در ابتدای برنامه، مسعود براتی مجری کارشناس به روند مذاکرات و بازگشت امریکا به برجام اشاره کرد و گفت: اخیرا موسسه ای به نام امنیت امریکا به آقای بایدن رییس جمهور جدید امریکا خدمات فکری میدهد و این موسسه کارگروهی را مشخص کرده که 50 نفر از کسانی که در بیست سال گذشته مطالعات و سمت هایی در حوزه تحریم، خصوصا تحریم ایران داشتند حضور دارند.
وی با بیان اینکه 50 نفر منتخب از دو طیف جمهوری خواه و دموکرات آمریکا هستند افزود: آدام ژوبین، پیتر هرل، خوان زاراته، ریچارد نفیو، دیوید کوهن و الیزابت روزنبرگ از اعضای شناخته شده این کارگروه هستند.
براتی با اشاره به اینکه تحریمهای ایران توسط آمریکا گفت: سال 90 قانون تحریک جامع ایران در آمریکا تصویب شد و در سال 91 بانک مرکزی و فروش نفت ایران در لیست تحریم ها قرار گرفتند اما نکته اصلی اینجاست که آمریکا همچنان مسیر توسعه تحریم ها را روی کاغذ ادامه داد و هدف آمریکا این بود که آینده ایران را سیاه نشان دهد، این در حالی بود که دوره اثر گذاری تحریمها از بین رفته بود اما انتظارات تورمی ایجاد میکرد.
مجری کارشناس برنامه عیار در ادامه به توافق موقت ژنو در سال 92 اشاره کرد و افزود: چشم اندازی که آمریکا برای ایران ترسیم کرده بود باعث شد در داخل ایران تصمیمات جدیدی گرفته شود و آقای ظریف وزیر امور خارجه بارها اعلام کرد اگر توافق ژنو امضا نمیشد فروش نفت ایران به صفر میرسید، این در حالی بود که متوسط فروش ایران در زمان تحریم و قبل از توافق ژنو 1.2 میلیون بشکه به صورت رسمی بود.
براتی ادامه داد: در برجام حفظ ساختار تحریم ثانویه بانکی داشت و تصمیم گیران داخلی بر این باور بودند که مذاکره منجر به رفع تحریم میشود و جنگ اقتصادی پایان مییابد زیرساخت های مهم و مدیریت در شرایط تحریم را کنار گذاشتند. پرتال ارزی و کارت سوخت از مصادیقی بودند که امکان مدیریت در شرایط تحریم را داشت اما کنار گذاشته شد.
*برجام فرصتی برای تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران بود
وی معتقد است برجام یک فرصت تنفس را برای معماری ساختار جدید تحریم به آمریکا داد و حفظ تحریم های بانکی حکایت از آن داشت که شاید روزی تحریم ها برگردد. دونالد ترامپ در اولین سفر خارجی خودش به عربستان سعودی سفر کرد و یک مرکز هدفگیری مالی در این کشور تاسیس کرد. در همان زمان قانون کاتسا در کنگره آمریکا که به تاریخ ایران به بهار سال 96 برمی گردد تصویب شد. آمریکا با استفاده از تحریمهای مهندسی شده شوک ارزی را به ایران القا کرد که یکی از دلایل نوسانات ارزی در کشور، لو رفتن اطلاعات صرافی ها و پس از آن بازگشت کلیه تحریمها و تحریم جدید بانک مرکزی به نام تحریم تروریستی بود.
مجری کارشناس برنامه عیار با بیان اینکه توسعه کاغذی تحریم ها برای استحکام دیوار تحریم در دوره ترامپ هم ادامه پیدا کرد گفت: اکنون در دوره افول تحریمها هستیم و اثر گذشته را ندارد، از این رو آمریکا برای معماری جدید تحریم ها نیاز به تنفس دارد که برجام 2 می تواند این فرصت را در اختیار این کشور قرار دهد. رسانههای خارجی بارها این موضوع را ذکر کردند که آمریکا از فشار حداکثری دستاورد حداقلی به دست آورده و ابزار تحریم نتوانسته اثری که انتظار میرفت را داشته باشد. آقای ریچارد نفیو که مسئول تحریم های ایران در دوره اوباما بود هم اعلام کرد در دوره آقای اوباما قوی ترین سلاح ها به کار گرفته شد.
*آمریکا بیشتر از ایران به دنبال مذاکره و برجام است
براتی ادامه داد: آنطور که رسانههای خارجی درباره وضعیت اقتصادی ایران گزارش دادند کشورمان خط زندگی را در هزارتوی تحریمها پیدا کرده و با احتساب فرآورده های نفت و نفت خام روزانه یک میلیون و 500 هزار بشکه صادرات دارد. از این رو به نظر میرسد بیشتر از اینکه ایران به دنبال مذاکره و برجام باشد آمریکا به آن نیاز دارد. اگر این فضا به آمریکا داده شود باید منتظر ضربات بعدی این کشور باشیم.
