شورای رقابتیها که در روزهای اخیر تمام تلاش خود را به این معطوف کرده بودند که ثابت کنند یکی از علل بلبشوی بازار به این علت است که قیمتگذاری خودرو از این نهاد گرفته شده، پس از بازگشت به جایگاه اصلی به عنوان مرجع تعیین قیمت خودرو سخنانی گفتند که از آن بوی ثبات و آرامش در بازار به مشام نمیرسد.
شورای رقابت گفته است قیمتهای فعلی خودرو براساس سبد تورمی تعیین شده که خودروسازان اعلام کردند. بدین معنا که قیمتی که این روزها به عنوان بهای مصوب خودروها اعلام شده براساس تورم اسفند ۹۸بوده و پایدار نیست و قرار است سبد تورمی خودروسازان مجدداً برای سه ماه آینده یعنی خرداد ماه اعلام شود تا براساس آن قیمتگذاری مجددی انجام شود.
تمام تحقیقات نشان میدهد بهرهوری در صنعت خودرو زیر ۵۰ درصد است، اما تلاش خودروسازان کشور برای افزایش قیمتها و متقاعد کردن شورای رقابت همیشه قابل تحسین بوده است. آنها همیشه با استدلال رقابتی بودن بازار و مدیریت عرضه و تقاضا، بار روانی روی سیاستگذاران و شورای رقابت را افزایش میدهند و شورای رقابت نیز برای کنترل بازار و ایجاد انگیزه در تولید با افزایش قیمتها موافقت میکند، حال باید پرسید ماهیت بازار خودرو ایران قرار است با سیاست بازار آزاد موردنظر خودروسازان اداره شود، چرا شرکتهای بزرگ خودروساز انتظار انحصارگرایی دارند و اگر به ساختار انحصاری علاقهمند هستند، چرا در برابر قیمتگذاری دولتی مقاومت میکنند.
انحصاریبودن بازار خودرو ایران به شکلی است که دو خودروساز بزرگ سهم غالب را در اختیار دارند و هر گونه تغییری در عرضه توسط این دو خودروساز تأثیر بسزایی بر تحولات قیمت در بازار دارد. ظرفیت تولید خودرو در کشور سالیانه ۲میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه است، در حالی که ایرانخودرو در سال ۹۸ حدود ۳۹۳هزار و سایپا نیز ۳۶۳هزار دستگاه خودرو عرضه کردند تا در قبال کمشدن تیراژ تولید، قیمتها در بازار افزایش یابد. اعلام پایان تولید بعضی از محصولات خودروسازان بزرگ نیز یکی از عوامل مؤثر بر افزایش قیمت خودروها در روزهای اخیر به شمار میرود. در چنین شرایطی که ساختار انحصار چندجانبه در صنعت خودرو موجب کاهش کیفیت محصولات و گران بودن خودرو در اقتصاد ایران شده، متولیان قیمتگذاری نیز در زمین خودروسازان بازی میکنند.
با این حال باز هم احمد نعمتبخش، دبیر انجمن خودروسازان پیشنهاد کرده با توجه به اینکه همه نهادههای تولیدی خودرو در بورس عرضه میشوند، خود خودرو هم در بورس معامله شود یا اینکه راه دوم یعنی آزادسازی قیمت خورو انجام شود. نعمتبخش، پیشنهادی درباره اینکه کیفیت و کمیت خودروهای تولیدی چطور میتوانند در شأن مصرفکننده و تولید ملی اصلاح شوند، چیزی نگفته است.
ظاهراً برای متولیان مهم نیست افزایش قیمت مجدد خودرو در خرداد ماه یعنی کمتر از ۴۰ روز دیگر چه اثرات تورمی بر اقتصاد کشور خواهد داشت و اقشار متوسط و ضعیف جامعه با انتظارات تورمی ناشی از این خبر چطور روزگار خواهد گذراند. ظاهراً تمام ضرر و زیان خودروسازان برای فعالیت غیرتولیدی نیز به مرور باید از جیب شهروندان پرداخته شود.
وی افزود: این موارد به تصمیم سازی پولی و بانکی احتیاج دارد تا تأثیرگذار باشد.
رئیس قوه قضاییه گفت: مبارزه با قاچاق دغدغه تمام مسئولان است و در جلسه هفته گذشته با مسئولان تمام دستگاهها، سخنان همه آنها را شنیدیم و گفتیم و همه دستگاهها در مبارزه با قاچاق کالا کارنامه دارند، اما ارائه آمار تنها موفقیت نیست.
حجت الاسلام و المسلمین رئیسی تصریح کرد: مبارزه با قاچاق سازمان یافته یکی از محورهای مهم دستگاههای امنیتی برای شناسایی سازوکارهایی است که کالای قاچاق را به صورت کلان وارد کشور میکنند و این شناسایی ضرورت دارد.
وی افزود: به وزیر پر تلاش صمت هم گفتهام، نظام تولید و توزیع خودرو در کشور نیاز به جراحی دارد، نباید در نحوه فروش خودرو به گونهای عمل کرد که هیزمی بر آتش دلالی باشد.
حجت الاسلام و المسلمین رئیسی گفت: برخوردهای قاطع قضایی با اخلال گران در بازار ارز و خودرو تداوم خواهد داشت، اما این برخوردها منجر به اصلاح نظامات نمیشود؛ باید نظامات به گونهای اصلاح شود که از درونش اخلال گر و رونق دلالی و سوءاستفاده درنیاید.
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه هم تولیدکننده از این شرایط ناراضی است و هم مردم، تصریح کرد: رونق بورس برای همه نشاط آور است، اما برای جلوگیری از آفات محتمل و تولید پرونده در آینده، باید مراقبت شود تا نقدینگی به سمت تولید هدایت شود.
* قدس