به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه 598، ۲۶ مرداد، سالروز بازگشت نخستین کاروان آزادگان به میهن است. شادی و استقبال با گل و اشک و انتظار را به همراه داشت. هنگامیکه آنها را به اسارت بردند وضعیت جبههها بشدت درگیر عملیاتهای بزرگ بود، جام زهر بر امام نیکیها خورانده بودند و کشور در پسا جنگ بودند و آنها بیخبر از تحولات؛ و ما نیز بیخبر از دوران اسارت و مشتاق شنیدن اخبار وضعیتشان، در یک چنین وضعیتی گروهگروه به میان ملت بازگشتند.
نگارنده که خود از جاماندگان قافله دیارعاشقان است و چشمانتظار همرزمانی چون عباس صداقت، احمد تندسته و... بوده و در روز موعود به استقبال اتوبوسهای سفیران صبر و مقاومت آمده بود و با اشتیاق تمام شاهد صحنههای باشکوه عظمت ملتی مقاوم در روز ۲۶ آبان ۱۳۶9 بوده و در خیابان آزادی تهران کیلومترها با اشتیاق و شتابان به دنبال آنان رفته است.
آزادگان در آیینه آمار
تعداد آزادگان کشور در دوران دفاع مقدس 43 هزار و 173 نفر هستند.
و از این تعداد آزاده ۹۰ درصدشان جانباز نیز هستند.
۳۶ هزار نفر آنها رزمنده و مابقی نیروهای غیرنظامی بودند.
تعداد آزادگان مسلمان در استانهای مختلف 43 هزار و 58 نفر، آزادگان مسیحی 58 نفر، آزادگان کلیمی 34 نفر و آزادگان زرتشتی نیز 23 نفر هستند.
۷۳ نفر در همان دوران اسارت به شهادت رسیدند.
۴۵۰ نفر از این آزادگان در زندانهای عراق بر اثر شکنجه به شهادت رسیدهاند
میانگین سن آزادگان در زمان اسارت 22 سال بوده، کمسنترین آزاده، ۹ ساله بوده و کمترین سن در زمان اسارت ۵ ساله اعلامشده و مسنترین آنها نیز 97 ساله بوده است.
همچنین ۶۰ بانوی آزاده نیز در بین آزادگان دفاع مقدس حضور داشتهاند
حدود ۱۰۰۰ نفر از آزادگان اسمشان توسط صلیب سرخ ثبتنشده بود و حدود ۱۰ سال اطلاعی از آنها موجود نبود
در مجموع ۳۹ هزار و ۱۴۰ نفر آزادگان ایرانی طی ۶۵ مرحله از تاریخ ۲۶ خردادماه سال ۱۳۶۰ تا ۲۶ اسفندماه ۱۳۶۹ به کشور منتقل شدند.
این تعداد به تفکیک بدین شرح است: ۱۸ هزار و ۵۶۳ نفر اسرایی بودند که در اردوگاهها توسط نمایندگان کمیته بینالمللی صلیب سرخ ثبتنامشده بودند و تعداد ۲۰ هزار و ۵۷۷ نفر از مفقودالاثرها بودند
پرتعدادترین آن ظرف یک ماه از ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ تا شهریورماه همان سال اتفاق افتاد و ۳۷۵۳۲ آزاده (۸۳ درصد کل اسرای ایرانی) با ۳۷۹۳۴ اسیر عراقی مبادله شدند
پیکر مطهر ۵۷۰ اسیر شهید در اردوگاههای عراق با جنازه هزار و ۱۲۴ اسیر عراقی فوتشده در اردوگاههای ایران تبادل شده است.
تعداد مفقودین دولت جمهوری اسلامی ایران در طول دوران دفاع مقدس حدود ۱۱ هزار نفر در مقابل حدود ۶۰ هزار نفر مفقود عراقی است.
آزادگان در آیینه ایثار
دفاع مقدس در برابر تجاوز رژیم بعثی به نمایندگی از دشمنان غربی و شرقی و عبری و عربی شکل گرفت و در دل خود، از نوجوانان رزم ندیده، مردانی مبارز و مقاوم پروراند.
برخیشان در صحنههای دفاع، گرفتار خصم وحشی شدند و سختیهای آن را به جان پذیرفتند تا آنکه جام زهر برجام ۵۹۸ بر امام نیکیها خواندند و باب جهاد رزمی بسته شد.
