وی افزود: بیماری کووید۱۹ چند ارگان بدن را درگیر می کند و در آینده، اشکال دیگر این بیماری و اثرات آن بر ارگانهای مختلف مشاهده خواهد شد در حالیکه روزهای اول، شاهد تاثیر ویروس بر ریه بیماران بودیم اما ۴ روز پیش پرستاری در بندرعباس بر اثر کووید۱۹ جان خودش را از دست داد و این پرستار، علائمی به جز خستگی بدن نداشت.
وزیر بهداشت یادآور شد: کمیته علمی به عنوان اتاق فکر وزارت بهداشت و ژنرال هایی که در خط مقدم مبارزه و مدیریت با کرونا حضور داشتند، باعث افتخار ما شدند و اصلی ترین زحمت را برای کنترل کرونا در کشور کشیدند و تمام گزارشات جلسات کمیته علمی را می گرفتم و استفاده می کردم.
نمکی گفت: هر شب بین ساعت 12 تا 2 بامداد، یافته های جدید دنیا و ایران در مورد کرونا را مطالعه می کنم. کووید19 یک پاتوژی عادی نیست و با هیچ کدام از اجدادش هم نباید مورد مقایسه قرار گیرد و روز اول به همکارانم گفتم که مطلقا تصور نکنید که با سارس یا مرس، طرف هستید بلکه با یک پاتوژن بسیار متفاوت روبرو هستید و اسم آن را شتر گاو پلنگ گذاشتم.
وی خاطرنشان کرد: در مواردی رفتاری مانند آنفلوآنزا، در مواردی رفتاری مانند HIV از کرونا می بینیم، در مواردی با کلترا، در موارد دیگر با تامیفلو جواب می دهد. در کشوری ویروس کرونا با مصرف کلروکین پاسخ می دهد و در کشورهای دیگر ممکن است این نتایج را به همراه نداشته باشد. این ویروس بسیار پیچیده تر از آن است که تصور می کردیم که ساده می آید و می رود.
وزیر بهداشت تصریح کرد: در اولین روزهای آشنایی خودمان با کرونا هستیم و هنوز خیلی زود است که بخواهیم در مورد هر جنبه و وجهه این ویروس، قضاوت کنیم. باید با عینک ویژه به کرونا نگاه کنیم. یافته های جهانی هم می تواند برای ما ملاک باشد اما نه کامل و صد در صد. این ویروس در هر اقلیم می تواند نشانه های متفاوتی داشته باشد.
نمکی افزود: آنچه در قم و گیلان، جنوب کرمان و بندرعباس و خوزستان، ترکمن ها و غیرترکمن ها از ویروس دیدیم، متفاوت است و در هر مرحله و اقلیمی، از این ویروس، رفتار جدیدی می بینیم. از کمیته علمی می خواهم که کار بین بخشی گسترده تری را مورد توجه قرار دهد. جای برخی از اساتید و متخصصان را در این کمیته خالی می بینم. باید برای هر مرحله از بیماری، قضاوت همان مرحله را داشته باشیم. به عنوان نمونه باید مشخص شود که داروی ضدا التهاب را از چه زمانی به بیماران بدهیم؟ آیا زمانی که مصرف دارو توصیه می شود، بهترین زمان است یا خیر؟ نمی توان برای همه مراحل بیماری کووید19 یک نسخه واحد پیچید و این بسیار غیرعالمانه است.
وی خاطرنشان کرد: اعضای کمیته علمی کووید19 از بزرگان و صاحب نظران پزشکی هستند و برای کشور و مردم، منبع و قابل استناد هستند و باید مواردی با مردم مطرح شود که شکی در آن نداریم و از نظر بین المللی، تاییده شده است.
وزیر بهداشت تاکید کرد: نه به عنوان وزیر بهداشت بلکه به عنوان فردی که در اقتصاد سلامت، حرف برای گفتن دارم می گویم که باید پروتکل هایی را تهیه و تدوین کنیم که با وضعیت اقتصادی، اقلیمی و فرهنگی ما مطابقت دارد. وزارت بهداشت را در بدترین شرایط اقتصادی و با 20 هزار میلیارد تومان کسری تحویل گرفتم اما سال 98 این وزارتخانه اداره شد چون چندین سال در حوزه بودجه، مدیریت می کردم.
نمکی اضافه کرد: اگر بدانم دارو یا روش درمانی خاصی برای مردم ایران مثبت و اثربخش است، با جان و دل تهیه می کنم اما اگر بقا یا میزان بستری یک بیمار در بیمارستان را می توان با داروی ارزان قیمت و موجود در لیست دارویی کشور، بهبود بخشید باید حتما سراغ آن برویم. هیچ شیوه کپی شده دنیا در ایران شاید پاسخ ندهد ما به دنبال مدل بومی هستیم.
وی تاکید کرد: باید بپذیریم که 90 درصد از جمعیت بسیاری از شهرهای کشور، هنوز به این بیماری مبتلا نشده اند و باید مشخص کنیم که برای این جمعیت چه پروتکل تشخیصی می خواهیم اجرایی کنیم که ارزان قیمت و در دسترس باشد. هر بار نمونه برداری برای آزمایش PCR سختی و اذیت زیادی را متوجه مردم می کند اما این تست، تنها آزمایش قابل اعتماد، در دسترس و مطمئن است. باید به دنبال غیرتهاجمی ترین و بهترین روش های تشخیص و مناسب و ارزان ترین شیوه درمانی باشیم و تجارب را به همدیگر منتقل کنیم.
