقی می‌افتد. مگر می‌شود برای حل مشکلات کشور معطل انتخابات در آن سر دنیا ماند؟

- آمریکایی‌ها در همین مذاکرات وین می‌گویند اگر برخی تحریم‌ها را برداریم برخی دیگر باقی خواهد ماند. آن‌ها که دشمن هستند و اهرم دشمنی‌اش را دارد. شما باید آن اهرم را از دستش بگیری.

سؤال: تحریم در تحقق برنامه‌های شما چند درصد نقش دارد؟

- این را نه الان که مسئولیت ندارم، بلکه سال 92 هم که خودم مسئولیت داشتم می‌گفتم که تحریم نقش چندانی ندارد. چون فرصت‌هایی که ما می‌بینیم ربطی به تحریم ندارد.

- برآوردی که داریم این است که دولت ما در همین سال کنونی، 764 هزار شغل ایجاد می‌کند. این میزان در پایان سال بعد تبدیل می شود به دو میلیون و 535 هزار اشتغال، در سال بعد به چهارمیلیون و 43 هزار شغل می‌رسد، در سال بعد به چهار میلیون و 136هزار و در سال آخر به چهار میلیون و 349 هزار می‌رسد.

- مثلاً در بخش معادن کشور، در سال اول 63 هزار شغل در معدن ایجاد می‌کنیم، در سال بعد 126 هزار، در سال بعد 190 هزار و در سال آخر 253 هزار ایجاد می‌شود. در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین می‌توان اشتغال ایجاد کرد.

سؤال: آیا تحریم‌ها در معدن نمی‌تواند تأثیر بگذارد؟ با توجه به اینکه ماشین‌ها فرسوده می‌شوند و نیاز به خرید ماشین جدید است.

- آنچه ما به آن رسیده‌ایم بر اساس حضورهای میدانی و جلسات متعدد با مختصصان این کار بوده است و همه مسائل درنظر گرفته شده است. در شیلات تولیدات زراعی، دامی سبک، محصولات کشاورزی، محصولات گلخانه‌های جدید، باغی و... سهم اشتغال مشخص شده است و عدد و رقم‌ها واقعی است.

- بخشی از این برنامه‌ها اصلا نیازی به منابع جدید ندارد؛ در بسیاری از زمینه‌ها مردم می‌گویند فقط کافی است که دولت مانع کار ما نشود و دست و پای ما را قفل نکند.

- موانعی که دولت در زمینه‌های مختلف ایجاد می‌کند شناسایی شده است و همین رفع مانع از سوی دولت، زمینه اشتغال‌ها زیادی را به وجود می‌آورد.  انحصار مجوزات شغلی باید شکسته شود؛ مجوز بسیاری از دفاتر مثل پیشخوان دولت، داروخانه‌ها، دفاتر بورس و .. خریده و فروش می‌شود و اینها باید لغو شوند.

- من در این هشت سال، ده‌ها شهرک صنعتی را رفته‌ام. مهمترین مشکل آنها نقدینگی است و این درحالی است که روزانه دو هزار میلیارد دلار در کشور خلق پول صورت می‌گیرد. پس این پول‌ها کجا می‌رود؟

- هیئت امنای دانشگاه‌ها زینت المجالس نیستند؛ اگر برای دانشگاه‌های دولتی ماموریت ایجاد اشتغال تعریف شود، این اعضا می‌بایست به دنبال ایجاد شغل باشند، نه اینکه سالی یک بار یا چندبار دورهم تشکیل جلسه بدهند. 

- روستانشینان 27 درصد جمعیت کشور هستند و بسیاری از کسانیکه حاشیه‌نشین شهری شده‌اند، مهاجران از روستا بودند. 49 دستگاه درباره روستا مسئولیت دارند که باید ماموریت‌های آنها مشخص باشد.  چه میزان از تسهیلات بانکی به روستاها تعلق می‌گیرد؟ چه میزان از اشتغال‌ها به روستاییان میرسد؟

- متأسفانه کمترین تسهیلات به روستاییان میرسد. سند منازل روستایی و اراضی کشاورزی برای وثیقه از سوی بانک پذیرش نمی‌شود و این خطاست، حتی سرمایه روستاییان نظیر دام نیز باید به عنوان وثیقه پذیرش شود. ورزش روستایی، ده میلیارد تومان بودجه دارد؛ آیا این تبعیض میان روستا و شهر منجر به افزایش مهاجرت نخواهد شد؟

- درباره روستا، یک مدل موفق را پیگیری کردیم و آن این بود که هر روستا سند پیشرفت خود را توسط جوانان روستا تهیه کند. بر این اساس، الگویی با عنوان «باشگاه کشاورزان جوان» پیاده شد.  وقتی سند پیشرفت روستا مشخص باشد، مطالبه‌گری روستاییان از دولت نیز محقق خواهد شد.

