گزارشی کامل نشست خبری بررسی مسائل «خانه پرندگان» قم

بر اساس این گزارش در این نشست، «سیدرضا موسوی مشکینی» مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان قم، «سیدامیر سامع» معاون خدمات شهری شهرداری قم و «محمدمهدی رفیعی» مدیرکل اداره دامپرشکی استان قم پس از ارائه توضیحات درخصوص شیوع آنفولانزای فوق حاد پرندگان در باغ پرندگان قم و معدوم شدن تعدادی قابل توجهی از این پرندگان، به سوالات و انتقادات خبرنگاران در این زمینه پاسخ دادند.

این نشست که به دو صورت حضوری و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی و همچنین مجازی برگزار گردید، مورد استقبال رسانه های استان قم قرار گرفت.

مشروح این نشست را در زیر می خوانید:

مدیرکل دامپزشکی استان قم در این نشست، گفت: در تاریخ ۱۹ اسفندماه تلفات غیرمتعارف از باغ پرندگان به دامپزشکی قم گزارش شد که برخی از این تلفات نمونه برداری و به آزمایشگاه اداره کل ارسال شد که در ۲۰ اسفندماه نتیجه آزمایشگاه مبنی بر مثبت شدن نمونه ها اعلام شد که بالافاصله قرنطینه، جمع آوری و معدوم سازی آنها در دستور کار قرار گرفت.

مهدی رفیعی محمدی با بیان اینکه پس از شناسایی این بیماری، ۶۹۲ قطه انواع طیور در این باغ معدوم و دفن شده است ، ادامه داد: تا شعاع ۱۰ کیلومتری وضعیت مرغداری ها و کل استان رصد و پایش شد که تاکنون خوشبختانه در واحدهای روستایی و صنعتی استان هیچگونه موردی از ابتلا به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان مشاهده نشده است.

با بیان اینکه تا پیش از ۲۶ اسفندماه اجازه مصاحبه نداشتیم گفت: سیاست ستاد آنفلوانزای سازمان دامپزشکی کشور بر این بود که در حوزه آنفلوآنزایفوق حاد پرندگان تمام مصاحبه ها تنها توسط رئیس سازمان پزشکی کشور ارائه شود ولی به دلیل ابهامات موجود پس از انتشار خبر شیوع آنفلوانزای فوق حاد در باغ پرندگان قم، این مجوز برای استان قم نیز صادر شد.

رفیعی، ادامه داد: با توجه به شناسایی تعدادی از موارد ابتلا به فوق حاد آنفلوانزای، تمام مسئولان فنی بهداشتی سازمان دامپزشکی به طور دقیق وضعیت مرغداری ها کنترل شد که تاکنون هیچ موردی از این بیماری در این مرغداری ها مشاهده نشده است.

وی ادامه داد: ۱۰ میلیون قطعه مرغ از جمله ۶ و نیم میلیون قطعه مرغ تخم گذار در صنعت طیور استان در حال پرورش هستند که این موضوع لزوم مراقبت و حساسیت برای جلوگیری از شیوع این بیماری در این واحدهای تولیدی را ضروری کرده است.

مدیرکل دامپزشکی استان قم اظهار داشت: به منظور جلوگیری از شیوع این بیماری، واکسیناسیون، پایش و مراقبت مرغداری ها و آموزش فعالان این صنعت با حسیاست در استان انجام شده است تا از شیوع این بیماری که در پرندگان مهاجر وجود دارد، جلوگیری شود.

فعالیت باغ پرندگان پس از طی فعالیت از سر گرفته می شود

رفیعی گفت: وقتی محلی به عنوان کانون شیوع آنفلوانزای فوق حاد شناسایی می شود فرآیند خاتمه سازی کانون شامل معدود سازی تمام طیور، شست و شو و گندزایی و قرنطینه محل به مدت ۴۵ روز  انجام می شود.

وی اظهار داشت: قانون گذار تعریف کرده است که مواردی که پروانه بهره برداری و پروانه بهداشتی دارند پس از طی کردن قرنطینه، فعالیت آن از سر گرفته می شود که این باغ نیز پس از طی کردن زمان قرنطینه فعالیت آن از سر گرفته می شود.

