دلیل ناتوانی در ترک گناه از نظر آیت‌الله مصباح

به گزارش حوزه نیوز، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، شب گذشته در درس اخلاق خود در دفتر مقام معظم رهبری در قم، ضمن تسلیت شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) اظهار داشت: مسائل اخلاقی دارای اصول موضوعه‌ای است که از دیدگاه اسلام، هر کدام از این اصول، به اصول دیگری مربوط می‌شود.

 

وی با بیان این که در تعالیم اسلامی، ارزش‌های اخلاقی باید موجب کمال انسان‌ها شود، گفت: برای شناخت این ارزش‌های اخلاقی، در ابتدا لازم است که انسان شناخته شود و تعریف کمال و دلیل حرکت او به سوی آن نیز مشخص شود.

 

آیت‌الله مصباح یزدی با مطرح کردن این پرسش که چگونه انگیزه عمل به اخلاق اسلامی در انسان‌ها ایجاد می‌شود افزود: صرف دانستن ارزش‌‌های اخلاقی کافی نیست؛ زمانی انسان برای انجام عملی انگیزه می‌یابد که در حین انجام آن لذت (به معنای عام) ببرد و یا این کار او، زمینه‌ای برای لذتی شود. به همین دلیل است که در متون دینی و سیره اهل‌بیت(ع) زمانی که افراد به کارهای شایسته دعوت می‌شوند، به آنها وعده‌های دنیوی و اخروی داده می‌شود. 

 

وی با بیان این که گاهی انسان‌‌ آثار و نعمت‌های عمل به دستورات الهی را می‌داند ولی در انجام آن کوتاهی می‌کند، خاطرنشان کرد: این که مشاهده می‌شود انسان با علم به آثار فراوان عمل به دستورات الهی، باز هم در انجام آن کوتاهی می‌کند، به دلیل نبود انگیزه است.

 

عضو خبرگان رهبری یکی از بهترین روش‌‌های درک مسائل را درون گرایی و بررسی تجربیات شخصی معرفی کرد و ادامه داد: زمانی که انسان به سن بلوغ می‌رسد، به اختیاراتی در عمل دست می‌یابد و همین مسئله در او ایجاد انگیزه می‌کند؛ بنابراین، انسان دراین عرصه می‌تواند مقدمات اعمال آینده خود را به وجود آورد.

 

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: مشاهده می‌شود که انجام کار خوب و یا ترک کار بد، برای انسان‌ها دشوار است، با انجام مقدمات آن می‌توان به آسوگی آن کار خود را انجام و یا ترک کرد.

 

آیت‌الله مصباح یزدی، انجام مقدمات کارها را برای آسوده انجام دادن یا ترک کردن آن را روح تربیت دانست و اذعان داشت: اگر این مقدمات انجام شود، انسان بدون تحمل مشقتی کارهای خوب را انجام دهد و یا کارهای ناشایست را ترک کند و به پاداش اخروی آن دست یابد، ولی اگر این مقدمات انجام نشد، ترک گناه، برای او بسیار دشوار بوده و در این مرحله، هر کسی نمی‌تواند خود را از دام شیطان نجات دهد.

 

عضو خبرگان رهبری ادامه داد:‌ انسان باید لذت‌هایی که تغییر دادن و ترجیح دادن آن در اختیار اوست را بیاموزد؛ اگر این کار صورت گیرد، دوری انسان از گناه نیز آسان می‌شود. اگر این مقدمات را ندانیم و خود را در سرازیری گناهان بیاندازیم؛ اگرچه آثار سوء گناه را بدانیم، ولی نجات یافتن از آن، بسیار مشکل می‌شود.

 

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: اگر انسان زبان و یا چشم خود را از ابتدا کنترل کند، بسیاری از گناهان از انسان دور می‌شود.

 

آیت الله مصباح یزدی در پایان با ضروری دانستن توجه علمی به مسائل اخلاقی، اظهار داشت: همانطور که تعلیم و تعلم مسائل فقهی با نظم یافتن آسان می شود، اگر در مسائل اخلاقی نیز چنین نظمی ایجاد شود، در خودسازی و تربیت اخلاقی نیز تأثیرگذار است؛ بنابراین لازم است که اساتید و پژوهشگران در این عرصه وارد عمل شده و از جنبه‌های عقلی و علمی، این نظم را به وجود آورند.