رضایی: اگر محور مقاومت نبود عراق و سوریه امروز در اختیار داعش بود

س: به نظر شما مهم ترین فرصت ها و چالش های جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی چیست؟

ج: ما فرصت های بسیار خوب و چالش های بزرگی در این دهه داریم. مهمترین چالش، بی نظمی و بی انضباطی و ناامنی‌هایی است که ما در منطقه داریم و هیچ کشوری مثل ایران نمی تواند به این بی نظمی ها پایان دهد. البته با همکاری و دوستی ای که با کشورهای منطقه برقرار کنیم.

 نادیده گرفتن نقش ایران در برقراری صلح و امنیت هیچ نتیجه ای در بر نخواهد داشت. ما آمادگی داریم که با همکاری سایر کشورهای منطقه، صلح و امنیت را در اینجا به وجود آوریم. صلح و امنیت در اینجا به دلیل اینکه انرژی جهان در اینجاست و ژئوپلیتیک منطقه اینجاست و بخش مهمی از تجارت بین الملل در منطقه ما است، در سطح بین‌الملل هم برای ما مهم و موثر خواهد بود تا هر چه ما بتوانیم نقش بیشتری در منطقه ایفا کنیم در روابط بین الملل ما هم موثر است.

بنابراین در دولت ما به طور جدی من روی این منطقه وقت خواهم گذاشت. البته چالش های زیادی داریم و باید بنشینیم با کشورهای منطقه حل و فصل کنیم.

س: سه ماه است که جمهوری اسلامی ایران مذاکراتی را با کشورهای غربی در وین آغاز کرده‌ است. هدف از این  واقع مذاکرات رفع تحریم‌ها و احیای برجام هست. تا لحظه‌ای که ما در خدمت شما هستیم و این برنامه را ضبط می کنیم این مذاکرات به نتیجه نرسیده است. در صورت موفقیت شما در انتخابات چه برنامه کوتاه مدت و میان مدتی را برای مذاکرات هسته‌ای با کشورهای 4+1 دارید؟ از طرفی هم چنانچه ایالات متحده آمریکا این سیاست خودش را ادامه دهد و تحریم‌ها را رفع نکند در آن صورت شما چه برنامه ای خواهید داشت؟

ج: دولت ما به همه تعهدات بین‌‌المللی پایبند خواهد بود. برجام یک تعهد بین المللی است و آمریکایی ها آن را زیر پا گذاشتند. ما به آن پایبند خواهیم بود. مهم این است که آمریکایی‌ها وادار بشوند که به تعهدات خود عمل کنند. ما دیپلماسی خوبی را در پیش خواهیم گرفت، ولی معطل توافق در وین نخواهیم بود.  

سعی خواهیم کرد که با فعال کردن اقتصاد ملی بی‌نیازی خودمان را از روابط با آمریکایی‌ها به حداقل کاهش ‌دهیم و آنها احساس کنند که هرچقدر بیشتر وقت تلف کنند به ضررشان تمام خواهد شد. این به معنای استفاده از دیپلماسی از یک طرف و معطل نکردن کشور در طول مذاکرات وین از سوی دیگر است. یعنی دست به زانوی خودمان خواهیم گرفت و تولید ملی را راه اندازی خواهیم کرد. آن وقت دیگر آن ها هستند که به دنبال ما خواهند آمد.

س: آقای دکتر اولویت اصلی سیاست خارجی شما چیست؟ اگر شما موفق شدید و برنده انتخابات شدید، اولین کاری که دولت شما به عنوان سیاست خارجی انجام میدهد چه خواهد بود؟

ج: من سیاست همسایگی را جدی میگیرم یعنی اینکه سعی می‌کنم نوعی آرام بخشی در خصوص چالش‌هایی که بین دولت ما با کشورهای منطقه وجود دارد بوجود آید. بعد هم به دنبال این خواهم بود که اتحادیه آسیای جنوب غربی را با ۲۵ کشور اطراف خودمان شکل بدهم. این اتحادیه می تواند مشابه اتحادیه اروپا عمل کرده و در حقیقت قریب به ۱۲۰۰ میلیارد دلار تجارت سالانه را به هم پیوند دهد.

در اولویت سوم (سیاست خارجی) هم توازن بین شرق و غرب قرار دارد. دولت ما نه شرقی بدون غربی و نه غربی بدون شرق خواهد بود. من تلاش خواهم کرد که توازن بین شرق و غرب را در روبط خارجی مان بوجود آورم.

