تعریف عرفی از دین و التقاط در مبانی آن

پایگاه 598: تقلیل دین وجایگاه آن در جامعه به موضوعات عمده زیستی از اقتصاد تا سیاست و ...، اجحاف به دین و امور وابسته به آن می باشد که درصدد تعالی انسان و حیات دنیوی و اخروی آن است. اگرچه دین در دایره و گستره عملکردیش طیف وسیعی از شاخص های زیستمانی بشر را در بر می گیرد اما نباید فراموش کرد که کارکرد و کار ویژه اصلی دین همان اصولی است که بر مبنای دین مترتب می گردد که با فطرت انسانی سازگاری دارد.

در واقع دین بر مبنای شاخص های تعریفی از گزاره های موجود در حیات انسانی در تمام ابعاد آن است که هویت پیدا کرده است. از این رو هویت دینی همان مبنای دین به شمار می رود. به عبارت بهتر اینکه رابطه میان دین و هویت دینی، همان ماهیت وجودی انسان و حیات او است. بنابراین الحاق و الصاق مبانی تقلیل گرایانه به دین با نام اقتصاد و سیاست و ... نه تنها بر وجوه ابعادی دین نخواهد افزود بلکه از دامنه تاثیرگذاری آن نیز خواهد کاست و آفتی بر دین و امور دینی خواهدبود.

واقعیت این است جریاناتی که با رویکرد تحلیلی بر مضامین دینی سامان یافته اند، پروژه محور هستند؛ چرا که در قالب تعاریفی نو از دین و جدایی دین از سیاست ظهور و بروز یافته اند و در حال فعالیت هستند. بنحویکه در این پارادایم مذکور تلاش می شود پروژه ساده انگاری دین و محدود سازی آن به عرصه اقتصاد را مورد پردازش قرار دهند. در این پروژه دین از اصول خود جدا شده و فروع آن به متن تبدیل می شود. بدان معنا که با دنیایی تعریف کردن دین و قبض آن به حوزه های مدنظر در عرصه حیات زیستی جامعه و برجسته سازی عناوین اقتصادی بر شرایط اجتماعیِ جامعه از دین، فرآیند رقیق سازی دین و باورهای الوهیت محورانه را دنبال می کنند.

نکته جالب توجه در این باره این است که در این پروژه ضمن ارائه ارجاعات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی درباره رفتار سیاستگذاری شده، تلاش بر این است تا با همسان سازی شرایط از تغییر در باروها و نگرش های دینی در نزد انسان اسلامی به مانند انسان مسیحی، مراحل گذار به سوی رهیافت پروتستانی اسلامی را کلید بزنند.

 از سوی دیگر این جریان فکری، با به خدمت گیری و مصادره همه آنچه با نام علم پیوند دارد، درصدد است تا از درون برآیندهای حاکمیتی در عرصه سیاسی، اجتماعی و مدیریتی، به گزاره های تاریخی از مفهوم عدالت و برابری دست یابد. از این رو برای محکوم سازی گرایشات سیاسی برآمده از اسلام در اداره جامعه، به سمت ارائه شیوه های شناخته شده و شکست خورده مدیریتی مانند مارکسیسم خیز برداشته اند.

تلاش برای بی اثر سازی دین و مقیدات صادره از سوی دین بر جوانب زندگی انسانی ایرانی و به تبع آن در حاشیه قرار دادن دین از یکسو و تعریفی روایت گونه از دین در قالبی نو و تلاش برای القاء و تحمیل آن به تمامی بخش های جامعه از سوی دیگر، هدفی است که در ذیل پروژه تضعیف جایگاه دین در جامعه، سکولاریزه کردن آن(جامعه) و رقیق سازی باورهای دینی اجتماعی دنبال می شود.