تا اینکه گروهگروه آزادگان سرافراز به کشور بازگشتند. برخی افتخار بالاتر کسب کردند و به سبب جراحتهای دوران جنگ و اسارت به شهادت رسیدند، برخی چراغ عمرشان بدون ادعای سهم از سفره انقلاب به زیرخاک رفتند، برخی بیش از سه دهه تحمل ناشی از جراحت و آسیب وارده را داشتهاند و بسیاری منشأ خدمت به انقلاب و نظام بودهاند و به انتظار مشیت الهیاند و البته معدودی نیز جز ریزشها بودهاند؛ و در مقابل انبوهی از فرزندان آنان نیز جز رویشهای انقلاب بوده و آیندهساز انقلاب و کشورند.
آزادگان آرزوی زیارت امامشان که فرمان جهاد داده بود و به امرش جانفشانیها کرده بودند، به حسرت مبدل و تنها به زیارت حرمش این جمله انسان را آتش میزند: *اگر روزي اسراء برگشتند و من نبودم، سلام مرا به آنها برسانيد و بگوييد خمينـــــى در فکرتان بود...* و اینک آزادگان عزیز خلف امام را مطاعاند.
رهبر معظم انقلاب: پس گرفتن اسراء از صدام، یک نصرت الهی بود.
اسرای عراقی در آیینه مهماننوازی
اما در مقابل، نظامیان متجاوز عراقی که به اسارت رزمندگان دلیر اسلام درآمده بودند، از هنگام دستگیری تا اردوگاههای اسرا، رفتارهای بسیار محترمانه دیده و با امکانات بیشتر از عرف جامعه روز کشور برخوردار بودند و به همین سبب بسیاری از آنان بشدت متحول شده و سفیران انقلاب در کشور عراق شده و حتی به مدافعان عراق ملحق شدند.
بیش از ۲۰ هزار نفر از اسرای عراقی تقاضای پناهندگی به دولت ج.ا.ا. را داشتند و فرم مربوطه را پر کردند که نزدیک به ۱۰ هزار مورد آنها توسط مسئولین مورد موافقت قرار گرفت.
در بین اسرای عراقی، اسیرانی با ملیتهای مختلف حضور داشتند که به نیروهای عراقی در جنگ کمک میکردند جمعاً تعداد آنها ۲۴۷ نفر بوده که پنج نفر آنها در مدت اسارت فوت کرده و سه نفر آنها پناهنده و تعداد ۲۳۹ نفر نیز آزاد شدند.
آموزههای حریت آزادگان
شنیدن اخبار نگرانکننده از وضعیت سخت زندانها و رفتار وحشیانه بعثیان، بسیار سخت مینمود. این خاطرات بعدها بهصورت کتاب آزادگان منتشرشده تا سند آموزنده دیگری باشد از ملت مقاوم.
آزادگان هنوز هم بیادعا و بی چشمداشت، در میان ما وجود دارند، طی این سالها نیز همواره موردتقدیر و احترام مردم و نظام بودهاند اما با وجود رسیدگیهای نهادهای دولتی به مشکلات این عزیزان، همچنان برخی زخمهای آنها تازه مانده و نیاز به حمایتهای بیشتری دارند.
(انقلاب اسلامی) عیار معنویّت و اخلاق را در فضای عمومی جامعه بهگونهای چشمگیر افزایش داد....
رویکرد دینی و اخلاقی در جمهوری اسلامی، دلهای مستعد و نورانی بهویژه جوانان را مجذوب کرد و فضا به سود دین و اخلاق دگرگون شد. مجاهدتهای جوانان در میدانهای سخت از جمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیهی برادری و ایثار همراه شد و ... مساجد و فضاهای دینی رونقی بیسابقه گرفت. صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد و صف نوبت برای اردوهای جهادی و جهاد سازندگی و بسیج سازندگی از هزاران جوان داوطلب و فداکار آکنده شد. (بند سادساً در برکات انقلاب اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، رهبر انقلاب، 22 بهمن 97)
آزادگان در اسارت، با صبر و مقاومت در شرایط سخت اردوگاههای بعثی، آزادگی را معنا بخشیدند و نمونهای بودند از ملت آزاده ایران و بایستی الگویی باشد برای مسئولان کشور که تحت هر شرایطی آزاده بودن کشور اسلامیمان، والاترین ارزشهاست و ما را نیازی به دریوزگی با دشمنان غربی و مذاکرات پر خسارت مادی و معنوی نیست ونیز بارها ثابتشده که امیدی به وعدههای مکارانه آنان نیست. مقاومت در برابر تهدیدات و تحریمهای دشمنان و اتکا به توان خود، تنها راه مأیوس سازی مطامع نامشروع دشمنان و سعادت کشور است.
* دکترسیدجوادهاشمی
فشارکی