سوالات صریح مجری سیما از اردوغان

باشگاه خبرنگاران،رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در پاسخ به اینکه سه روز پیش با اوباما رئیس جمهور آمریکا در سئول پایتخت کره جنوبی دیدار داشته و آیا این اراده را در وی برای حل مشکل مربوط به فعالیت های هسته ای ایران که به عنوان یک حق از جانب مردم ایران دنبال می شود؛ دیده است، گفت: در این دیدار درخصوص روابط دوجانبه با باراک اوباما گفتگو کردیم و درواقع بحث خاورمیانه و سوریه نیز مطرح شد.پس از موضوع سوریه در مورد تحولات عراق و موضوع ایران گفتگو کردیم و به مسئله ایران درباره ساخت نیروگاه هسته ای جدید ایران پرداختیم.

وی در ادامه افزود: ما پیشنهادی مبنی بر اینکه مذاکرات در استانبول باشد داشتیم که آقای صالحی دراین باره پیشنهادی مطرح کردند، ما نیز نظرات خود را منتقل کردیم و جواب مثبت آمریکا و اروپا را خواستار شدیم.

همچنین آقای صالحی جواب مثبت خود را منوط به موافقت و جواب مثبت آقای جلیلی دانسته که اگر وی موافقت کند، مذاکرات در استانبول برگزار خواهد شد.

*دستیابی به فناوری صلح آمیز هسته ای حق طبیعی هر کشوری است

نخست وزیر ترکیه درپاسخ به سوالی مبنی براینکه دو سال قبل بعنوان نخست وزیر ترکیه و آقای داسیلوا بعنوان رئیس جمهور وقت برزیل تلاش زیادی کردند تا بیانیه تهران برای تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران مبادله شود؛ اما علی رغم اینکه آقای اوباما پیش از برگزاری این نشست توافق کرده بود اما بعد از آن خلف وعده کرد آیا درجریان گفتگوهای دو جانبه بازگو کرد که چرا در ابتدا موافقت داشته و بعدا مخالفت کرد، اذعان داشت: این مسئله مورد بحث قرار نگرفت و فقط موضوعی که به آن اشاره دارم این است که تمام برادران ایرانی ما بدانند که درنشست امنیت هسته ای به چند کشور بجز ایران و کره شمالی اشاره شد که اوباما هم وارد بحث نشد.

دراینجا بحث اصلی که به آن تکیه شد درباره تروریسم هسته ای و همچنین ترور نظامی هسته ای بود که به صورت مشترک مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت.

وی تصریح کرد: درباره بحث صلح آمیز هسته ای ایران نیز اینکه این حق طبیعی هر کشوری است و وقتی که کشوری به آن دست پیدا می کند، کسی نمی تواند مانع آن شود و علاوه بر این در جهان 40 کشور وجود دارند که همه آنها از نیروگاه هسته ای انرژی تولید می کنند.

اما در جریان فوکوشیما و همچنین اتفاق روسیه باید اشاره کنم که مسئله بزرگی در برابر ما قرار دارد.

اردوغان ادامه داد: اکنون تکنولوژی هسته ای خیلی پیشرفت داشته درخصوص انرژی های فسیلی است که دراین جهت تلاش و تحقیقاتی صورت گرفته که دوستداران محیط زیست در خصوص فعالیت انرژی ها با آن سروکار دارند. ما انرژی را نمی توانیم تنها با انرژی فسیلی و دیگر انرژی ها تأمین کنیم، بلکه باید به آن تنوع بدهیم.

وی گفت: استفاده از نیروی انرژی هسته ای و ساخت نیروگاه هسته ای به منظور تأمین این انرژی مصرفی امری لازم است و در این باره هم گام‌هایی برداشته می‌شود.

نخست وزیر ترکیه در خصوص موضوع تروریسم هسته ای که در سئول مطرح شد و اینکه آیا این موضوع که در ۱۸ماه گذشته 6 دانشمند هسته ای ایران ترور شدند و عامل اصلی این ترورها بر اساس آن چه در روزنامه های رژیم صهیونیستی نوشته شد صهیونیست‌ها هستند آیا نباید جلوگیری کرد از ترور دانشمندان هسته ای، خاطرنشان کرد: در نشست سئول درباره چارچوب و اصول بحث شد، به مسئله کشور خاصی نپرداختیم و به بایدها و نبایدها اشاره داشته و در بیانیه پایانی هم موضوع تروریسم هسته ای به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفت.