وی ادامه داد: اکوسیستم زاینده رود یکی از فعال تر زیستگاه ها در کشور و یکی از کانون فعال برای نشست پرندگان مهاجر است و در کنار آن نیز باغ پرندگان اصفهان احداث شده است به همین دلیل، این موضوع دلیلی بر مخالفت با باغ پرندگان قم نیست.

مدیرکل دامپزشکی استان قم با تاکید بر اینکه علت تلفات در این باغ در حال بررسی است گفت: آنفلوانزا از سه طریق از جلمه عدم رعایت مسائل بهداشتی، وسایل آلوده و طیور بیمار امکان ورود ویروس وجود دارد که پیدا کردن علت این بیماری به سادگی ممکن نیست.

مدیرکل دامپزشکی استان قم با تاکید بر اینکه رعایت شرایط بهداشتی، اصول امنیت زیستی و رفتار بهره بردار در جلوگیری از شیوع این بیماری موثر است، اظهار داشت: اگر بهره بردار رعایت مسایل بهداشتی را نکند حتی اگر آن مجموعه بر اساس تمام استانداردهای بهداشتی ساخته شده باشد، شیوع این بیماری قابل پیش بینی است.

وی با تاکید بر اینکه قطع زنجیره بین پرندگان مهاجر و پرندگان رابط در جلوگیری از شیوع بیماری ها ضروری است گفت: با توجه به فصل سرما و ورود پرندگان مهاجر به کشور، اگر مسائل بهداشتی توسط متصدیان مرغداری ها و مراکز نگهداری طیور رعایت نشود، ویروس می تواند به مرغداری ها منتقل شود که خوشبختانه تا کنون هیچ موردی از شیوع این بیماری در استان مشاهده نشده است.

ابهام های موجود در خصوص آمار پرندگان معدوم شده در این باغ درست نیست

رفیعی تاکید کرد: بهره بردار این باغ موظف است مسائل امنیت زیستی و بهداشت قرنطینه را به طور کامل رعایت کند.

وی با اشاره به ابهام های موجود در خصوص آمار پرندگان معدوم شده در این باغ  گفت: در لحظه ای که مکانی به عنوان کانون این ویروس شناسایی می شود، پرندگان شمارش و معدوم سازی آغاز می شود که این آمار ۶۹۲ قطعه بوده است که تمام این پرندگان صورت جلسه و تمام روند این کار فیلمبرداری شده است.

وی گفت: قیمت پرندگان و خسارت وارد شده ناشی از شیوع این بیماری در حال برآورد است که پس از تعیین قیمت، خسارت وارد شده به بهره بردار پرداخت می شود.

مدیرکل دامپزشکی استان قم افزود: پس از بروز تلفات غیرعادی در باغ پرندگان، نمونه گیری از چهار پرنده تلف شده شامل تعدادی بوقلمون، مرغ شاخدار و قرقاول انجام شد که با مثبت شدن این نمونه ها، قرنطینه کامل محل انجام و بر اساس دستورالعمل ها پاکسازی محل انجام شد.

از سال ۹۷، بالاترین سطح ایمنی زیستی در قم اجرایی شده است

رفیعی، از سال ۹۷ تا کنون هیچ واحد صنعتی درگیر این بیماری نشده است گفت: در حال حاضر از ابتدای سال ۹۹ نیز هیچ واحد صنعتی و روستایی درگیر این بیماری نشده است  ضمن اینکه اصلاح ساختارها  انجام  و تمام طیور صنعتی و روستایی استان واکسن شده اند.

وی با بیان اینکه از سال ۹۷، بالاترین سطح ایمنی زیستی در مرغداری های قم اجرایی شده است افزود: به دلیل تراکم بالای صنعت طیور در قم، رعایت مسائل زیستی باید در بالاترین سطح انجام شود.

رفیعی ادامه داد: تمام اقدام های امنیت زیستی برای معدوم سازی پرندگان این باغ انجام شده است و در این زمینه هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.