وزیر بهداشت تاکید کرد: به این نتیجه رسیده ایم که هیچ چیزی به اندازه مراقبت صحیح از بیماران، آنها را نجات نمی دهد و این بزرگترین دستاورد ما بوده است. در حوزه بهداشت در طرح غربالگری در مراحل اولیه بیماران را تشخیص دادیم و ایزوله کردیم و این بزگترین دستاورد ما بود و در بیمارستانها، هیچ پروتکلی موفق تر از مراقبت صحیح از بیماران نیست.
نمکی اظهار داشت: برآورد ما موج کرونا در پاییز و همپوشانی آن با آنفلوآنزا است. همه می گفتند که اجداد کووید19 در فصل گرما، ضعیف و ذلیل شدند و ما گفتیم این ویروس، ناخلفی هست که هیچ ارتباطی با اجداد خود ندارد. در مورد این یروس پیش بینی و تخمین هایی در نظر گرفته ایم و به بدترین حالت ممکن، فکر می کنم.
وی یادآور شد: به رییس جمهور گفته ام که اگر وزیر بهداشتی آمد و همه امور را خوب جلوه داد این وزیر، به دولت، رییس جمهور و کشورش، وفادار نیست و ما باید بدترین شرایط را در نظر بگیریم که اگر وضعیت بهتر شد، خدا را شاکر باشیم. میزان تخت به جمعیت و پرستار به جمعیت در آمریکا و انگلیس خیلی بیشتر از ایران بود آنچه ما را نجات داد، طوفان فرض کردن باد کرونا بود اما آنها طوفان را نسیم تصور کردند. تفاوت ما با آنها در نوع نگاه به مدیریت کرونا بود نه در امکانات و تجهیزات.
وزیر بهداشت تصریح کرد: اعضای کمیته علمی کووید19 به عنوان بزرگان پزشکی هر چه به مردم آموزش دهند که فاصله گذاری گذاری را فراموش نکرده و آن را رعایت کنند، زودتر به موفقیت می رسیم. بزرگترین آفتی که ما را تهدید می کند، عادی انگاری مردم و از آن بدتر، عادی انگاری مسئولان از وضعیت و شرایط کنونی است.
نمکی گفت: وقتی مردم وضعیت و شرایط را عادی تصور می کنند، دو پیام برای ما به همراه دارد. پیام اول که مثبت است نشان دهنده این است که دولت، وزارت بهداشت و تیم پزشکی و بهداشتی و درمانی را در کنار خودشان می بینند. پیام دوم که منفی است نشان از تمام شدن کرونا دارد. اما ساده انگاری مسئولین این است که کرونا حتما قوی تر بر می گردد.
وی ضمن تقدیر از حضور اعضای کمیته علمی کووید19 در رسانه ملی و پیام های مثبت و دلگرم کننده به مردم در مورد شیوع کرونا در کشور، گفت: یکی از دلایلی که با لذت، سخنان این عزیزان در تلویزیون را می بینم این است که در مردم، ایجاد هراس و وحشت نمی کنند. نباید مردم را دچار اضطراب و تشویش کنیم. مردم ما مضطرب هستند قبل از کرونا، از صبح تا شب، اضطراب داشتند و سلامت روان در کشور به شدت زیر سوال است نباید این اضطراب را تشویش کنیم اما به گونه ای هم نباید موارد مطرح شود که مردم تصور کنند همه چیز تمام شده است.
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: امیدواریم که تخمین و پیش بینی های مان در مورد موج کرونا در پاییز اشتباه باشد اما انتظار همپوشانی کووید19 با آنفلوآنزا را داریم. سعی کردیم بیش از هر سال واکسن آنفلوآنزا را با وجود تقاضای بالای جهانی به ویژه برای گروه های پرخطر تامین کنیم. در مورد افراد بیشتر از 60 سال و دارای بیماری زمینهای ، تلاش می کنیم که فاصله اجتماعی آنها را به حداکثر برسانیم و عوامل خطر آنها را با کمک سایر اجزای دولت، کاهش دهیم.
نمکی خطاب به اعضای کمیته علمی کووید19 گفت: به ما کمک کنید تا مرگ و میر ناشی از کووید19 را کاهش دهیم. از هر 100 بیمار حدود 20 نفر علائمی دارند که ممکن است به بیمارستان نیاز داشته باشند و مرگ و میر هم در این افراد وجود دارد. اگر بتوانیم کووید19 را به گونه ای مدیریت کنیم که میزان مرگ و میر را کاهش دهیم، در دنیا سرافراز خواهیم بود.
وی تاکید کرد: در شرایط کنونی که تعدادی از بیماران در چندین استان در بخش مراقبت های ویژه نگهداری می شوند از روزهای آینده باید انتظار افزایش مرگ و میر روزانه را داشته باشیم و همه شاخص ها بهم می ریزد. نفس نیروهای بهداشتی و درمانی گرفته شد تا میزان مرگ و میر روزانه به کمتر از 50 مورد رسید و اگر یکبار دیگر میزان مرگ و میر، سه رقمی شود، حیثیت ما در دنیا زیر سوال می رود.
وزیر بهداشت یادآور شد: کشورهای همسایه ای که وضعیت ثبت داده آنها را می دانیم، دروازه های خودشان را بر ما بستند و کامیون های ایرانی پشت مرزهای آنها ماندند و به ما گفتند که میزان مرگ و میرهای ایران بالا است و اگر دوباره تعداد مرگ و میرهای روزانه، سه رقمی شود، شاهد اثرات منفی در ارزاق عمومی و اقتصاد کشور هستیم.
نمکی در پایان از اعضای کمیته علمی کووید19 خواست که در سه حوزه مهم پروتکل های تشخیصی قابل اطمینان و قابل دسترس برای همه، کار تحقیقاتی سنگین بین رشته ای و پروتکل های درمانی مبتنی بر واقعیت و هزینه اثربخش، متمرکز شوند.