داروهای ضد حالت تهوع بسیاری وجود دارند که میتوانند در موارد شدید یا پایدار حالت تهوع به بهبود این شرایط کمک کنند. اما اگر حالت تهوع شما خفیف یا گاه به گاه است، برخی درمانهای خانگی موثر نیز وجود دارند که میتوانند به تسکین آن به روشی طبیعی کمک کنند.
استفاده از زنجبیل
به گفته دانیل دیوین، پزشک متخصص بیماریهای داخلی، زنجبیل یک درمان موثر برای حالت تهوع است. زنجبیل از خواص ضد التهاب برخوردار است که میتواند از گوارش پشتیبانی کرده و ترکیبات موجود در آن نیز به تسریع روند انتقال محتوای معده به روده کوچک کمک میکنند که میتواند علائم حالت تهوع را کاهش دهد.
تجزیه و تحلیلی در سال ۲۰۱۴ که شامل شش مطالعه میشد و در نشریه Journal of the American Board of Family Medicine منتشر شد، نشان داد که مصرف حدود یک گرم زنجبیل در روز برای حداقل پنج روز علائم حالت تهوع و استفراغ در اوایل دوران بارداری را کاهش داده است. همچنین، مطالعات نشان داده اند که زنجبیل میتواند به مدیریت علائم حالت تهوع و استفراغ در بیمارانی که دوره شیمی درمانی را طی میکنند، کمک کند.
زنجبیل را میتوان در قالب یک مکمل مصرف کرد. همچنین، شما میتوانید تکههای زنجبیل تازه را به چای اضافه کرده یا از ادویه آن به عنوان چاشنی در غذاهای خود استفاده کنید.
استفاده از نعناع فلفلی
نعناع فلفلی به عنوان یک گزینه درمان سنتی برای حالت تهوع شناخته میشود، اگرچه شواهد علمی در مورد اثربخشی آن به اندازه زنجبیل قوی نیستند. با این وجود، افراد بسیاری به خواص آرامش بخش آن اشاره دارند.
منتول، ماده اصلی موجود در نعناع بیابانی است که میتواند به آرامش معده کمک کرده و از این رو، میتواند کرامپ و حالت تهوع را تسکین دهد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که در نشریه Journal of Perianesthesia Nursing منتشر شد، نشان داد که حتی رایحه نعناع بیابانی میتواند حالت تهوع را تسکین دهد، اما به پژوهشهای بیشتر برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه نیاز است.
با این وجود، اگر حالت تهوع و استفراغ را همراه با هم تجربه میکنید، نعناع فلفلی ممکن است چندان موثر نباشد، زیرا این گیاه در درجه نخست برای درمان حالت تهوع و نه استفراغ استفاده میشود.
اگر قصد استفاده از نعناع فلفلی را دارید میتوانید آن را به صورت چای مصرف کرده یا از روغن اساسی نعناع فلفلی برای رایحه درمانی استفاده کنید. شما میتوانید دو تا سه قطره از این روغن را به یک اسانس سوز حاوی آب اضافه کنید.
مصرف وعدههای غذایی کوچکتر و ساده
غذا خوردن بیش از حد میتواند موجب حالت تهوع شود. زمانی که بیش از حد غذا میخورید، معده منبسط شده که میتواند موجب نفخ، سوزش سردل، و حرکت گوارشی بیش از حد شده که همگی میتوانند به حالت تهوع منجر شوند.
مصرف وعدههای غذایی کوچکتر با تکرر بیشتر و مصرف یک رژیم غذایی ساده و فاقد عطر و طعمهای قوی میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. غذاهای ساده به راحتی قابل گوارش هستند و میتوانند به تسکین شرایط معده کمک کنند.
از جمله غذاهای ساده که میتوانند به تسکین حالت تهوع کمک کنند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر با حالت تهوع مواجه هستید باید از مصرف غذاهای تند و پر ادویه و نوشیدنیهای اسیدی مانند نوشابه، آبمیوه یا الکل پرهیز کنید، زیرا همکی میتوانند موجب تشدید علائم حالت تهوع شوند. همچنین، شما میتوانید در زمان مواجهه با حالت تهوع مصرف رژیم غذایی برات (BRAT) که شامل موز، برنج، سس سیب و نان تست میشود را مد نظر قرار دهید.
تامین آب مورد نیاز بدن
زمانی که با حالت تهوع مواجه هستید، غذا خوردن یا نوشیدن مایعات ممکن است دشوار باشد، اما کم آبی بدن تنها به وخیمتر شدن حالت تهوع منجر میشود.
زمانی که حالت تهوع در نتیجه گرما یا رطوبت شدید شکل گرفته باشد، تامین آب مورد نیاز بدن از اهمیت بیشتری برخوردار میشود. در حقیقت، حالت تهوع و استفراغ از علائم اصلی خستگی گرمایی و گرمازدگی هستند.