محیط زیست: قرار گرفتن این باغ در محدوده شهر با قوانین موجود هیچگونه مغایرتی ندارد

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم نیز در این نشست با بیان اینکه آلودگی های محیط زیستی و همچنین تنوع زیستی و زیستگاه ها موضوعات مورد توجه این سازمان است گفت: در خصوص نحوه مواجهه با پرندگان آزاد و در اسارت، دستورالعمل هایی در کشو وجود دارد که این دستورالعمل ها ملاک عمل این سازمان در کشور است.

سیدرضا موسوی مشکینی با اشاره به بازدید ها و بررسی های انجام شده از روند احداث باغ پرندگان گفت: با حساسیت این سازمان در حوزه حیوانات به ویژه حیوانات وحشی، این موضوع با حساسیت در دستور کار قرار گفت که در نهایت طرح توجیهی موقت سه ماهه برای این باغ صادر شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم با تاکید بر اینکه باغ پردگان رده یک خدماتی است و این رده می تواند در داخل شهر هم مستقر شوند، تاکید کرد: قرار گرفتن این باغ در محدوده شهر با قوانین موجود هیچگونه مغایرتی ندارد.

وی گفت: بیش از یک دهه است که در فصول سرما، کشور و جهان با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان دست به گریبان می شوند به همین دلیل همواره با شروع فصل سرما، نظارت ها در کشور افزایش می یابد.

دغدغه و نگرانی های محیط زیست باید توسط متولیان باغ پرندگان رفع شود

موسوی مشکینی افزود: با بررسی های انجام شده خوشبختانه در هیچ یک از تالاب ها و یا سایر اماکن استان، موردی از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم ادامه داد: با ارائه گزارش هایی از ابتلای آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در باغ پرندگان و تایید این بیماری، بلافاصله اقدام های لازم برای قرنطینه، جمع آوری، معدوم سازی و دفن پرندگان این مجموعه در دستور کار قرار گرفت.

وی با بیان اینکه در باغ پرندگان قم همچنان نواقصی وجود دارد که امیدواریم بهره بردار این نواقع را رفع کند، ادامه داد: دغدغه و نگرانی های محیط زیست باید توسط متولیان باغ پرندگان رفع شود تا این باغ مشکل خاصی از نظر بهداشتی نداشته باشد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم با بیان اینکه طرح توجبهی و پروانه بهداشتی مهمترین موضوع مورد توجه سازمان محیط زیست در احداث این باغ بود گفت: در طرح توجیهی این باغ تمام موضوعات از جمله تعداد، گونه های، نحوه نگهداری و همچنین اقدام های لازم برای جلوگیری از بیماری دیده شده است.

مشکینی، ادامه داد: سالانه بیش از یک هزار استعلام برای احداث طرح های مختلف خدماتی، صنعتی و معدنی در استان توسط این سازمان پاسخ داده می شود که باغ پرندگان نیز یکی از این طرح ها بوده و از این قاعده مستثنا نبوده است.

موضوع بیانیه محیط زیست و برخی برداشت های اشتباه از آن

وی با تاکید بر اینکه هم احداث باغ پرندگان و هم محل آن در قوانین دیده شده است که بر اساس این قوانین، مخالفت با احداث این باغ منتفی است گفت: وقتی این سازمان موافقتی را اعلام می کند، به طور معمول این موافقت همراه با اعلام ضوابطی است که مسئولان مرتبط ملزم به اجرای این ضوابط هستند که این موضوع یک روند طبیعی است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم، با اشاره به بیانیه این اداره کل و برخی ابهام ها در خصوص نداشتن مجوز توسط این باغ گفت: برخی  اصل موضوع را کنار گذاشتند و به طرح موضوع های حاشیه ای و سیاسی کردن موضوع پرداختند که به همین دلیل با وجود اینکه بنایی برای طرح بیانیه وجود نداشت، این بیانیه صادر شد.

مشکینی ادامه داد: در این بیانیه موضوعات فنی طرح و در آنجا اعلام شد که این باغ دارای طرح توجیهی سه ماهه است که این موضوع در چنین طرح هایی معمول است و برداشت اینکه این باغ مجوز نداشتته است، نادرست است.

