گزارشی از نشست بررسی«امکان سنجی تنقیح قوانین با استفاده از‌ماشین و هوش‌مصنوعی»

به گزارش پایگاه 598 به نقل از حوزه/ اولین نشست هم‌اندیشی امکان سنجی استفاده از هوش مصنوعی توسط متخصصین هوش مصنوعی و متخصصین در حوزه حقوق عمومی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور و به همت دفتر قم مرکز پژوهش های مجلس برگزار شد.


به گزارش خبرگزاری حوزه، اولین نشست هم‌اندیشی امکان سنجی استفاده از هوش مصنوعی توسط متخصصین هوش مصنوعی و متخصصین در حوزه حقوق عمومی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور و به همت دفتر قم مرکز پژوهش های مجلس برگزار شد.

در این نشست مشترک دکتر حجت الله ابراهیمیان معاون علمی اجرایی دفتر قم مرکز پژوهش ها عنوان داشت: تنقیح و پالایش قوانین از امور مهمی است که دکتر زاکانی نماینده مردم شریف قم و رئیس مرکز پژوهش ها، در ایام انتخابات مجلس، بر آن ،تاکید داشت، وی در زمان کوتاه مسئولیت مرکز پژوهش ها، ورود خوبی به موضوع تنقیح داشت و با توجه به ظرفیت جدید در قم و استفاده از ماشین و هوش مصنوعی در علوم اسلامی ، دستور داد امکان سنجی آن ، توسط دفتر قم مرکز با بهرمندی از ماشین و هوش مصنوعی بررسی گردد.
ابراهیمیان سپس مراحل سه گانه گردآوری ، پالایش مواد قانونی و ارائه پیش نویس قانون منقح را تشریح نمود.
وی همچنین با اشاره به بند ۱۰ سیاست های کلی قانون گذاری ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبری مدظله العالی و قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور مصوب سال ۱۳۸۹ و همچنین تفاهم نامه همکاری قوای سه گانه در زمینه تنقیح قوانین و مقررات کشور در سال ۱۳۹۸، گفت: مرکز پژوهشها با توجه به وظیفه ذاتی خود ، مقدمات ورود به تنقیح قوانین را برای قوای سه گانه و به خصوص قوه مقننه و معاونت قوانین مجلس، تسهیل خواهد کرد.

در ادامه جلسه دکتر مینایی مشاور مدیر حوزه های علمیه در امور هوش مصنوعی، فنآوری اطلاعات و فضای مجازی بیان داشت: امروزه صرف و نحو متن، توسط ماشین به راحتی انجام می‌شود و رابطه هایی که بین موجودیت ها وجود دارد را ماشین می تواند استخراج کند.  جستجوی معنایی متن، در متون عادی و روزنامه‌ها قابل انجام است اما نسبت به فهم قوانین باید مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس کمیته تخصصی تولیدی و زیربنایی دفتر قم مرکز پژوهش ها بیان داشت با استفاده از موتورهای مختلف می توانیم در مرکز نور و مجموعه آزمایشگاه دادکاوی دانشگاه علم و صنعت این کار را انجام دهیم و در گذشته، بر روی متون فقهی که بسیار سخت تر از متون قوانین است، این کار انجام شده است.
در ادامه دکتر عبدالملکی معاون مطالعات حقوقی مرکز پژوهش ها ضمن اشاره به اهمیت تنقیح قوانین گفت: اگر مجلس شورای اسلامی در یک دوره کاری خود تنها تنقیح قوانین را به ثمر برساند می توان گفت: که کارنامه بسیار عالی داشته است.
وی ضمن اشاره به این نکته که قوانین شامل ۱۲ هزار و مجموع قوانین و مقررات بیش از یکصد هزار است، عنوان داشت باید بین قوانین و مقررات جداسازی شود و در مرحله اول به دنبال تنقیح قوانین هستیم و نه مقررات. ایشان با تبیین سیر تنقیح در قوانین بیان داشت: که  باید در ابتدای کار کد تعریف می شود و در ادامه تبیین مفهومی این کدهاست و مرحله بعد ریختن مواد در حوضچه ها اصلی و فرعی است که جداسازی مواد غیر معتبر، منسوخ صریح، منسوخ ضمنی و قوانین گذشته و غیره را شامل می شود.

همچنین تدوین مجموعه قوانین جامع تنقیحی و مجموعه قوانین جامع تأسیسی را نیز تشریح کرد.
دکتر عبدالملکی عنوان داشت: در بحث تنقیح در کشور ضعیف بوده ایم و شاید دلیل آن، ضعف در دانش تنقیحی بوده است و به نظر می رسد باید مجموعه ای از انسان و ماشین این کار را انجام دهند.
سپس حجت الاسلام علوی دبیر کمیته تخصصی حقوق دفتر قم مرکز پژوهش ها، با تاکید بر این نکته که کارگروه هوش مصنوعی اگر بخواهد کار خودش را به درستی انجام دهد مقدماتی دارد بیان داشت: مقدمه اول موضوع شناسی فقه و حقوق برای این کارگروه است و این مسئله که منظور از تنقیح چیست و از طرفی مشخص شدن این مطلب برای حقوق که هوش مصنوعی چیست.
حجت الاسلام علوی گفت:  در واقعیت تجارب کشورهای پیشرفته در مسئله تمرکز بر هوش مصنوعی مشخص کرده است که تمرکز بر هوش مصنوعی می تواند ورودی های خیلی بیشتر از تنقیح داشته باشد که می شود به موضوع اساسی سازی قوانین و مقررات در کشور و اعمال سیاست کلی قوانین و مقررات اشاره کرد.

وی عنوان داشتن که موتورهای جستجو مفهومی در نهایت می توانند در بالاترین حالات خودشان حاکمیت مفهومی قانون در سپهر اجتماعی زندگی انسان شوند.

در ادامه حجت الاسلام  راشد نیا معاون پژوهشی مرکز کامپیوتری نور، عنوان داشت: در گذشته تجربه بزرگی انجام شده و آن هم کد گذاری چهارصد هزار حدیث بوده است که برای هر حدیث ۴۵ کد تعریف شده است که بر مبنای آن کدها خروجی های مفهومی گرفته شده و الان در حال خروجی است.

در این نشست دکتر سید علی حسینی متخصص هوش مصنوعی، حجت الاسلام صمدی دکتری مکانیک بیوسیستم و دبیر کمیته تخصصی تولیدی و زیربنایی دفتر قم مرکز پژوهش ها،  علم الهدی دبیر شورای برنامه ریزی پژوهشی دفتر قم مرکز پژوهش‌ها، دکتر نیکنام معاون فنی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور، حجت الاسلام  زارع مشاور عالی دکتر زاکانی، حجت الاسلام الحسینی، کارشناس روابط عمومی مرکز کامپیوتری نور حضور داشته و به بیان نکاتی دراین زمینه پرداختند.
مهم‌ترین نتیجه این جلسه، ضرورت استمرار این گونه جلسات برای ایجاد فهم مشترک بین دو طرف بود.
در پایان طرفین بر انجام سلسله جلساتی برای انجام این امر خطیر تاکید کرده و  مقرر شد  جلسات بعدی با حضور کارشناسان دیگر به صورت مستمر انجام شود.