*تحریم ها به خط پایان رسیده است
احمد امیر آبادی فراهانی، عضو هیات رییسه مجلس با حضور در برنامه عیار ساختار تحریمهای جدید را تبلیغاتی دانست و تصریح کرد: جهان متوجه شده که تحریم های جدید علیه ایران اثرگذاری لازم را ندارد اما برای تبلیغات همچنان این کار را انجام میدهند.
وی افزود: ریچارد نفیو نویسنده هنر تحریم، طراح تحریم های ایران بود که در کتاب خاطرات خود نوشته یک شب تحریم جدیدی به ذهنم رسید و آن را نوشتم و ترسیم کردم و همان شخص اکنون میگوید که تحریم به خط پایان رسیده است. این در حالی است که در طول دوران تحریم فشار زیادی به مردم وارد شد اما در این زمینه تجربیات زیادی به دست آوردیم و اگر از ظرفیت ها به درستی استفاده کنیم آسیب پذیری اقتصاد به حداقل خواهد رسید.
عضو هیات رییسه مجلس ادامه داد: از اول بهمن که بایدن شروع به کار کند تاثیراتی در اقتصاد کشور مشاهده خواهد شد و دلیل این موضوع هم قرار دادن همه تخم مرغ ها در سبد برجام است. در طول هفت سال گذشته هر اتفاقی که در بخش سیاسی کشور رخ میداد مستقیما بر بازار ارز تاثیر میگذاشت، از تماس مکرون رییس جمهور فرانسه گرفته تا سفر آبه نخست وزیر ژاپن به ایران. سال گذشته در بحث اینستکس قرار بود فرانسه 15 میلیارد دلار در اختیار ایران قرار دهد اما در همان زمان دولت با بی تدبیری گران کرد و اعتراضات آبان 98 باعث شد تا آنها عقب نشینی کنند و دوباره ایران را در جایگاه ضعف بنگرند. برنامه ریزی با ثباتی برای اقتصاد کشور نداشت و کاملا ما را شرطی کرد.
امیرآبادی از رای نیاوردن ترامپ ابراز خوشحالی کرد و گفت: ترامپ قاتل سردار سلیمانی عزیز بوده و خوشحال هستیم که بی آبرو شده است. داستان کنگره آمریکا و سیاست های ترامپ چهره واقعی این کشور را نشان داد.
نماینده مردم قم در مجلس تاکید کرد: ما از رفع تحریم و کاهش قیمت خوشحال میشویم اما نکته ای که وجود دارد اینجاست که ما نباید خوش خیال باشیم که با آمدن آقای بایدن همه مشکلات کشور حل خواهد شد. قطعا گشایش هایی ایجاد خواهد شد اما بد نیست نگاهی به کارنامه رییس جمهور جدید امریکا داشته باشیم که در دوره اوباما یکی از طراحان اصلی تحریم ایران بایدن معاون رییس جمهور وقت این کشور بود.
وی ادامه داد: در دوره ای که دموکرات ها سر کار بودند بیشترین قطعنامههای شورای امنیت در آن دوره علیه ایران صادر شد. در همان زمان ریچارد نفیو مسئول تحریم های ایران صریحا اعلام کرد دولتهای جهان باید مطلع باشند که آمریکا تنها سر مسائل هسته ای با ایران مذاکره کرده و همه تحریم ها برداشته نشده و برداشته نخواهد شد. اگر فکر کنیم تیم بایدن می آید همه تحریم را بر میدارد خوش خیالی است.
عضو هیات رییسه مجلس با بیان اینکه آمریکا در حال سیگنال دهی به ایران برای انتخابات 1400 است توضیح داد: آمریکا به دنبال این است که دولتی سر کار بیاید که با او همفکر باشد. نکته مهم اینجاست که برای آمریکا دو مسئله بسیار اهمیت دارد که یکی اقتصاد و منافع ملی کشورشان است و دیگری امنیت اسراییل است که در هر دو این مسائل حزب دموکرات با جمهوری خواه فرقی ندارد. در پی اتفاقاتی که در کنگره آمریکا رخ داد نانسی پلوسی رییس مجمع نمایندگان امریکا اعلام کرد حتی اگر کنگره آمریکا تلی از خاک شود باز هم امنیت اسراییل باید حفظ شود. از سوی دیگر ایران خط قرمزهایی دارد که قدرت منطقه ای و حوزه موشکی است.
براتی در ادامه برنامه گفت: بایدن گفته اول ایران باید به برجام برگردد تا آمریکا به برجام بازگردد و این اظهارنظر در حالی است که آنها از برجام خارج شدند و علاوه بر تحریم های جدید مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کردند.
امیرآبادی در این زمینه گفت: دموکراتها در اجماع جهان موفق هستند و مانند عمر و عاص رفتار میکنند. همانطور که مقام معظم رهبری اعلام کردند دموکراتها دستکش مخمل بر دست دارند اما زیر این دستکش دست چدنی است.