گرمای بیش از حد موجب گشاد شدن رگهای خونی میشود، زیرا بدن تلاش میکند تا دمای خود را کاهش دهد و این تغییر در فشار خون میتواند در قالب حالت تهوع یا استفراغ خود را نشان دهد. اما مصرف آب زیاد و هیدراته نگه داشتن بدن به خنک شدن بدن و بازگشت دمای آن به محدوده عادی کمک میکند.
اگر نوشیدن آب در زمان تجربه حالت تهوع برای شما دشوار است میتوانید جرعههای کوچک آب را در طول روز بنوشید یا مصرف نوشیدنیهای تسکین دهنده مانند چای نعناع فلفلی گرم را مد نظر قرار دهید.
صاف نشستن یا دراز کشیدن در حالت مناسب
زمانی که با حالت تهوع مواجه هستید، ممکن است برای دراز کشیدن وسوسه شوید، اما این بهترین گزینه نیست. دراز کشیدن در زمان مواجهه با حالت تهوع میتواند به استفراغ منجر شود. استفاده از نیروی گرانش زمین به نفع خود اهمیت دارد و سر باید بالاتر از شکم قرار بگیرد.
زمانی که صاف نشسته اید، نیروی گرانش به پایین نگه داشتن محتویات معده کمک میکند. نشستن در شرایطی که کمر صاف است یا دراز کشیدن در شرایطی که سر با کمک یک یا دو بالش در وضعیت مناسب قرار دارد، بهترین انتخاب برای تسکین حالت تهوع است.
استفاده از طب فشاری
طب فشاری یک روش پزشکی جایگزین است که در آن بر نقاط خاصی از بدن که به نام نصف النهار شناخته میشوند، فشار وارد میشود. اعمال فشار بر این قسمتها پیامی را به بدن ارسال میکند تا مکانیزم خودبهبودی خود را فعال کرده که ممکن است به تسکین درد یا حالت تهوع کمک کند.
یک بررسی در سال ۲۰۰۶ که شامل بیش از ۴۰ کارآزمایی میشد و در نشریه Autonomic Neuroscience منتشر شد، نشان داد که طب فشاری میتواند برخی علائم حالت تهوع را کاهش دهد.
یکی از نقاط فشار اصلی برای حالت تهوع به نام پریکاردیوم ۶ (Pericardium ۶) یا نیگوان (Neiguan) در نزدیکی مچ دست قرار دارد. تصور میشود این نقطه فشار حالت تهوع را تسکین میدهد، زیرا مسیر نصف النهاری آن از دست به سمت سینه و قسمت بالای شکم در نزدیکی معده میرود.
نقطه پریکاردیوم ۶ در فاصله حدود سه انگشت از مچ دست قرار دارد.
شما میتوانید با انگشت شست دست مخالف خود به آرامی روی این نقطه فشار وارد کنید.
برای دو تا سه دقیقه به اعمال فشار ادامه دهید، در شرایطی که حرکات دایرهای کوچک با انگشت شست خود انجام میدهید. فشار بیش از حد وارد نکنید تا موجب احساس درد شدید شود، بلکه باید دردی مبهم و خفیف را احساس کنید.
این کار را روی مچ دست دیگر تکرار کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر حالت تهوع با استفراغ مکرر، سینه درد، مدفوع تیره یا استفراغ تیره همراه است باید به پزشک مراجعه کنید. اگر حالت تهوع برای بیش از چند روز ادامه داشته است یا علائم به سرعت وخیم میشوند، میتواند نشانهای از بروز مسالهای جدی باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.
به عنوان مثال، شرایطی مانند پانکراتیت (التهاب پانکراس)، انسداد روده یا حتی یک حمله قلبی میتوانند موجب حالت تهوع شده و به مراقبت پزشکی نیاز دارند.
همچنین، برخی افراد به واسطه برخی شرایط هرچه بیشتر مستعد تجربه حالت تهوع هستند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بارداری. حالت تهوع اغلب در سه ماهه نخست بارداری به واسطه افزایش سطوح هورمون پروژسترون که میتواند بر گوارش تاثیر گذاشته و موجب افزایش حالت تهوع و استفراغ شود، رخ میدهد.
سابقه طولانی دیابت. این میتواند با گاستروپارزی (فلج معده)، شرایطی که در آن تخلیه معده با دشواری صورت میگیرد و میتواند موجب حالت تهوع پایدار شود، در ارتباط باشد.
بیماری بازگشت اسید معده به مری. این شرایط زمانی رخ میدهد که اسید معده به طور مکرر بالا آمده و وارد مری میشود. از علائم شایع آن میتوان به سوزش سردل، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
منبع: عصر ایران