*تاکنون 17 هزار نفر از سوریه به ترکیه پناهنده شده اند/ ایران و ترکیه باید با هم به سوریه کمک کنند

اردوغان موضع خود را در قبال بیانیه کوفی عنان که به صورت 6 ماده ای درباره تحولات سوریه مطرح شده بود و آن را پذیرفته است، اینگونه مطرح کرد: سوریه تاکنون مسائل زیادی را قبول کرده اما تاکنون 17هزار نفر از سوریه به ترکیه پناهنده شده اند که در اردوگاه های ترکیه جای گرفته اند و طی دیداری که با پادشاه اردن داشتم در حدود 90 هزار پناهنده نیز به آنجا مراجعه کرده اند.

وی در ادامه گفت: ما علاوه بر داشتن هزاران کیلومتر مرز با سوریه، روابط اجتماعی و مردمی نیز داریم. پناهندگان برای خارج شدن از سوریه تلاش می کنند که در این باره روابط دیپلماتیک برقرار است.

وی اذعان داشت: سوریه باید به دموکراسی و اراده ملت پاسخگو باشد و خواسته مردم رأی گیری است.

وی همچنین گفت: آیا بشار اسد صندوق ها را جلوی مردم می گذارد اگر واقعا نمی ترسد و مطمئن هست، صندوق ها را در اختیار مردم گذاشته و اجازه دهد احزاب تشکیل شوند و حزب بعث دیگر نباید حزب تشکیل دهد و باید به گذشته واگذار شود.

اردوغان تصریح کرد: ما نمی توانیم سالهای قبلی را جلوی روی خود قرارداده و حزب بعث نمی تواند الگوی خوبی برای سوریه باشد، باید به دنبال الگوهای بهتربود و با منتقل کردن تجربه های خود به اراده ملت سوریه احترام بگذاریم.

وی ابراز داشت: اگر خواهان مداخله افراد از گروه های مختلف در سوریه باشیم وضعیت سوریه از هم اکنون مشخص است. ایران و ترکیه هم باید به طور مشترک در این باره همکاری کنند و با یکدیگر کمک کنند، رأی گیری و انتخابات به صورت مشخص در سوریه انجام پذیرد.

* اگر در انتخابات حزب بشار اسد و خود وی پیروز شود؛ ما هم مشکلی نداریم

نخست وزیر ترکیه دیدگاه خود نسبت به این موضوع که دولت سوریه اصلاحاتی را در قانون اساسی و احزاب در دو دوره مشخص در ریاست جمهوری معین کرده و شاهدیم همین اصلاحات در کشورهای عربی صورت نمی پذیرد و از جمله کشورهای عربی که برعلیه دولت سوریه با نیروهای مصلح اقدام می کنند حتی درآن کشورها انتخابات هم برگزار نمی شود، اما سوریه قبول کرده که نیروهای سازمان ملل در انتخابات این کشور نظارت کنند، این گونه عنوان کرد: من درباره اصول صحبت می کنم وعقیده دارم که جمهوری ترکیه و حزب حاکم مخالف رژیم های دیکتاتور و مستبد است. فرقی هم نمی کند که چه کشوری قانون و دموکراسی را زیرپا بگذارد.در این باره مشکلی نداریم و کشوری مستبد نیستیم با مطالبه مردم به روی کار آمدیم. در انتخابات ما مشارکت مردم بالاست و 17-18 حزب شرکت دارند.

وی همچنین گفت: کشورهای (عربی) که از آن ها نام برده شد اگر مردم آنها از وضعیت خود رضایت دارند ما مشکلی نداریم، اما اگر نارضایتی وجود دارد نباید مداخلات خارجی از سوی هیچ کشوری صورت گیرد.

وی اذعان داشت: با بشار اسد در حلب گردهم آمدیم و بحث های طولانی داشتیم و از وی خواستیم گام هایی را بردارد. اگر آن گام ها را عملی می کرد می توانست رژیم دموکراتیکی داشته باشد. اما با عمل نکردن به آن بحث ها مشخص است که از برخی مسائل نگران بود. اردوغان یادآور شد: درباره روند عادی همانگونه که اشاره کردم باید به اراده ملت احترام قائل شد و رأی گیری باهدف اعتماد سازی برای مردم انجام پذیرد. برای مردم، حکومت اسد اعتماد ساز نیست و اگر در انتخابات حزب بشار اسد و خود وی پیروز شود ما نیز مشکلی نداریم.