- در سفری که به «چالاب و چنگوله» در استان ایلام  داشتم، گلایه جوانها این بود که شبانه و از ترس دولت به صورت پنهانی کشاورزی می‌کنیم، زیرا سازمان مراتع مانع از کشاورزی ما می‌شود.

- به روستای «شیخ صله» که روستای مرزی در کرمانشاه بود رفتیم؛ ده ها جوان بودند که آنجا منتظر می‌ماندند تا باری را جابجا کنند؛ اگر به این جوانها آموزش لازم داده می‌شد، همانها می‌توانستند صادرکننده باشند نه کولبر.

سؤال: تورم ۴۰ درصدی فشار زیادی به معیشت حتی قشر متوسط آورده است و تدبیری باید برای ترمیم قدرت خرید اندیشید. آیا شما برنامه‌ای دارید؟

- فاصله معناداری بین سهم دهک‌های جامعه از خوراکی که مصرف می‌کنند وجود دارد. این خیلی قابل تأسف است. مثلاً‌ راجع به مصرف گوشت قرمز در دهک‌های پایین تقریباً صفر است. روزی پنج شش گرم دریافت می‌کنند. نمی‌شود گفت خیلی خب، اینطور است و نمی‌شود کاری کرد. نسبت به این موضوع نمی‌توان بی‌تفاوت بود.

- یکی از طرح‌های جدی ما طرحی با عنوان سبد غذایی است. دولت باید این اطمینان را داشته باشد که شهروندانش آن میزان لازم از تغذیه مقوی که لازم است برای سلامت یک انسان که 2500 کیلوکالری است،‌ دریافت کنند. این را در 13 قلم تعریف کرده‌ایم.

- ما به دو دهک پایین درآمدی، یعنی حدود 20 درصد جمعیت این سبد را می‌دهیم که حدود 16 میلیون نفر را شامل می‌شود. درواقع به یک خانواده چهارنفره که هر چهارنفر بزرگسال باشند، هر ماه باید بتوانند 4 و نیم کیلو گوشت قرمز، 8 کیلو مرغ و ماهی، یازده و نیم کیلو برنج، 34 کیلو میوه و 36 و نیم کیلو سبزی و صیفی‌جات دریافت کنند.

- دسته دوم خانوارهایی  هستند که ممکن است در برخی از این اقلام به مشکل بخورند. به آن‌ها هم در یک حدی اختصاص پیدا می‌کند.

- در سال اول یعنی سال 1401 که این بودجه تعریف می‌شود، کار انجام می‌شود. روش اجرای آن را هم آماده کرده‌ایم. روش ما این نیست که مردم در صف قرار بگیرند تا کرامت‌شان نادیده گرفته شود.

- روش توزیع این سبد غذایی، شبکه مویرگی توزیع خواهد بود که سال‌هاست در این کشور وجود دارد، مثل بقالی‌ها و قصابی‌ها. هر خانواده یک حساب بانکی و گوشی همراه نیاز دارد. زیرساخت جدیدی نمی‌خواهد. از روز اول به محض اینکه در بودجه این موضوع را تعریف کردی از همان روز اول عملیاتی می‌شود به گونه‌ای که توزیع‌کننده به‌دنبال خانواده می‌رود و می‌گویم کد من را وارد کن و کالا را از من بگیر.

- طرح دیگر ما درباره یارانه انرژی است. امروز دهک دهم 15 درصد از یارانه انرژی استفاده میکند و دهک اول تنها 5 درصد. برخورداران سه برابر دهک آخر سهم انرژی دریافت می‌کنند و ما در طرح «وان» یعنی واحد انرژی، همه‌ این سهم‌ها را به ازای هر ایرانی به صورت مساوی تقسیم خواهیم کرد و مدیریت آن را نیز به خود مردم واگذار خواهیم کرد.

- همچنین طرح سفر به منظور رفاه و نشاط خانواده و تقویت بنیان خانواده اجرا خواهد شد. امکانات دولتی نیمی از کل امکانات رفاهی کشور را تشکیل میدهد و به طور متوسط در سال، دو سوم از این امکانات بلااستفاده است که ما طبق سازوکاری این اماکن را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار خواهیم داد.

- این امکانات برای جامعه هدف زوج‌های جوان و کسانیکه امکان سفر ندارند، به صورت مشخص شده فراهم می‌شود.

- من از کارشناسی در یک اداره شروع کردم و مراحل رئیس اداره، مدیرکلی، معاونت وزیر را طی کردم و سیستم اداری را می‌شناسم؛ پس از این دوره نیز، شش سال در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی با موضوعات مختلف درگیر بودیم و در سطح وزیران، معاونین رئیس جمهور و شورایعالی امنیت ملی مباحث مختلف را دیده‌ایم. اگر میگویم که این طرح‌ها قابل اجراست، هم بر مبنای شناخت از فرصت‌های کشور است و هم در مرحله اجرا، بر مبنای شناخت نظام اداری- اجرایی کشور است.