سقوط دلار، درد محتکران ارز و کارخانه‌داران؟!

به گزارش پایگاه 598، روزنامه آفتاب یزد نوشت: بازارها از چند روز قبل چشم به نتایج لحظه به لحظه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دوختند تا با خارج شدن نام ترامپ یا بایدن، چشم‌انداز روزهای بعد از فردای شناخت رئیس‌جمهوری جدید در آمریکا را بر بازارهای مالی خود بدانند.

اگر عده‌ای از چشم‌دوختگان به ترامپ را به عنوان فرشته نجات مفروضات متوهمانه سیاسی کنار بگذاریم؛ عده‌ای از فعالان بازار سرمایه و مالی مانند دارندگان سهام ساقط قیمت شده در ماه‌های اخیر منتظر انتخاب مجدد ترامپ و افزایش فشارها بودند تا از پیشخور کردن بحران‌های احتمالی آینده، نانی برای حساب‌های خود بیندوزند! در نقطه مقابل هم به استثنای جمعیتی که چشم انتظار تاثیرات رویایی و دور از احتمال مانند آغاز روابط دوجانبه باشند، جمعیت کثیری از مردم هم به پیامدهای مثبت حضور جو بایدن و حداقل تغییر ادبیات رئیس جمهوری آمریکا نسبت به ایران، بازگشت به برجام و لغو یا کاهش بی‌سابقه‌ترین و سنگین‌ترین تحریم‌های وضع شده دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران و فراهم شدن امکان تنفس را انتظار می‌کشند.

شاید همین اتفاق هم باعث شده است تا هر چقدر صاحبان سهام سوداگر یا محتکران بازارهای مالی مانند سکه و ارز و طلا چشم به تمدید حضور ترامپ در کاخ سفید دوخته بودند، روز گذشته دارندگان این دارایی‌ها در چهارراه استانبول تهران در به در دنبال خریدار ارزهای موجودشان بودند تا پیش از اینکه بیش از این نرخ‌ها با اعلام قطعی سقوط ترامپ سقوط آزاد کند، متضرر نشوند. تا جایی که به گفته یک منبع آگاه در یکی از صرافی‌های تهران به خبرنگار «آفتاب یزد» با وجود اینکه دلار روز گذشته 22 هزار تومان اعلام شد، اما خریداران به پیشنهاد 21 هزار تومانی هم روی خوش نشان نمی‌دادند و این گویای آن است که چهره‌های فعال و شناخته شده در بازار، سقوط بیشتر دلار حتی به مرز 18 هزار تومان را محتمل می‌دانند.

سوری یکی از کارشناسان مالی در این زمینه به روند بلندمدت بازار ارز اشاره می‌کند و معادلات نرخ ارز و ارزش پول ملی را یادآور می‌شود. او می‌گوید: وقتی ما در کشورمان تولید نقدینگی روزافزون داریم و خلق پول بیشتر از تولید است، میزان اضافه نقدینگی خود را به صورت کاهش ارزش ریال نشان می‌دهد که نمود بیرونی آن را مردم به صورت افزایش قیمت دلار می‌شناسند. این روال وجود دارد فارغ از این که چه کسی رئیس جمهوری آمریکا یا هر کشور دیگری شود. وی بدون اشاره به اینکه چه احتمالی را می‌توان از تحولات پیش روی بازار مالی در ایران به ویژه در بازار ارز شاهد بود تاکید می‌کند که ریشه مشکلات ما داخلی است؛ از نبودن تولید تا خلق نقدینگی که بخش اعظم آن به سیستم بانکی و اقتصاد بانک‌محور ما بازمی‌گردد. پس انتخاب رئیس جمهوری آمریکا در یک روز نمی‌تواند تاثیر پایدار و اساسی داشته باشد. این چیزی است که مردم باید در نظر بگیرند.