*هموطنان کرد من را نباید در گروه تروریست قرار داد

اردوغان در واکنش به این سوال که ترکیه در مقابل کردها از قدرت نظامی استفاده می کند و به دلیل آنها را تروریست و مغایر با قدرت قانونی ترکیه می داند و آیا دولت سوریه این حق را دارد که با مخالفین به صورت مصلح برخورد کند، گفت: سوال شما سوال خوبی نبود چرا که هموطنان کرد من را نباید در گروه تروریست قرار داد. مسئله ای که در ترکیه وجود دارد این است که در کل جهان شبکه های تروریستی هستند که افراد مختلف درآن فعالیت می کنند.

وی در ادامه تصریح کرد: مگر حکومت ایران پ.ک.ک و پژاک را شبکه تروریستی نمی داند و آیا پژاک شاخه پ.ک.ک در ایران نیست و مگر ایران علیه پژاک مبارزه نمی کند.

وی تأکید کرد: وزیر وقت ترکیه در داخل کابینه اصالت کردی دارد و اگر کلی نگاه کنیم درترکیه حزب من نمایندگی کردها را برعهده دارد و اگر شما این مسئله را با سوریه مقایسه کنید متوجه تفاوت آن می شوید.

*درحال حاضر در بحرین مسئله خاصی وجود ندارد

وی درپاسخ به این سوال که در فوریه سال گذشته بیان داشتید که نباید بگذاریم ماجرای کربلا در بحرین تکرار شود و بعد لشکرکشی کشورهای خارجی به بحرین را محکوم کردید، آیا در این مدت با دولت سعودی و بحرین برای برگزاری انتخابات عادلانه در بحرین هم گفتگو داشته اید، گفت: طبق مذاکرات انجام شده ورود نیروهای سعودی در چارچوب توافق نامه شورای همکاری خلیج فارس است؛ اما درسوریه مقاومت حاکمیت وجود دارد که این تضاد بین این دو موضوع است.

وی با اشاره اینکه در بحرین نهایتا انتخابات برگزار و پارلمان تشکیل شد، گفت: اما در بحرین افرادی هستند که دستکاری هایی دارند. مجددا در این باره با عربستان سعودی گفتگو کردیم که آنها اذعان دارند در چارچوب همکاری های خلیج فارس عمل می کنند و در بحرین هدف مداخله نداشته و ما این جواب ها را به برادران خود درایران نیز منتقل کردیم.

وی در باره این موضوع که در قواعد حاکم بر شورای هماهنگی خلیج فارس مقرر شده اگر کشوری مورد تهاجم خارجی قرار گیرد، درصورتی که مردم بحرین هستند که مورد تهدید خارجی قرار گرفته اند، گفت: در بحرین انتخابات صورت گرفت و برای انتخابات نیز آماده می شوند، اطلاعات جدیدی دراین باره ندارم و در زمان انتخابات مسائل بحرین را پیگیری می کردیم و درحال حاضر در بحرین مسئله خاصی وجود ندارد.

* جدی ترین مبارزات را درخصوص کلاهک های هسته ای اسرائیل داشته ام

وی با اشاره به گزارش البرادعی دبیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر وجود 250 کلاهک هسته ای رژیم صهیونیستی و اینکه آیا برای خالی شدن کلاهک هسته ای طرح همکاری بین کشورهای اسلامی وجود دارد که این کشور مجبور شود دست از سلاح هسته ای بردارد، اظهار داشت: معتقد نیستم که این تعداد کلاهک هسته ای در اسرائیل باشد اما می دانم که کلاهک هسته ای در اسرائیل وجود دارد اما این تعداد نیست و مهم این است که اسرائیل کلاهک هسته ای دارد و در برابر این مسئله من شخصا جدی ترین مبارزه را داشتم و دراین باره با آمریکا، روسیه و غرب دیدار و گفتگو کردم.

وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی بحث مسئله هسته ای ایران مطرح شد بازگو کردم که اگر چنین مسئله ای وجود دارد چرا در برابر اسرائیل چنین حساسیتی ندارید. چرا که روابط غرب با اسرائیل متفاوت‌تر است.

اردوغان در ادامه گفت: حقوق بین الملل دراین خصوص عملکرد خاصی ندارد و می دانید که یکی از هموطنان من در آبهای بین المللی توسط نظامیان اسرائیل شهید شد؛ اما غرب به صورت جدی به این مسئله نپرداخته و همچنان دوگانه عمل می کند.