س: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس شش کشوری هستند که در همسایگی جمهوری اسلامی ایران هستند. این کشورها در جنوب ایران واقع شده اند و رویکردهای متفاوتی در خصوص نوع همکاری و سیاست‌های خودشان در قبال جمهوری اسلامی ایران دارند. برای موضوع مناسبات با این کشورها چه برنامه‌ای دارید؟

ج: من سیاست همسایگی را جدی می دانم. ولی اختلاف نظرهایی وجود دارد که باید این اختلاف نظرها را حل و فصل کنیم. دولت ما پیشگام خواهد بود برای اینکه این مشکلات حل و فصل بشود؛ ولی بستگی به همراهی کشورهای اطراف هم دارد که آن ها هم یک منطق و برادری را در پیش بگیرند.

س: شما اشاره کردید که می‌خواهید توازنی بین شرق و غرب ایجاد کنید. چالش‌هایی که مرتبط با غرب هست، تقریباً برای همه ناظران سیاسی مشخص است که چه چالشهایی برای ایران در مناسبات اش با غرب وجود دارد، اما شرق چطور؟ به نظر شما چه چالش‌هایی وجود دارد برای اینکه ایران بتواند روابطش را با شرق گسترش دهد؟

ج: ما با شرق چالش کمتری داریم. مهم این است که در حقیقت روابطی را که با شرق برقرار می‌کنیم دوطرفه باشد. یعنی اگر درحقیقت ما از آنها کالا می خریم آن ها تکنولوژی هم به ما بدهند. این را که صرفاً ایران تبدیل به بازاری برای چین باشد من قبول ندارم. به همین دلیل قرار داد راهبردی ۲۵ ساله را من با یک قرارداد مکمل تکمیل خواهم کرد که رابطه دوطرفه ما بیشتر شود و منافع بیشتری را از انتقال دانش و فناوری از چین به ایران داشته باشیم.

س: در دولت شما چگونه با محور مقاومت تعامل خواهد شد؟ چه تغییراتی بین رابطه ایران و کشورهای محور مقاومت در منطقه ایجاد خواهد شد؟

ج: اگر محور مقاومت نبود عراق و سوریه امروز در اختیار داعش بود. همان طور که محور مقاومت از فلسطین حمایت می‌کند، محور مقاومت محور مبارزه با ناامنی و  تروریسم نیز هست. این به نفع اروپا و آمریکاست که از محور مقاومت حمایت کنند و یک طرفه صرفاً با اسرائیل رابطه نداشته باشند. من به اروپا و آمریکا پیشنهاد می کنم که مذاکراتی را با حزب‌الله و جبهه مقاومت آغاز کنند و این جبهه مقاومت را به رسمیت بشناسند. واقعا اگر جبهه مقاومت نبود عراق به دست داعش و النصره سقوط می کرد و نوعی از افراط گرایی و تروریسم خشن در منطقه شکل می‌گرفت که کل دنیا را هم نا امن می‌کرد.

س: از روز اول تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران، غرب و در راس آن آمریکا تلاش های مختلفی کرد برای اینکه بتواند ضربه ای به جمهوری اسلامی وارد کند و شروع کرد به فشارهای مختلف از جمله حمایت از عراق و صدام در جنگ هشت ساله با ایران، و الان به اشکال مختلفی رئیس‌جمهورهای مختلف تلاش کرده اند تا فشارهای مختلفی نظیر تحریم‌ها را بر ایران و جمهوری اسلامی وارد کنند. آیا شما برنامه مشخصی برای مقابله با این فشارها خواهید داشت؟

ج: آمریکایی ها باید دندان بازگشت به روابط یک طرفه را از دهانشان بکنند. دیگر ایران به رابطه یک طرفه با آمریکا باز نخواهد گشت.دولت ما از هر نوع رابطه ای که منافع ملی ما را در عمل و نه  بر روی کاغذ و نه در حرف تامین کند حمایت خواهد کرد. تلاش خواهیم کرد که روابط  خارجی مان را گسترش دهیم، و اقتصاد و تجارت مان را توسعه دهیم. بنابر این به نفع آن ها خواهد بود تا دست از این خصومت بردارند. خصومت نتیجه ای در پی نخواهد داشت. ما در دفاع از منافع ملی به هیچ وجه کوتاه نخواهیم آمد.

س: رابطه سیاست خارجی شما با حوزه های اقتدار منطقه ای ایران مثل محور مقاومت، توانمندی های موشکی و نفوذ منطقه ای چگونه خواهد بود؟ از این پتانسیل ها چگونه می خواهید استفاده کنید؟

ج: ما به روابط مان با جبهه مقاومت ادامه می دهیم. ما جبهه مقاومت را یک امکانی برای ایجاد صلح و مقابله با تروریسم می دانیم. بنابر این روابطمان با عراق، سوریه و لبنان ادامه خواهد یافت، و از هر گونه تجاوز به کشورهای اسلامی جلوگیری خواهیم کرد. لیکن، هدف ما ایجاد صلح است. هدف ما امنیت است زیرا اگر در منطقه امنیت وجود نداشته باشد امنیت ما نیز در داخل به مخاطره خواهد افتاد. امنیت ایران با امنیت منطقه به هم گره خورده است.