این کارشناس اظهار می‌کند که امیدوار است با وجود آنکه خود وی نیز معتقد است بهتر است بایدن رئیس جمهوری آمریکا شود، اما این به آن معنا نیست که با آمدن جو بایدن قرار است مشکلات مهم و اصلی مردم ما به صورت اساسی و محسوس حل ‌شود. وی به مشکل سوءمدیریت حاکم بر بازارهای ایران اشاره می‌کند و می‌افزاید: تا زمانی که مدیریت سیستم اقتصادی ما اصلاح نشود، مشکلات حل نخواهد شد. اگر هم در تمام جهان افرادی هم باشند که دلسوز ما و رشد کشورمان باشند، تا وقتی خودمان نخواهیم و اراده ساختن و تغییر روند کنونی را نداشته باشیم، توسعه و رفع گره‌های موجود رخ نخواهد داد. کشورهای دیگر فقط فرصت‌ها و چالش‌هایی ایجاد می‌کنند و این رویکرد داخلی ما است که نشان می‌دهد چه میزان می‌خواهیم از این فرصت‌ها و تهدیدها به نفع یا ضرر خودمان استفاده کنیم.

این کارشناس ادامه می‌دهد: من انتظار ندارم که با آمدن جو بایدن گشایش فوق‌العاده اتفاق بیفتد، اما اگر در موضع‌گیری‌های سیاست خارجه و مدیریت اقتصاد در داخل درست عمل کنیم، با حضور بایدن شرایط کمی مساعدتر است و ممکن است در میان‌مدت و بلندمدت اتفاقات مثبت‌تری بیفتد. البته سوری تاکید می‌کند که فقط اگر این اتفاقات موجب رشد تولید شود و البته در داخل دست از تولید نقدینگی برای کسری بودجه دست بردارند می‌توانیم آینده مثبتی در پیش داشته باشیم. با آغاز نظرسنجی‌ها آمریکا در لحظه بازار با خبر پیشتازی یک کاندیدا متزلزل شده و بهم می‌ریزد. از زمان شمارش آرا این وضعیت بدتر هم شده؛ تا جایی که روز چهارشنبه تا نیمه روز با خبر پیشتازی ترامپ برخی معاملات متوقف و دلار افزایشی شد، ولی از میانه روز با جلو افتادن بایدن ناگهان قیمت‌ها پایین آمد. در واقع این فضا ریسک معامله را از هر زمانی بیشتر کرده است.

این کارشناس مقصر فضای فعلی بازار ارز و جوهای آنی فضای خبری در آن را اول سیاست‌گذاران و در پله دوم تحلیل‌گرانی می‌داند که همه‌چیز را به موضوع انتخابات آمریکا گره زدند. از نظر او این طبیعی است که مردم تحت هیجان بازار قرار گیرند و آ‌ن‌ها مقصر رفتارهای هیجانی و آنی بازارنیستند، چرا که مستاصل‌اند.

وی می‌گوید: توجه کنید که با آمدن یک فرد در مقام ریاست‌جمهوری ابتدا باید سیاستی اتخاذ شود و بعد آن سیاست در میان مدت تاثیر خود را نشان دهد. این طور نیست که با حضور یک نفر یک دفعه اتفاقات بنیادینی در اقتصاد بیفتد. تا زمانی که این فضای روانی ادامه داشته باشد هر لحظه بازار می‌تواند به سمت بالا یا پایین متشنج شود.
او یادآور می‌شود که درگیرودار همین تنش‌های همیشگی بازار، برخی در گذشته دلار را در نرخ 20 تا 22 هزار تومان هم فروختند و در ادامه عنوان می‌کند: البته با آمدن بایدن انتظار چنین فضایی بوده و هست اما این اتفاق صرفا در اساس جو روانی جامعه می‌افتد و تاثیر درازمدت و پایدار نخواهد داشت.

سوری با اظهار امیدواری از اینکه که دلار تا 20 هزار تومان پایین آید، در خصوص اینکه چرا با کاهش آن به نرخ پایین‌تر از این تمایلی ندارد می‌گوید: زیرا کمتر از این قیمت با ساختارهای کنونی اقتصاد ایران به نوع دیگری می‌تواند به اقتصاد کشورمان لطمه بزند؛ چون کارخانه‌هایی که مواد اولیه خود را پیش از این با قیمت بالاتر خریده‌اند، دیگر توجیه اقتصادی تولید پیدا نخواهند کرد. چرا که با وجود کاهش قیمت دلار نمی‌توان به سرعت انتظار داشت تا کارخانه‌های تولیدی با زیان خرید مواد اولیه با دلار 28 هزار تومانی و حتی 30 هزار تومانی قیمت کالای تولیدی خود را با دلار 15 یا حتی 18 هزار تومانی بفروشند.