وی با بیان اینکه به باراک اوباما هم دراین خصوص تذکر داده ام، بیان داشت: این شهید هموطن ترکیه ای، یک تبعه آمریکایی است چرا از حقوق آن دفاعی نشد و وظیفه شما دفاع از یک تبعه آمریکایی است اما وی جوابی نداد و اگر جواب می داد چه می شد؟

اردوغان همچنین گفت: حقوق یک مسئله مترادف با قدرت است اگر حقوق درجای خود عمل نکند، نمی شود از عدالت حرف زد و این مسئله مهم باید حل شود.

وی با اشاره به فرموده آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) که می فرماید: ما در پی سلاح هسته ای نیستیم بلکه به دنبال استفاده مسالمت آمیز از انرژی هسته ای هستیم، گفت: این مسئله را با اوباما بازگو کرده و گفتم من دربرابراین حرف موضع دیگری ندارم وآنها از انرژی هسته ای به صورت صلح آمیز استفاده می کنند که نمی توانیم موضع دیگری داشته باشیم.

نخست وزیر ترکیه در ادامه عنوان کرد: مسلما غنی سازی اورانیوم در دو کشور ترکیه و برزیل را درچارچوب قوانین مطرح کردیم و آرزو داریم اگر مذاکراتی در استانبول صورت گیرد این مسائل درآنجا مطرح شود.

(مجری: ایران صفحات سوخت را خودش ساخته و اگر رآکتور تحقیقاتی ایران استفاده شود بعید به نظر می رسد که موضوع بیانیه ایران مجددا مطرح شود.

*اسرائیل باید از ترکیه عذرخواهی کند/ از همه برادران ایرانی خود از طرف ملت ترکیه تشکر می کنم

اردوغان در پاسخ به این سوال که یک یا دو سال پیش تعدادی از اتباع ترکیه برای شکسته شدن حصر غزه شهید شدند و بیش از یک سال است که مبارک سرنگون شده چرا هنوز غزه از سوی دولت مصر در محاصره است، اذعان داشت: برقراری صلح به رفتار اسرائیل برمی گردد و ما مطمئنیم که این مسئله حل خواهد شد و کسانی که درپی صلح بین اسرائیل و ترکیه هستند باید به سه شرط توجه کنند: عذرخواهی از ترکیه، پرداخت غرامت به خانواده شهدا، پایان دادن به تحریم فلسطین. تا زمانی که این سه شرط برآورده نشود روابط ترکیه و اسرائیل عادی نخواهد شد.

وی در پاسخ به اینکه سامانه موشکی در چارچوب ناتو در ترکیه استقرار دارد و ظاهرا هدف آن روسیه و ایران است، آیا تضمینی وجود دارد که اطلاعات دریافتی از این سامانه دراختیار رژیم صهیونیستی قرار گیرد، تأکید کرد: ایران ارزیابی اشتباهی دراین باره دارد و این یک سیستم راداری و دفاعی است و در اینجا حمله موشکی در کار نیست.

وی در ادامه گفت: این سیستم راداری اولین بار نیست که راه اندازی شده و در گذشته نیز وجود داشته اما به دلایلی برچیده شد و ساخت دوباره آن در چارچوب ناتو است و این موضوعی کاملا مشخص است؛ اما دوستان ایرانی همچنان به چشم تهدید به آن نگاه می کنند.

وی اضافه کرد: ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی در تلاش است این سامانه موشکی بر اساس توافقنامه موجود اگر به شرایط ترکیه عمل نکند می تواند ازاین سیستم جلوگیری شود و مطرح کردن این موضوع به این شکل تأسف بار و ناراحت کننده است.

اردوغان بیان داشت: دراین سیستم موشکی این تهاجم مطرح نیست، بلکه صرفا اطلاعاتی است و اطلاعات آن بغیر از کشورهای عضو ناتو به کشورهای دیگر ارائه نخواهد شد و اگر از درز اطلاعات مطلع شویم بلافاصله این سیستم را متوقف خواهیم کرد.

وی خاطرنشان کرد: به پیشنهادهای غرب بله نگفته ایم و فعالیت های آنها با رضایت ارتش و وزارت امور خارجه ترکیه انجام شده است.

اردوغان درپایان گفت: از همه برادران ایرانی خود از طرف ملت ترکیه تشکر می کنم و اتحاد و انسجام ما ادامه خواهد داشت و نوروز ما برای صلح است.