وی با بیان اینکه سازمان محیط زیست در ۲ مرحله تاسیس و بهره برداری از طرح های مختلف که نیاز به کسب مجوز از محیط زیست دارند، اظهار نظر می کند گفت: در مرحله تاسیس وجود برخی مشکلات طبیعی است که بهره بردار ملزم به برطرف کردن این مشکلات می شود به همین دلیل مجوزها در ابتدا به صورت موقت و چند ماهه است که این باغ هم دارای پروانه موقت اصولی برای تاسیس است.

موسوی مشکینی، ادامه داد: این استان در کریدور مهاجرت پرندگان قرار دارد و همه ساله پرندگان بسیاری در تالاب های استان مشاهده می شود که دغدغه تکرار چنین مواردی دور از انتظار نیست به همین دلیل نواقص موجود در این باغ باید پیش از فعال سازی مجدد، رفع شود.

وی افزود: در تالاب میقان استان مرکزی تلفات بسیاری ناشی از شیوع این بیماری مشاهده شده است به همین دلیل، رعایت تمام الزامات و تمهیدات برای تکرار چنین مواردی بسیار ضروری است.

شهرداری: باغ پرندگان یکی از طرح های سند راهبردی پنج ساله بود

معاون خدمات شهری شهرداری قم نیز در این نشست  با بیان اینکه شهرداری قم در سال ۱۳۹۵ با تدوین یک برنامه پنج ساله ، اهداف، سیاست ها، راهبردها و اقدام های این شهردرای تا سال ۱۴۰۰ را تعیین کرده است گفت: در بخش های مختلف این سند راهبردی به نیازهای شهر و مردم توجه شده است که حوزه محیط زیست و ایجاد اماکن تفریحی یکی از راهبردهای این سند است.

سید امیر سامع، باغ پرندگان قم یکی از طرح هایی است که در سند راهبردی شهرداری تعریف و در مدیریت شهر مصوب شده است، گفت: در جانمایی و طراحی این باغ از نظر کارشناسان استفاده و تمام مراحل فنی آن با دقت و با مطالعات فراوان انجام شده است.

وی با بیان اینکه در طراحی باغ پرندگان قم از مسئولان اجراکننده طرح باغ پرندگان تهران و اصفهان بهره گرفته شده است، ادامه داد: این باغ نیاز به طرح توجیهی داشت که مراحل این طرح توجیهی، پس از یک سال و نیم، اخذ شده است.

سامع، افزود: به منظور افزایش سرانه فضای تفریحی احداث سالن های تفریحی، بوستان های جنگلی، باغ های خانواده، و بوستان های بانوان بر اساس سند راهبردی شهرداری در دستور کار قرار گرفته که یکی از این طرح ها باغ پرندگان بوده است. 

عده ای تلاش می کنند، باغ پرندگان قم را منشاء شیوع آنفلوانزا در این استان معرفی کنند

وی با تاکید بر اینکه عده ای تلاش می کنند، باغ پرندگان قم را منشاء شیوع آنفلوانزای در این استان معرفی کنند، ادامه داد: سه سال پیش، مرغداری های این استان با شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان دست به گریبال شدند و تلفات بسیار زیادی دادند و این در حالی است که باغ پرندگانی در آن زمان وجود نداشت.

سامع با بیان اینکه از نظر طبیعی، محل احداث این پارک در نقطه کارشناسی شده انجام شده است، گفت: بوستان یک هزار هکتاری در استان قم تعریف شده است که متناسب با وضعیت خاص منطقه، اتصال مجموعه باغ موزه دفاع مقدس و باغ پرندگان در آن دیده شده است.

وی طراحی و امکانات باغ پرندگان را بسیار مناسب دانست و گفت: در این باغ یک سالن بزرگ با سیستم حاره ای وجود دارد که پرندگانی که نیاز به هوای معتدل دارند در آنجا نگهداری می شود ضمن اینکه مخاطبان این باغ قشرهای مختلف جامعه و خانواده ها هستند و این امر می تواند در بهبود فضای تفریحی استان نقش موثری داشته باشد.

معاون خدمات شهری شهرداری قم، افزود: باغ پرندگان به شکل های مختلف طراحی و اجرا می شود که در فاز صفر و یک این طرح، بخش زیر تور طراحی و باقی باغ فضای کاملا باز است که این نمونه در باغ پرندگان تهران نیز با موفقیت اجرا شده است.