وی با بیان اینکه ایران باید هوشیار باشد تصریح کرد: نباید فریب وعدههای واهی آمریکا را بخوریم و به جای زودباوری وعده ها خودباوری داشته باشیم. در دوره اوباما فروش بنزین به ایران ممنوع شد و در همان زمان سپاه پالایشگاه ستاره خلیج فارس را کلید زد و به جای اینکه ما در واحدهای پتروشیمی مانند گذشته بنزین بی کیفیت تولید کنیم بنزین یورو 5 در اختیار داشتیم که ارز آوری زیادی هم برای کشور داشت و در این زمینه خودکفا شدیم. ما روزانه بین 35 تا 40 میلیون لیتر در روز بنزین وارد میکردیم اما اکنون صادر کننده بنزین شدیم. در زمینه کشاورزی هم باید این حساسیت ها وجود داشت تا برای خوراک دام و طیور مشکلی نداشته باشیم و معتقدم اگر اقتصاد مقاومتی به درستی اجرا شده بود اکنون شاهد نابه سامانی در حوزه اقتصاد نبودیم.
عضو هیات رییسه مجلس تاکید کرد: اگر در بخش اقتصاد هم مانند بحث منطقه ای موشکی قدرت سازی میکردیم تاثیر تحریم ها بسیار کمتر میشد. هرچند برخی نهادها و ستادهای مردمی به کمک دولت برای دور زدن تحریم ها شدند اما در زمینه اقتصاد قدرت سازی نشد.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس، بودجه 1400 را آبکی توصیف کرد و گفت: هرچقدر دولت به دنبال شرطی کردن اقتصاد باشد به تولید آسیب خواهد زد. بزرگترین خیانت به کشور این است که اقتصاد به سیاست گره زده شود اما اخیرا شش واردکننده بزرگ در دولت حضور پیدا کردند که ماحصل ان اعطای دلار به واردکنندگان برای واردات و از سوی دیگر حمایت این افراد در انتخابات 1400 است.
وی به اختلاف نظر مجلس و دولت اشاره کرد و گفت: بیشترین تقابل اکنون برای ارز 4200 تومان است و با احتساب این ارز قیمت مرغ، گوشت، تخم مرغ و سایر کالاهای اساسی باید ارزان باشد. ارز 4200تومانی یعنی مرغ کیلویی 9 هزار تومان و تخم مرغ 12 هزار تومانی اما واقعا چه تعداد از مردم از این ارز منتفع شدند. مشخص است ارز ترجیحی به نور چشمیها داده میشود و متاسفانه خبر رسیده که یک فوتبالیست به دلیل اینکه در ستاد آقای روحانی بوده ارز 4200 تومانی برای واردات دریافت کرده است.
*7 برابر شدن تعداد واردکنندگان در حوزه نهاده های دامی بخاطر رانت ارز 4200 تومانی
به گفته امیرآبادی، کل واردکنندگان خبره در حوزه نهاده های دامی 60 نفر بودند اما اکنون تعدادشان بیش از 400 نفر است. واردکنندگان بیشترین سود را از ارز 4200 تومانی میبرند و این خیانت به مردم است.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس ادامه داد: دولت در قبال اتفاقاتی که میافتد پاسخگو نیست و یکبار این موضوع را پیگیری کردم و متوجه شدم واردات گوشت کشور توسط اقوام وزیر صورت میگیرد. از پسرخاله وزیر و پسر معاون او گرفته تا اقوام و دوستان دیگر که از ارز ترجیحی سود میبرند، این در حالی است که قیمت گوشت با ارز ترجیحی باید 38 هزار تومان باشد.
* 63 درصد واردات نهاده توسط یک نفر انجام میشود
امیر آبادی ادامه داد: مهمترین مشکل ما نبود شفافیت است و اگر همه چیز شفاف بود مشخص میشد که آمدن بایدن در اقتصاد ایران تاثیر دارد یا خیر. 63 درصد واردات نهاده توسط یک نفر انجام میشود و در جلسه تحقیق و تفحص مجلس حضور یافت و اعلام کرد من با یک تلفن میتوانم 50 کشتی که در راه ایران هستند را برگردانم و بر عکس. مشخص است انحصار وجود دارد و گزارش آن را در دوره ریاست قبلی قوه قضاییه تحویل دادیم اما رسیدگی نشد.
عضو هیات رییسه مجلس با بیان اینکه آمریکا به دنبال از بین بردن مراکز هسته ای ایران بود و به هدف خود دست پیدا کرد گفت: وضعیتی که اکنون داریم از وضعیت سال 90 هم بدتر است و آنطور که گفته میشد برجام یک توافق برد برد است اکنون به یک برد باخت تبدیل شده و ایران در این زمینه ضرر زیادی کرد. از این رو مجلس تصمیم گرفت تصمیم مهمی در این زمینه بگیرد و غنی سازی اورانیوم 20 درصد را شروع کند.
امیرآبادی
ادامه داد: بحث نظارت بازرسان آژانس انرژی اتمی هم دو مقوله دارد که در
بخش اول از قبل اطلاع میدهند و با هماهنگی ایران بازرسی خود را انجام
میدهند و در بخش دوم بدون اطلاع می توانند دو ساعت قبل از بازدید اعلام
کنند. تصمیمی که مجلس گرفته در این است که اگر تا سوم اسفند ماه تحریمها
علیه ایران برداشته نشود اجازه بازرسان بخش دوم داده نمیشود.