س: آقای دکتر، کشور های آمریکای لاتین هم می توانند سهمی در روابط اقتصادی و حتی سیاسی با ایران داشته باشند کما اینکه تا این لحظه روابط خوبی هم داشته اند. چقدر می توانیم از این فرصت ها استفاده کنیم؟ چه برنامه هایی در این خصوص و چه چشم اندازی برای توسعه روابط با این کشورها دارید؟

ج: آمریکای لاتین ظرفیت های بسیار خوبی برای ما دارد علی الخصوص در زمینه اقتصاد و تجارت. از آن جایی که ما به شدت به دنبال جذب بازار می گردیم برای توسعه تجارت، در دولت ما روابط مان با آمریکای لاتین توسعه خواهد یافت.

س: برخی از کشورهای عربی منطقه در فرآیند عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی قرار گرفته اند. ابتدا به ساکن، ارزیابی شما نسبت به این عادی سازی چیست و در وهله دوم در دولت شما چه سیاست ها و برنامه هایی برای مقابله با اقدامات ضد ایرانی رژیم صهیونیستی وجود دارد؟

ج: این ها (برخی کشورهای عربی منطقه) اشتباه کردند. به نظر من، امارات (متحده عربی) و بحرین یک انتحار سیاسی کردند. به خودشان خنجر زدند. اولا اسراییل دشمن اعراب است. اسراییل پیش از آن که دشمن ایران باشد دشمن اعراب بوده و نه تنها در فلسطین، بلکه در تمامی کشورهای عربی هم همین طور بوده است.

به نظر من این انتحار سیاسی را که این کشورها مرتکب شدند را باید هرچه زودتر پایان دهند و این اشتباهشان را جبران کنند. مطمئن باشند اسراییل بسیار بدتر از آمریکا و کشور های دیگر است. (اسراییل) در تار و پود این کشورها از تجارت شان گرفته تا سیاست و نظام های امنیتی شان نفوذ خواهد کرد و مشکلات بسیار عدیده ای را برای آن ها بوجود خواهد آورد.

ما خواهان آن هستیم که این اشتباهات را جبران کنند و دست رد به سینه اسراییل بزنند. هنوز دیر نشده است و می توانند این کار را انجام دهند. ما اسراییل را واقعا به عنوان یک نقطه (غده) سرطانی می دانیم البته سیاست ما در قبال اسراییل روشن است. ما معتقدیم فلسطینی ها باید برگردند، انتخابات آزاد در فلسطین صورت گیرد و یک قانون اساسی جدید و یک رژیم متناسب با سرزمین فلسطین شکل گیرد. راه حل ما در خصوص مساله فلسطین راه حل دموکراسی است.

س: آقای دکتر، قاره آفریقا به عنوان سرزمین فرصت ها شناخته می شود. این در حالی است که ایران خیلی روابط نزدیک و خیلی عمیقی با کشور های قاره آفریقا ندارد. ایران نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکا حضور خیلی کمی در قاره آفریقا دارد. به نظر شما چقدر لازم است که ایران روی قاره آفریقا تمرکز کند؟ برنامه مدون و مشخص شما برای این کار چیست؟

ج: آفریقا خیلی فرصت های خوبی برای ما دارد. دولت ما یک برنامه کشت فراسرزمینی دارد که با برخی از کشورهای آفریقایی در زمینه کشاورزی مشترک در سرزمین های آفریقایی فعالیت خواهیم کرد. ما می خواهیم ایران را به هاب غذایی منطقه تبدیل کنیم و بتوانیم برای 500 میلیون جمعیت اطراف مان غذا تولید کنیم و تجارت غذا داشته باشیم. به همین دلیل از سرزمین های خیلی خوبی که در آفریقا هست، برای کشت فراسرزمینی استفاده خواهیم کرد.

س: ایران از طریق دریا و خشکی با 15 کشور همسایه و هم مرز است. برنامه شما برای روابط اقتصادی با این کشورها چگونه خواهد بود؟ حجم تبادلاتی را برای تعامل تجاری با این کشور ها پیش بینی کرده اید؟

ج:  در برنامه ام هست که در همین چهار سال اول بین 2 تا 2.5 برابر مبادلات تجاری مان را افزایش دهیم و سعی کنیم که به یک بازار مشترک منطقه ای هم دست یابیم. به احتمال قوی در نقاط مرزی که ما با این کشورها داریم، ممکن است بازار هایی مشترک بوجود آوریم که در حقیقت دو طرف مرز را تبدیل به محلی برای صادرات و واردات کند و در خود این بازارهای مشترک ما یک ضوابط و مقررات جدیدی با توافق همدیگر خواهیم داشت که حجم مبادلاتمان را افزایش دهیم.