معاون خدمات شهری شهرداری قم، با تاکید بر اینکه بررسی ها برای شناسایی دلیل شیوع این بیماری در باغ پرندگان در حال انجام است تاکید کرد: فراهم کردن تمهیدات لازم وبرنامه ریزی برای رفع نواقع این مجموعه بزرگ برای جلوگیری از تکرار چنین مواردی به عنوان یک اولویت در بهره برداری در از این باغ در دستور کار است.

وی هزینه ساخت باغ پرندگان قم را بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان برآورد کرد و گفت: این هزینه به عهده شهرداری بوده است ضمن این که تامین پرنده و بهره برداری از این باغ به عهده سرمایه گذار بوده است که در صورت تکمیل کل ظرفیت باغ، هزینه انجام شده توسط سرمایه گذار بالغ بر چهار تا پنج میلیارد تومان خواهد بود.

سامع با اشاره به سخت گیری های صورت گرفته توسط نهادهای متولی برای صدور مجوز برای این باغ ادامه داد: تا لوازم قرنطینه و لوازم مورد نیاز برای نگهداری ایمن و بهداشتی این باغ تهیه نشده است، سازمان محیط زیست مجوز لازم را برای قم صادر نکرده بود و این را اعلام می کنم که تمام حساسیت ها در بهره برداری از این پارک رعایت شده است.

وی در عین حال اذعان کرد که شیوع این بیماری در باغ پرندگان و تلفات صدها قطعه انواع پرنده به طور قطع تجربه سخت و ناگواری است که تمام تلاش ها برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی در استان است.

این مسوول شهرداری قم تاکید کرد: به دلیل اینکه الزام های اصلی سازمان محیط زیست و دامپززشکی در احداث این باغ رعایت شده است و رفع سایر نواقص اعلامی نیز در دست انجام است، امیدواریم با انجام اقدامات لازم و طی کردن زمان قرنطینه، فعالیت این باغ از سر گرفته شود.

نشست سه جانبه امروز دستگاه های مرتبط با باغ پرندگان قم و حادثه اخیر بروز بیماری آنفلوانزا در آن بعنوان یک اقدام مثبت در روشنگری افکار عمومی در حالی برگزار شد که طی بیش از یک هفته گذشته از زمان طرح آن از سوی سازمان دامپزشکی کشور، حساسیت های بسیاری میان افکار عمومی مردم قم، فعالان رسانه ای و زیست محیطی و مدیریت استان بوجود آمده است. 

حساسیت از زمانی اوج گرفت که مجموعه های مرتبط با این موضوع از جمله شهرداری، محیط زیست و دامپزشکی قم تا سه روز در این خصوص سکوت کرده بودند اما با صدور اطلاعیه رسمی سازمان دامپزشکی کشور و اعلام کشف مواردی از این بیماری در  باغ پرندگان قم، و همچنین انتشار اخبار و شایعات مختلف در رسانه ها و فضای مجازی، بتدریج با پذیرش اصل ماجرا، اقدام به واکنش و اظهارنظر در این خصوص کردند. 

انتشار این اطلاعیه علاوه بر برانگیختن واکنش های مختلف، شایعه ها و اظهارنظرهای متعددی را به همراه داشت که تعطیلی همیشگی این باغ از جمله گمانه زنی های مطرح شده بود که بعدا رد شد.

مجموعه باغ پرندگان شهر قم، با مساحت ۷۰ هزار مترمربع در آذرماه امسال به بهره‌برداری رسید؛ در زمان افتتاح اعلام شد که در این مجموعه انواع پرندگان در ۱۱ قفسه و یک سوله ۲ هزار و ۷۰۰ مترمربعی نگهداری می‌شود.

بر اساس اعلام شهرداری قم، در زمان شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تنها ۶۹۲ قطعه پرنده در این باغ نگهداری می‌شد که این تعداد کمتر از ۲۰ درصد کل ظرفیت این باغ است.

بر اساس اعلام سازمان دامپزشکی، تست چهار نمونه از پرندگان تلف شده مثبت و ابتلای آن‌ها به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تایید شد که بلافاصله باغ قرنظینه، تمام ۶۹۰ پرنده موجود در پارک معدوم و به‌صورت بهداشتی مدفون شدند.